Buổi sáng đã có 11 đại biểu thuộc các đoàn đại biểu, các đảng đoàn, ban cán sự đảng, cơ quan: Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội, Đoàn đại biểu Đảng bộ Công an, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Giao thông vận tải, Ban Đối ngoại Trung ương, Đảng bộ thành phố Hà Nội, Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi, Bộ Công Thương phát biểu ý kiến.
Trong phiên buổi chiều, đã có 11 đại biểu thuộc các đoàn đại biểu, các đảng đoàn, ban cán sự đảng, cơ quan: Đảng bộ thành phố Hải Phòng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Toà án nhân dân tối cao, Bộ Y tế, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Đảng bộ thành phố Cần Thơ, Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá, Bộ Tài chính, Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, Đảng bộ tỉnh Điện Biên, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương phát biểu ý kiến.
Các ý kiến tham luận thể hiện sự trách nhiệm, tâm huyết với Đại hội.
Quân đội Nhân dân Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong sự nghiệp tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Trình bày tham luận của Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Chủ nhiệm Tổng Cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, cho biết: Trong những năm tới, trên thế giới, hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, nhưng tình hình tiếp tục có những biến động phức tạp… Chúng ta sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta có sự phát triển mới, yêu cầu cao, đan xen cả thời cơ thuận lợi và thách thức, khó khăn. Đề cập đến những nhiệm vụ, giải pháp chính mà Quân đội tập trung thực hiện trong thời gian tới, Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước về lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bảo vệ tổ quốc, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước nhanh, bền vững. Kiên quyết không để xảy ra bị động, bất ngờ về chiến lược. Xây dựng nền quốc phòng với tiềm lực, sức mạnh tổng hợp, được cấu thành trên cơ sở nguồn lực quốc gia và trong nhân dân, từ nhân dân, mang đậm tính chất tự vệ, không nhằm đe doạ bất cứ quốc gia nào. Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định: “Đẩy mạnh xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu cao, thực sự là lực lượng nòng cốt cho toàn dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc”.
Đại tướng Trần Đại Quang tham luận tại Đại hội.
Đổi mới toàn diện công tác công an đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh trật tự thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế là tham luận do Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an trình bày. Sau khi nêu rõ tình hình, bài học kinh nghiệm, đồng chí nhấn mạnh các nhiệm vụ giải pháp bảo đảm công tác an ninh trong thời gian tới. Đó là: Tổ chức quán triệt sâu sắc đường lối của Đảng về công tác công an, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong công tác công an; Kết hợp chặt chẽ hai thế trận an ninh nhân dân và quốc phòng toàn dân; Đổi mới công tác phòng ngừa, bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, vô hiệu hóa các âm mưu, không để bất ngờ. Chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng công an trong sạch, vững mạnh.
Tiếp tục đổi mới công tác tuyên giáo. Theo đồng chí Mai Văn Ninh, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo trung ương nhiệm vụ trọng tâm của công tác tuyên giáo là gắn kết thường xuyên, chặt chẽ công tác tuyên giáo với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết từ gốc, sớm các vấn đề có thể dẫn đến nảy sinh những bức xúc về tư tưởng. Đồng chí Mai Văn Ninh nhấn mạnh, thực tiễn cho thấy những bức xúc của nhân dân dù mức độ phức tạp đến đâu, nếu thông tin kịp thời, đúng đắn để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu đúng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước thì sự việc sẽ được giải quyết một cách ổn thỏa, bức xúc sẽ được giải tỏa và ngược lại. Đồng chí khẳng định: Công tác tuyên giáo không thể đi sau thực tiễn, mà phải đi trước đi trước để dự báo, định hướng. Tham luận đề xuất đến yêu cầu công tác tuyên giáo đổi mới như gắn kết thường xuyên chặt chẽ công tác tuyên giáo với phát triển xã hội; giải quyết bức xúc về tư tưởng; đổi mới công tác quán triệt, tuyên truyền nghị quyết của Đảng; đấu tranh làm thất bại âm mưu chống phá của các thế lực thù địch...
Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Đảng. Đồng chí Hoàng Bình Quân, Ủy viên trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương khẳng định nhiệm kỳ qua có nhiều biến động nhưng công tác đối ngoại của Đảng và đối ngoại nhân dân đạt kết quả: Chủ động mở rộng quan hệ chính đảng trên toàn thế giới. Quan hệ 228 chính đảng, 112 nước trên khắp châu lục. Thực hiện nhiều chuyến thăm cấp cao quan trọng; xử lý các vấn đề nảy sinh. Quan hệ góp phần giữ vững môi trường hòa bình, bảo vệ đất nước. Quan hệ tạo cơ hội chính trị, hợp tác song phương, tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. Đồng chí Hoàng Bình Quân khẳng định, tăng cường mở rộng với các đảng là cơ hội để Đảng tham khảo, học hỏi, nâng cao năng lực lãnh đạo… Đồng chí Hoàng Bình Quân rút ra bài học kinh nghiệm về công tác đối ngoại theo kênh Đảng trong nhiệm kỳ qua: Thực tế đối ngoại chỉ ra rằng chúng ta phải tích cực hơn nữa chủ động, dự báo tốt hơn nữa để không bị động trong mọi tình huống. Đồng chí đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại như cần nhận thức rõ ràng về giữ vững môi trường ổn định; kiên quyết giữ vững, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ; tăng cường nâng cao chất lượng công tác đối ngoại; làm rõ vai trò lãnh đạo của các cấp ủy về công tác đối ngoại; triển khai mạnh mẽ triến lược chủ động hội nhập quốc tế; thực hiện tốt các nghị quyết về hội nhập quốc tế của Đảng; chăm lo rèn luyện đội ngũ cán bộ đối ngoại các cấp…
Xây dựng một hệ thống giao thông hiện đại - thuận lợi - hiệu quả và an toàn. Tại Đại hội XII của Đảng, đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải trình bày tham luận, với tiêu đề: "Phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh". Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết: Cho biết đến nay nước ta đã có trên 700km đường bộ cao tốc được đưa vào khai thác, hệ thống đường cao tốc mới hoàn thành đã đưa nước ta đứng vào tốp 3 các nước có đường cao tốc lớn và hiện đại nhất khu vực Đông Nam Á. Ngành Giao thông vận tải đã tăng cường công tác quản lý đầu tư, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn; tránh đầu tư dàn trải; thực hiện rà soát quy mô đầu tư, tiêu chuẩn, phân kỳ đầu tư hợp lý, lựa chọn giải pháp thiết kế phù hợp... Đồng thời, ngành đã tạo được bước đột phá trong việc thu hút các thành phần kinh tế, kể cả các nhà đầu tư nước ngoài tham gia phát triển kết cấu hạ tầng giao thông… Trong những năm tới, ngành Giao thông vận tải sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp đột phá để phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông... Bộ trưởng Đinh La Thăng mong muốn: Với nhận thức rằng, một quốc gia hiện đại, phát triển ở trình độ cao trước hết phải có một hệ thống giao thông hiện đại - thuận lợi - hiệu quả và an toàn, tôi trông đợi ở những Nghị quyết quan trọng của Đại hội và Ban Chấp hành Trung ương khóa XII sẽ tiếp tục tạo động lực lớn và mới cho vấn đề phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông ở Việt Nam.
Đồng chí Nguyễn Đức Chung tham luận tại Đại hội
Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN trên địa bàn Thủ đô. Đồng chí Nguyễn Đức Chung, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội tham luận về vấn đề "Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên địa bàn Thủ đô trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng". Tham luận tại Đại hội, Đoàn đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội đánh giá phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là một nội dung lớn và quan trọng trong đường lối đổi mới của Đảng ta. Qua các kỳ Đại hội, từ Đại hội VI đến Đại hội XI, quan điểm của Đảng về nền kinh tế thị trường định hướng XHCN không ngừng được phát triển, ngày càng hoàn thiện...
Với vị thế là Thủ đô - trái tim của cả nước, Hà Nội có trách nhiệm cao trong việc chủ động nhận thức, tiên phong thực hiện, vận dụng sáng tạo, từng bước tháo gỡ khó khăn vướng mắc, phát huy các tiềm năng thế mạnh, huy động các nguồn lực trong và ngoài nước để xây dựng thành công kinh tế thị trường định hướng XHCN trên địa bàn Thủ đô. 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, qua 6 nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ, thành phố Hà Nội ngày càng hoàn thiện nhận thức và tư duy đổi mới về kinh tế thị trường định hướng XHCN phù hợp với điều kiện đặc thù của Thủ đô.
Để phát triển thành công kinh tế thị trường định hướng XHCN trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc hoàn thiện thể chế là điều kiện tiên quyết, hết sức quan trọng. Đồng chí Nguyễn Đức Chung thay mặt Đoàn đại biểu Hà Nội đề xuất: Rà soát lại mô hình tổng quát phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta cho phù hợp với yêu cầu hội nhập sâu rộng của đất nước trong thời gian tới. Tiến hành rà soát và có lộ trình điều chỉnh, bổ sung các chính sách, pháp luật và văn bản hướng dẫn có liên quan về phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, nhất là về chế độ sở hữu, phân phối và lưu thông hàng hoá, đảm bảo tính đồng bộ, không chồng chéo, phù hợp các quy định của pháp luật.
Vận dụng thống nhất, đồng bộ và hiệu quả thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN trong cả nước, cần tính đến các đặc thù của từng vùng, từng địa phương. TP Hà Nội sẽ nghiên cứu để thực hiện trong thẩm quyền hoặc đề xuất với Trung ương cho phép triển khai một số cơ chế, chính sách đặc thù trong tái cơ cấu kinh tế, thu hút đầu tư, đẩy mạnh xuất khẩu, phát triển giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài, thực hiện an sinh xã hội… nhằm tiên phong thực hiện thành công mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN trên địa bàn Thủ đô.
Nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh. Đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh thay mặt Đoàn đại biểu Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh trình bày trước Đại hội về "Các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh”. Tham luận đã nhấn mạnh năm nội dung chính yếu trong việc định hình các giải pháp về nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh: Thứ nhất, hoàn thiện thể chế là nội dung cốt lõi nhất để thúc đẩy nâng cao chất lượng tăng trưởng. Trong những năm qua, những ràng buộc về tính thống nhất của thể chế chưa cho phép thành phố Hồ Chí Minh thật sự khai thác, phát huy tối đa lợi thế, tiềm năng phát triển, phù hợp với điều kiện đặc thù của một đô thị đặc biệt và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Vì vậy, trong thiết kế thể chế rất cần chú trọng vào hình thành các động lực, phù hợp với điều kiện từng vùng, miền, tạo không gian chủ động cho các địa phương. Vì vậy, kiến nghị Chính phủ nghiên cứu tập trung hơn nữa vào 3 nhiệm vụ là: hoạch định chính sách; ban hành các quy định và kiểm tra, giám sát, chế tài vi phạm… Thứ hai, chú trọng đặc thù ở những đô thị, phát huy vai trò động lực của các đô thị đặc biệt để nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh. Thứ ba, nâng cao năng suất lao động, tích tụ và lan tỏa tri thức là tác nhân quan trọng nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh. Thứ tư, sử dụng hội nhập quốc tế như động lực để nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh. Thứ năm, nâng cao chất lượng tăng trưởng phải nhằm đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.
Đổi mới hệ thống chính trị đồng bộ với đổi mới về kinh tế là một yêu cầu hết sức cấp bách. Thay mặt Ban Cán sự Đảng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đồng chí Bùi Quang Vinh, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XI, Bộ trưởng đã tham luận về vấn đề "Đẩy mạnh cải cách thể chế, hướng tới một Việt Nam thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ". Nhấn mạnh việc đổi mới hệ thống chính trị đồng bộ với đổi mới về kinh tế là một yêu cầu hết sức cấp bách, Bộ trưởng đề xuất trọng tâm đổi mới thể chế kinh tế trong giai đoạn tới cần dựa trên 3 trụ cột: Một là thịnh vượng kinh tế phải đi đôi với bảo vệ bền vững môi trường. Việt Nam phải có mức tăng trưởng cao và liên tục trong 20 năm tới với mức tăng thu nhập bình quân đầu người hàng năm 7% có nghĩa là tương đương với mức tăng trưởng GDP hàng năm 8% để đến năm 2035 có mức thu nhập bình quân đầu người từ 15.000 – 18.000 USD. Để đạt được mục tiêu này, con đường duy nhất là phải tăng năng suất. Trước mắt, phải nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả cho doanh nghiệp trong nước thông qua việc hoàn thiện, củng cố nền tảng của thể chế kinh tế thị trường, đặc biệt là quyền sở hữu tài sản và xác định các chính sách công bằng, cạnh tranh lành mạnh trong tiếp cận vốn, đất đai, tài nguyên và thông tin. Hai là phải thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp, Nhà nước cần tạo dựng môi trường thuận lợi, xây dựng trung tâm hướng dẫn và đào tạo cho doanh nghiệp mới khởi nghiệp, cung cấp các kiến thức cũng như nguồn vốn thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm, ngân hàng đầu tư mạo hiểm nhằm tạo ra làn sóng khởi nghiệp và tinh thần doanh nghiệp mạnh mẽ trong toàn xã hội. Phải coi vị thế của doanh nghiệp là vị thế của quốc gia. Thứ ba, để duy trì tăng trưởng cao trong một thời gian dài cần có một chương trình cải cách tích cực, đẩy mạnh học hỏi và đổi mới sáng tạo; xây dựng một hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia chính là cách thức để cải thiện tình hình về năng suất lao động của Việt Nam. Bên cạnh những chính sách phát triển kinh tế nhanh, mạnh mẽ, phải xây dựng những chính sách đảm bảo sự công bằng trong phát triển cũng như cơ hội tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho mọi người dân, nhất là những đối tượng yếu thế, thiệt thòi trong xã hội. Ngoài ra, Bộ trưởng cũng đề cao vấn đề hiệu lực của Nhà nước dựa trên 3 trụ cột hỗ trợ: Chính phủ được tổ chức tốt với công chức thực tài và có kỷ luật, phải nỗ lực để xử lý các vấn đề để tạo ra một cấu trúc Nhà nước chặt chẽ hơn, mạnh mẽ hơn và đảm bảo chế độ chức nghiệp thực tài. Nguyên tắc thị trường cần được áp dụng đầy đủ hơn trong hoạch định chính sách kinh tế trên cơ sở phân định rõ các lĩnh vực công và tư, hạn chế xung đột lợi ích, tăng cường bảo vệ quyền tài sản (đặc biệt là về đất đai), thực thi cạnh tranh thị trường và hợp lý hóa sự tham gia của Nhà nước trong nền kinh tế. Nâng cao hơn nữa trách nhiệm giải trình thông qua việc xây dựng một cơ chế hữu hiệu về kiểm soát và cân bằng giữa ba nhánh quyền lực, tạo dựng khuôn khổ pháp lý, thúc đẩy quyền công dân. Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin chính xác và kịp thời của công dân và tăng cường vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng.
Phát triển kinh tế biển, đảo gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia là tham luận của đồng chí Lê Viết Chữ, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Thay mặt Đoàn đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi khẳng định phát triển kinh tế biển, đảo gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là một đại chiến lược của đất nước, vừa cấp bách, vừa lâu dài.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra trong Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 thể hiện trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XII của Đảng, tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị Trung ương có chủ trương đầu tư xây dựng, hiện đại hóa các cảng biển gắn với nâng cấp hệ thống giao thông ven biển. Về lâu dài cần, đầu tư xây dựng đường cao tốc dọc bờ biển để phục vụ phát triển kinh tế biển kết hợp với bảo đảm an ninh quốc phòng; có chính sách hỗ trợ các tỉnh ven biển phát triển, hiện đại hóa đội tàu công suất lớn để nâng cao hiệu quả khai thác dài ngày trên biển; đồng thời có chính sách đặc thù hỗ trợ ngư dân khai thác, đánh bắt hải sản ở ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa. Ngư dân giàu mạnh tức là nâng cao tiềm lực quốc phòng, bảo vệ chủ quyền biển đảo... Đối với huyện đảo Lý Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi đề nghị Trung ương hỗ trợ tỉnh xây dựng huyện đảo trở thành một đô thị biển hiện đại với thế mạnh vượt trội là kinh tế du lịch, thủy sản, đồng thời là một cứ điểm quân sự trọng yếu trong chiến lược bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia.
Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Tham luận của Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh về "Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, những vấn đề đặt ra cho giai đoạn tới” đã nêu rõ, thực hiện chủ trương của Đảng và chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tiến hành nghiên cứu, đàm phán và ký kết nhiều thỏa thuận kinh tế thương mại quốc tế. Từ năm 2010 đến nay, chúng ta đã chuyển sang giai đoạn chủ động đàm phán và ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều nước trong khu vực và thế giới, tạo điều kiện quan trọng cho cải cách kinh tế trong nước và mở rộng thị trường cho các doanh nghiệp, nâng cao lợi thế cạnh tranh của hàng hóa. Kết quả hội nhập kinh tế đã giúp Việt Nam thực hiện chiến lược xoay trục thị trường, thúc đẩy cải cách và tái cơ cấu nền kinh tế, tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Theo Thứ trưởng, trong giai đoạn mới đòi hỏi chúng ta phải chủ động và tích cực hơn nữa trong việc tận dụng các cơ hội của hội nhập kinh tế quốc tế, giảm thiểu tác động tiêu cực. Đồng chí Trần Tuấn Anh khẳng đinh chủ trương “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế” phải là một nội dung trọng tâm trong các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội… Hội nhập kinh tế quốc tế trong giai đoạn tới cần có chủ trương đúng đắn và kịp thời của Đảng trong từng giai đoạn về hội nhập quốc tế, sự nỗ lực và phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành, của toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp, cùng với sự quản lý thống nhất của Nhà nước và sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ...
Đảng bộ TP. Hải Phòng tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội. Tham luận về "Một số giải pháp về đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế", Bí thư Thành ủy Hải Phòng nêu rõ: Là địa phương có cảng biển lớn nhất và trung điểm giao thương của cả miền Bắc, Hải Phòng có lợi thế to lớn trong quá trình xây dựng phát triển và trên thực tế đã có những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp xây dựng vào bảo vệ Tổ quốc. Xuất phát từ thực tiễn của Hải Phòng, đồng chí đặt vấn đề, thứ nhất đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế trong hoàn cảnh đất nước hội nhập quốc tế nên xác định thế nào cho đúng. Theo đại biểu, cần xem xét hai vấn đề: làm thế nào để kết hợp có hiệu quả phát triển chiều rộng với chiều sâu trong khi phải chú trọng phát triển chiều sâu; có thể áp dụng mô hình tăng trưởng chung cho cả nước được không. Theo đồng chí, thực tế các địa phương có sự khác nhau rất xa về điều kiện kinh tế. Do vậy, những địa phương còn khó khăn cần tập trung phát triển theo chiều rộng để thu hút mọi cơ hội đầu tư nhằm tạo việc làm cho người dân và chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế bảo đảm an sinh xã hội. Các tỉnh, thành phố đã có quá trình công nghiệp hóa nhanh cần dứt khoát chuyển sang phát triển theo chiều sâu nhằm nâng cao năng suất chất lượng, tăng trưởng sức cạnh tranh của nền kinh tế. Hải Phòng xác định hội nhập quốc tế mang lại nhiều cơ hội để phát triển nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức. Hải Phòng chủ trương năm 2016-2020 ưu tiên phát triển chiều sâu, từng bước giảm dần thu hút đầu tư một số ngành lĩnh vực sử dụng lãng phí tài nguyên. Từ sau năm 2020, không phát triển các ngành sử dụng nhiều lao động ra công hiệu quả kinh tế thấp…
Vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin vào sự phát triển của đất nước. GS,TS. Tạ Ngọc Tấn, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XI, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nêu rõ: Công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng, lãnh đạo, trải qua 30 năm đã giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử và cũng đã chứng minh rằng phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) là phù hợp với khát vọng của toàn dân, là nguồn sức mạnh tạo nên sự đồng thuận trong toàn Đảng, toàn dân. Theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn thực tiễn của công cuộc Đổi mới trong 30 năm đã cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, song cũng đang đặt ra hàng loạt vấn đề mới đòi hỏi phải vận dụng sáng tạo những quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH và xây dựng CNXH... Thực tiễn công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc ở nước ta hiện nay đang đặt ra hàng loạt vấn đề nóng bỏng cần phải luận giải tường minh bằng lý luận. Phát triển đất nước theo định hướng XHCN đòi hỏi phải kết hợp thường xuyên giữa đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị. Đồng thời, đổi mới chính trị phải nhằm mục tiêu giữ vững định hướng XHCN, bảo đảm sự phát triển bền vững của chế độ. Cụ thể hóa để giải quyết mối quan hệ này đang là vấn đề có ý nghĩa bức thiết hiện nay ở nước ta. Lộ trình, bước đi, giải pháp để giải quyết phải được cụ thể hóa trong đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước… Quán triệt và vận dụng sáng tạo học thuyết Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội đòi hỏi trước hết phải quán triệt những quan điểm có giá trị phương pháp luận khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH và về con đường đi lên CNXH, trên cơ sở phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tiếp thu các thành tựu mới, tinh hoa của nhân loại phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Quán triệt đầy đủ, sâu sắc quan điểm có giá trị phương pháp luận nêu trên của V.I.Lênin, nghiên cứu tìm ra đặc trưng, đặc điểm của tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của Việt Nam đặt trong tương quan với quan hệ quốc tế, khu vực, xác định rõ mô hình, phương hướng, lộ trình và giải pháp nhằm hiện thực hóa những đặc trưng của xã hội XHCN ở Việt Nam là đòi hỏi bức thiết từ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở Việt Nam. Theo đó, hơn lúc nào hết, mối quan hệ giữa lý luận và thực tiễn đang đặt ra yêu cầu bức thiết phải tổng kết thực tiễn để phát triển sáng tạo lý luận, làm sáng tỏ, thiết thực hơn về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam…
Xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân. Đồng chí Trương Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tham luận về vấn đề Tòa án nhân dân tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Đồng chí Trương Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nhận định: Cùng với những kết quả tích cực đã đạt được qua 30 năm đổi mới đất nước, Chiến lược cải cách tư pháp theo Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị, đặc biệt là việc thực hiện chương trình trọng tâm cải cách tư pháp nhiệm kỳ 2011-2015 đã đạt được những thành tựu rất quan trọng cả về lý luận và thực tiễn. Qua đó, càng khẳng định rõ đường lối, chủ trương cải cách tư pháp của Đảng là hoàn toàn đúng đắn trong tiến trình xây dựng và củng cố Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa – Nhà nước của dân, do dân, vì dân; luôn đề cao việc bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân; xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, việc triển khai một số nhiệm vụ cải cách tư pháp, cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động tư pháp còn chậm. Chất lượng đội ngũ cán bộ có chức danh tư pháp, luật sư, bổ trợ tư pháp còn chưa đáp ứng yêu cầu; vẫn còn tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, oan sai, bỏ lọt tội phạm...
Để thống nhất nhận thức, quyết tâm đẩy mạnh hơn nữa việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp trong giai đoạn 2016-2020 tới đây, đồng chí Trương Hòa Bình đề nghị Bộ Chính trị cho phép trình Ủy ban thường vụ Quốc hội Đề án bổ sung biên chế Thẩm phán, công chức cho Tòa án nhân dân các cấp trong cả nước; nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện về thể chế cụ tể hóa Hiến pháp, thể hiện sự kiểm soát trong hoạt động tư pháp giữa các cơ quan có hoạt động tư pháp. Bên cạnh đó, Quốc hội, Chính phủ cần ưu tiên bố trí kinh phí đầu tư xây dựng cơ bản, trang bị phương tiện làm việc và công nghệ thông tin cho các Tòa án; xây dựng một bảng lương riêng cho công chức Tòa án; tổng kết lý luận và thực tiễn, nhất là tổng kết Nghị quyết số 49-NQ/TW, về việc hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức Đảng trong các Tòa án nhân dân theo hướng vừa đảm bảo thực hiện đúng đắn Điều lệ và các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, vừa đảm bảo phù hợp với nguyên tắc độc lập xét xử và các nguyên tắc cơ bản khác liên quan đến Tòa án nhân dân đã được quy định trong Hiến pháp năm 2013.
Đồng chí Nguyễn Thị Kim Tiến tham luận tại Đại hội.
Xây dựng nền y tế Việt Nam hướng tới công bằng, hiệu quả và phát triển. Đồng chí Nguyễn Thị Kim Tiến, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XI, Bộ trưởng Bộ Y tế đã tham luận về chủ đề "Vận dụng ba đột phá chiến lược để xây dựng nền y tế Việt Nam hướng tới công bằng, hiệu quả và phát triển". Tham luận nhìn nhận qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XI, ngành Y tế đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, trong đó tập trung thực hiện 3 đột phá trong lĩnh vực y tế gồm (1) đổi mới toàn diện cơ chế tài chính theo hướng giá dịch vụ phải tính đúng, tính đủ gắn liền với lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, kịp thời hỗ trợ người nghèo, người cận nghèo, người thuộc diện chính sách, người dân tộc thiểu số, đồng bào sống ở vùng khó khăn; (2) thực hiện đột phá về đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng để nâng cao năng lực hệ thống y tế, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân; (3) thực hiện đột phá về khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực y tế. Đồng thời đạt được kết quả quan trọng khác… Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến kiến nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII xem xét, ban hành Nghị quyết về chăm sóc sức khỏe nhân dân và nâng cao chất lượng dân số trong tình hình mới; Quốc hội, Chính phủ bố trí nguồn trái phiếu trung hạn, ưu tiên đầu tư cho tuyến trung ương, tuyến tỉnh ở vùng khó khăn, kể cả bệnh viện tuyến huyện chưa được đầu tư trái phiếu Chính phủ và các trạm y tế xã vùng sâu, vùng xa. Chính phủ cho phép xem xét thực hiện chế độ phụ cấp thâm niên và lương khởi điểm cho cán bộ y tế theo Nghị quyết số 46-NQ/TW là một ngành tuyển chọn đặc biệt, đào tạo đặc biệt, sử dụng đặc biệt và đãi ngộ đặc biệt.
Phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Tham luận về chủ đề “Phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam”, Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh nhấn mạnh thời gian tới, nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức đối với việc thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực tiễn đó đòi hỏi phải xử lý mâu thuẫn giữa yêu cầu về mục tiêu nhân văn của văn hóa với những quy luật khắc nghiệt của kinh tế thị trường; giải quyết mâu thuẫn giữa đòi hỏi rất cao về mục tiêu xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam với sự đầu tư nguồn lực có hạn của Nhà nước, trong bối cảnh đời sống của người dân, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam còn thấp, điều kiện xã hội hóa các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật còn rất khó khăn. Theo Bộ trưởng này, cần xử lý thỏa đáng mối quan hệ giữa truyền thống và hiện đại, bảo tồn và phát huy, giữ gìn và phát triển, để đảm bảo duy trì, bảo vệ được các giá trị truyền thống tốt đẹp của văn hóa và con người Việt Nam, đồng thời xác lập, bổ sung những giá trị mới đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa phát triển của xã hội đương đại; giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và quốc tế, địa phương và nhân loại, vừa giữ gìn được bản sắc văn hóa dân tộc vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, để Việt Nam hội nhập quốc tế thành công.
Tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ở Cần Thơ. Đồng chí Trần Thị Thanh Hiền, Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ tham luận "Xây dựng Thành phố Cần Thơ thực sự là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho vùng đồng bằng sông Cửu Long " đã nêu lên những định hướng, giải pháp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của địa phương… Theo đại biểu cần tiếp cận đào tạo nói chung và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao như là một “dịch vụ” chứ không đơn thuần là đào tạo theo nhiệm vụ chính trị của địa phương hay của nhà nước. Xây dựng chính sách gắn kết với doanh nghiệp trong sử dụng lao động và thu hút doanh nghiệp cùng tham gia vào quá trình đào tạo. Phát triển và gắn kết các tổ chức xã hội - nghề nghiệp với doanh nghiệp, cơ sở đào tạo và cơ quan quản lý nhà nước cũng là thành tố quan trọng cần được quan tâm. Cần có các chính sách trực tiếp và gián tiếp giúp quy tụ tài năng cho hệ thống đào tạo từ bên trong cả bên ngoài vùng như sinh viên giỏi, những giảng viên có năng lực giảng dạy tốt, những nhà nghiên cứu xuất sắc có khả năng sáng tạo và chuyển giao tri thức vượt trội tham gia vào hệ thống đào tạo đạt chất lượng cao...