Năm 2020 là năm thứ 12 Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn được phục dựng theo tích Vua Lê Đại Hành cùng văn võ bá quan tổ chức cày Tịch điền lần đầu tiên dưới chân núi Đọi vào năm 987. Lễ hội đã được UBND thị xã Duy Tiên duy trì tổ chức nhằm tiếp nối mỹ tục đẹp của tiền nhân đánh thức đất đai cho một vụ mùa mới, khuyến khích nhân dân lấy nghề nông làm gốc để cuộc sống được ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội cũng còn nhằm quảng bá với du khách trong và ngoài nước về những giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu, độc đáo của quê hương, đồng thời tiếp tục tuyên truyền Nghị quyết Trung ương VII (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng như kết quả xây dựng nông thôn mới của tỉnh Hà Nam trong những năm qua.

Lễ hội gồm hai phần, trong đó phần lễ gồm: Lễ cáo yết, lễ rước nước, lễ sái tịnh, lễ cầu an đã được sư trụ trì chùa Đọi cùng phật tử và nhân dân thực hiện từ ngày mùng 6. Sáng mùng 7 tháng Giêng, ngay từ sáng sớm, lễ rước linh vị Vua Lê Đại Hành từ trên chùa Đọi xuống đã kết hợp với lễ rước kiệu, cờ của nhân dân các thôn xã Tiên Sơn về trước đàn tế Thần nông để chuẩn bị tổ chức khai hội.

Phần hội, ấn tượng nhất vẫn là hội thi vẽ, trang trí trâu cày Tịch điền do các họa sỹ trong, ngoài nước thực hiện và hội thi làm bánh dày của các dòng họ thôn Đọi Tam cùng nhiều trò chơi dân gian khác.

Tái hiện hình ảnh quân vương đi những đường cày đầu tiên tại lễ hội.

Mở đầu lễ khai hội là màn trống hội rộn ràng của đội trống nữ thôn Đọi Tam và màn múa rồng đẹp mắt của nhân dân thôn Đọi Tín. Thay mặt nhân dân xã Tiên Sơn, nghệ nhân nghề trống Đọi Tam Phạm Trí Khang đã đọc Văn trình trước đàn tế Thần nông và Linh vị Vua Lê Đại Hành. Tiếp theo là màn dâng hương của các đồng chí đại biểu Trung ương, lãnh đạo tỉnh và lãnh đạo thị xã Duy Tiên.

Phát biểu tại lễ hội, sau khi báo cáo một số thành tích nổi bật của tỉnh Hà Nam đạt được trong năm qua, đồng chí Nguyễn Xuân Đông, Phó Bí thư Tinh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn - Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia được tổ chức hằng năm đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Đây là lễ hội ghi dấu nơi cách đây 1.033 năm (987 - 2020), Vua Lê Đại Hành đã về cày ruộng để khuyến khích nhân dân sản xuất nông nghiệp, mở ra điền lễ để các đời sau noi theo. Một lễ hội mang ý nghĩa khuyến nông sâu sắc, đề cao vai trò của nhà nông "Dĩ nông vi bản", "Phi nông bất ổn". Tiếng trống khai hội xuống đồng đã trở nên quen thuộc cầu cho năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội Tịch điền năm nay còn là một hoạt động hưởng ứng Năm Du lịch Quốc gia diễn ra tại Ninh Bình với chủ đề "Hoa Lư - Cố đô ngàn năm", đây là dịp tiếp tục đẩy mạnh quảng bá những giá trị lịch sử văn hóa, tiềm năng du lịch và hình ảnh mảnh đất con người Hà Nam với bạn bè trong nước, quốc tế góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Vui mừng hơn nữa khi tại lễ hội năm nay, 7 xã còn lại của tỉnh Hà Nam đã được trao Bằng công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, bao gồm các xã: Phú Phúc, Nhân Hưng, Đức Lý, Hòa Hậu, Nhân Thịnh (huyện Lý Nhân); Hưng Công, Ngọc Lũ (huyện Bình Lục). Như vậy hết năm 2019, tỉnh Hà Nam đã có 100% xã được công nhân xã đạt chuẩn nông thôn mới; 4 huyện, thị xã, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; 2 huyện còn lại là Bình Lục và Lý Nhân đang làm hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện nông thôn mới.

Bùi Hữu Tuấn