Đây là hội nghị công tác dư luận xã hội quy mô toàn quốc lần đầu tiên do Ban Tuyên giáo Trung ương và Đảng uỷ Khối Các cơ quan Trung ương phối hợp tổ chức. Dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Khánh Hoà; lãnh đạo, cán bộ làm công tác dư luận xã hội, cộng tác viên dư luận xã hội của ban tuyên giáo các tỉnh uỷ, thành uỷ trực thuộc Trung ương và các đảng uỷ trực thuộc Đảng uỷ Khối Các cơ quan Trung ương.

Công việc quan trọng hàng đầu nhằm đề ra chủ trương, đường lối cách mạng hợp lòng dân

Phát biểu khai mạc tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Văn Thể, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối Các cơ quan Trung ương khẳng định, ngay từ khi mới thành lập, Đảng đã coi việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, ý chí của nhân dân là một trong những công việc quan trọng hàng đầu nhằm đề ra các chủ trương, đường lối cách mạng phù hợp với lòng dân. Công tác nghiên cứu dư luận xã hội được Đảng ta chú trọng và yêu cầu các cấp ủy phải coi đó là một nhiệm vụ tiến hành thường xuyên, liên tục. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, từ cấp Trung ương cho đến cơ sở, sẽ khó trở thành hiện thực, khó đi vào cuộc sống nếu không thực sự quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng của nhân dân.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Thể, trong năm 2022, tình hình quốc tế và trong nước có những diễn biến phức tạp, khó lường, bên cạnh thời cơ, thuận lợi, đất nước ta cũng gặp không ít những khó khăn, thách thức đan xen. Tâm trạng tư tưởng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân cũng có nhiều diễn biến phức tạp, khó dự báo. Tuy nhiên xu hướng tích cực vẫn là dòng chảy chủ đạo bởi nhiều lý do, trong đó có những kết quả mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đã đạt được, như: Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí với những kết quả cụ thể, rõ nét. Kinh tế tiếp tục tăng trưởng sau khi dịch bệnh Covid-19 tạm thời được kiểm soát. Chính trị - xã hội được ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường, chủ quyền quốc gia được giữ vững. Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế ngày càng phát triển sâu rộng và đạt được những thành tựu nổi bật góp phần nâng cao nâng cao vị thế đất nước. Đây chính là những nhân tố quan trọng để củng cố, nâng cao niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ; trong đó có sự đóng góp quan trọng của công tác dư luận xã hội và đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội các cấp trên cả nước, đóng góp vào thành tích chung của Ngành Tuyên giáo và công tác xây dựng Đảng.

Tại Hội nghị, các đại biểu nghe các báo cáo viên truyền đạt 2 chuyên đề: “Công tác dư luận xã hội trong tình hình mới” và “Các phương pháp nghiên cứu, nắm bắt dư luận xã hội trong hệ thống tuyên giáo của Đảng”. Báo cáo viên là các đồng chí lãnh đạo Viện Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương có nhiều kinh nghiệm về lý luận và thực tiễn trong công tác dư luận xã hội của Đảng. Đây là hoạt động thiết thực nhằm kịp thời bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dư luận xã hội; cung cấp thông tin, kiến thức mới, các phương pháp, kỹ năng nắm bắt, tổ chức thăm dò dư luận xã hội, dự báo, định hướng dư luận xã hội nhằm góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác dư luận xã hội trong hệ thống tuyên giáo trên toàn quốc.

Dấu ấn nổi bật của công tác dư luận xã hội năm 2022

Năm 2022, Viện Dư luận xã hội đã phát hành 13 báo cáo nhanh, báo cáo chuyên đề tình hình dư luận xã hội. Trong đó, có 5 báo cáo nhanh gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tập trung vào những vấn đề, sự kiện “nóng” được dư luận quan tâm; 8 báo cáo chuyên đề, trong đó có 7 báo cáo phục vụ kỳ họp thứ 3 và kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa XV.

Viện Dư luận xã hội còn phối hợp với ban tuyên giáo các tỉnh, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương thực hiện 9 cuộc thăm dò dư luận xã hội. Kết quả các cuộc thăm dò dư luận xã hội của Viện đã cung cấp số liệu định lượng cụ thể, khoa học, có giá trị đối với Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương và Ngành Tuyên giáo. Nhiều cuộc điều tra phục vụ thiết thực các Hội nghị Trung ương 5, 6, 7 khóa XIII (khi Trung ương bàn thảo và quyết định về những vấn đề quan trọng như: việc quản lý và sử dụng đất; về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị trong tình hình mới; về xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức…). Với thông tin khoa học, chính xác, nhiều báo cáo nhận được phản hồi tích cực từ các đồng chíUỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, coi đây là tài liệu tham khảo quan trọng, đáng tin cậy trong lãnh đạo, chỉ đạo, thông tin, tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội.

Năm 2022, ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy trên cả nước đã thực hiện 125 cuộc điều tra, thăm dò dư luận xã hội. Đáng chú ý, một số địa phương đã thực hiện trên 5 cuộc thăm dò dư luận xã hội như: Thành phố Hồ Chí Minh (thực hiện 13 cuộc điều tra), Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ…. Nội dung và chủ đề điều tra dư luận ở các địa phương khá đa dạng, tập trung vào những vấn đề nóng của địa phương, các đề án, chương trình lớn của tỉnh, thành phố. Ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy và một số cơ quan, đơn vị Trung ương đã phát hành 1175 báo cáo tình hình dư luận xã hội. Trong đó, nhiều tỉnh, thành phố có báo cáo nhanh dư luận xã hội chất lượng tốt, phản ánh trúng những vấn đề dư luận trong đảng viên và nhân dân quan tâm.

Ban Tuyên giáo Đảng ủy Khối Các cơ quan Trung ương đã tập hợp hàng nghìn ý kiến phản ánh từ đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội trong Khối (với gần 200 nhóm vấn đề được cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trong Khối các cơ quan Trung ương quan tâm); phát hành 30 báo cáo tình hình dư luận xã hội gửi Ban Thường vụ và Viện Dư luận xã hội. Công tác dư luận xã hội tiếp tục được đổi mới theo hướng tăng cường về cường độ nắm bắt thông tin (một tuần một báo cáo) và theo vấn đề, sự việc có địa chỉ cụ thể (phản ánh theo từng đảng bộ trực thuộc).

Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu dư luận xã hội

Phát biểu kết luận tại Hội nghị, đồng chí Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương ghi nhận và đánh giá cao các hoạt động, mô hình, giải pháp mà nhiều nơi đã linh hoạt, chủ động, tìm tòi nhằm nâng cao chất lượng công tác nắm bắt, thăm dò dư luận xã hội. Ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương đã chủ động, tích cực tham mưu cho cấp ủy từng bước nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu dư luận xã hội, phục vụ tốt hơn cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở địa phương, các cấp, các ngành, các lĩnh vực.

Phân tích bối cảnh trong năm 2023, và những năm tiếp theo, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, công tác tuyên giáo nói chung và công tác dư luận xã hội nói riêng cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức, đồng chí Lại Xuân Môn đề nghị công tác dư luận trong năm 2023 cần quan tâm, thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm sau đây:

Một là, cần quán triệt và nhận thức sâu sắc, toàn diện về những định hướng, chỉ đạo của Đảng đối với lĩnh vực công tác dư luận xã hội, được đề cập trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy, của cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác dư luận xã hội trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, để “ý Đảng” phù hợp với “lòng Dân”. Công tác dư luận xã hội của Ngành Tuyên giáo phải chủ động, đóng vai trò quan trọng trong xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức.

Hai là, công tác dư luận xã hội phải bám sát các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước; tham gia tích cực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống âm mưu, quan điểm sai trái, thù địch. Năm 2023 là năm bản lề nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, với nhiều sự kiện quan trọng: Đánh giá kết quả hai năm rưỡi thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII; Trung ương tiến hành lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Ban Chấp hành Trung ương bầu; Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh Quốc hội bầu và phê chuẩn… Công tác dư luận xã hội phải tập trung bám sát các sự kiện chính trị quan trọng này, chủ động nắm bắt, phân tích, phản ánh khách quan, toàn diện dư luận của các giai tầng, dự báo tình hình, tình huống có khả năng phát sinh và đề xuất giải pháp định hướng dư luận xã hội. Công tác dư luận xã hội không thể đứng ngoài, mà phải thâm nhập sâu hơn nữa, rộng hơn nữa vào môi trường mạng xã hội, góp phần định hướng dư luận xã hội ngay trên không gian mạng.

Ba là, công tác dư luận xã hội phải bám sát thực tiễn cuộc sống. Phải nắm chắc tư tưởng, chính trị; diễn biến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; dư lận xã hội đối với cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị, đấu tranh phê và tự phê bình yếu; tinh thần trách nhiệm, ý chí phấn đấu giảm sút; thiếu gương mẫu, sống thực dụng, suy thoái “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Công tác dư luận xã hội phải đồng hành cùng cuộc sống thực tế của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân; phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng của người dân; chủ động nắm bắt thông tin về những điểm nóng, vấn đề nảy sinh, dự báo tình hình và xây dựng các kịch bản ứng phó.

Bốn là, công tác dư luận xã hội phải đặc biệt coi trọng yêu cầu về mặt khoa học, nhất là tính chính xác, khách quan, toàn diện; chú trọng ứng dụng công nghệ trong nắm bắt và định hướng dư luận xã hội theo tinh thần Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII. Phải coi ứng dụng công nghệ trong nghiên cứu dư luận xã hội là khâu đột phá trong đổi mới phương thức công tác dư luận xã hội. Các báo cáo dư luận xã hội phải đặt yêu cầu khoa học, chính xác, khách quan, toàn diện lên hàng đầu. Viện Dư luận xã hội cần phối hợp với các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước tăng cường đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, nâng cao năng lực công tác dư luận xã hội cho hệ thống ban tuyên giáo các tỉnh, thành uỷ, đảng uỷ trực thuộc Trung ương.

Năm là, tham mưu cấp ủy đảng các cấp chuẩn bị các nội dung tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 100-KL/TW của Ban Bí thư khóa XI về “Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội”. Viện Dư luận xã hội cần chủ động tham mưu để Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 100-KL/TW của Ban Bí thư khóa XI. Trên cơ sở tổng kết, kiến nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành văn bản mới, tạo cơ sở chính trị quan trọng để đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác dư luận xã hội đáp ứng yêu cầu tình hình mới.

Công tác dư luận xã hội là công việc khó, thậm chí phức tạp, đòi hỏi không chỉ chuyên môn, nghiệp vụ chuyên sâu, mà còn có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức thực tiễn, kinh nghiệm công tác, sự nhạy bén, nhạy cảm chính trị. Việc đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác dư luận xã hội là yêu cầu của thực tiễn, góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội.

PV