Đến ngày 12-8-2010, thành phố Đà Nẵng đã hoàn thành đại hội ở 663 chi, đảng bộ cấp cơ sở và 16 đảng bộ cấp trên cơ sở với những kết quả tốt đẹp, tạo không khí phấn khởi tiến tới Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XX.
Trước tiên là những thành công trong việc thí điểm thực hiện chủ trương đại hội đảng bộ cấp cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư ở 14 đảng bộ (chiếm tỷ lệ 6,1% tổng số đảng bộ cơ sở) và đại hội 3 đảng bộ cấp trên cơ sở trực tiếp bầu bí thư (chiếm tỷ lệ 18,75% tổng số đảng bộ cấp trên cơ sở). Sự lựa chọn làm thí điểm ở cả hai cấp phù hợp với thực tiễn của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng và đảm bảo quy định của Trung ương.
Ý thức được tầm quan trọng của chủ trương này, Ban Thường vụ Thành uỷ đã chỉ đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu giúp việc Thành ủy, ban thường vụ các quận uỷ, huyện uỷ và đảng uỷ cấp trên cơ sở thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, giám sát các bước chuẩn bị công tác nhân sự đại hội của 14 đảng bộ cơ sở và 3 đảng bộ cấp trên thực hiện thí điểm. Các đảng bộ được chọn thí điểm đều bầu đủ số lượng cấp ủy viên ngay từ lần bầu thứ nhất và hầu hết đều có tỷ lệ số dư trong danh sách bầu cử đúng theo quy định của Trung ương; nhiều đảng bộ đạt tỷ lệ cấp uỷ viên là nữ trên 15%, cấp uỷ viên trẻ trên 15%. Các đồng chí ủy viên ban thường vụ, bí thư, phó bí thư (14 đảng bộ cấp cơ sở) và đồng chí bí thư (3 đảng bộ cấp trên cơ sở) được bầu trực tiếp đều đúng với dự kiến của ban chấp hành khoá trước và trúng cử với tỉ lệ phiếu cao.
Từ những kinh nghiệm rút ra trong quá trình chỉ đạo đại hội điểm, khi tổ chức đại hội theo diện rộng ở hai cấp, Ban Thường vụ Thành uỷ, các ban xây dựng đảng đã chỉ đạo, hướng dẫn các quận uỷ, huyện uỷ và các đảng uỷ cấp trên cơ sở thực hiện đúng theo Chỉ thị 37-CT/TW của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 07-HD/TU của Ban Thường vụ Thành ủy, giúp cơ sở tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhất là công tác tổ chức đại hội và việc thực hiện quy trình nhân sự cấp ủy khóa mới để tất cả các chi bộ, đảng bộ ở cả hai cấp có thể hoàn thành nhiệm vụ ở mức cao nhất. Ban Thường vụ Thành uỷ và ban thường vụ các quận uỷ, huyện uỷ, đảng uỷ cấp trên cơ sở đã làm sớm và làm tương đối tốt quy trình nhân sự, rà soát, bổ sung quy hoạch, sắp xếp, điều chuyển, bố trí cán bộ trước đại hội.
Ngoại trừ những hạn chế gần như khó khắc phục xưa nay (báo cáo chính trị dài, tham luận chủ yếu nêu thành tích, ít có đại biểu đề cử và ứng cử…) thì đại hội đảng bộ cấp cơ sở và trên cơ sở nhiệm kỳ này đều đáp ứng được các yêu cầu đề ra. Việc bầu ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư bảo đảm đúng nguyên tắc, hướng dẫn của Trung ương và Thành ủy. Hầu hết đại hội chỉ bầu một lần đủ số lượng uỷ viên ban chấp hành, uỷ viên ban thường vụ, bí thư, phó bí thư; phần lớn các đồng chí trúng cử đều có số phiếu tập trung cao. Một vài đảng bộ (cả hai cấp) có đại biểu ứng cử, đề cử thêm vào danh sách bầu cử nhưng đa số đại biểu xin rút trước khi đoàn chủ tịch chốt danh sách bầu cử, duy nhất ở Đảng bộ Đại học Đà Nẵng, một đại biểu được đại hội đề cử ngoài danh sách do ban chấp hành khoá trước chuẩn bị đã trúng cử vào ban chấp hành. Số dư trong danh sách bầu cử ban chấp hành, ban thường vụ nói chung đảm bảo đúng quy định. Cấp uỷ viên được bầu là nữ, trẻ chiếm tỷ lệ cao hơn so với các nhiệm kỳ trước. Học viên khoá 1 của Đề án 89 (Đề án tạo nguồn cán bộ cho chức danh bí thư đảng uỷ và chủ tịch uỷ ban nhân dân phường, xã trên địa bàn thành phố Đà Nẵng) là đảng viên chính thức, sau một thời gian ngắn về công tác tại phường, xã đã được đại hội bầu vào cấp ủy phường, xã 15 đồng chí, trong đó có 7 đồng chí giữ vị trí cán bộ chủ chốt (4 phó bí thư, 3 phó chủ tịch), có một đồng chí đã được bầu vào Ban Chấp hành Đảng bộ quận Ngũ Hành Sơn.
Ở cấp cơ sở, có 3.710 đồng chí cấp ủy viên, 651 uỷ viên ban thường vụ, 643 bí thư và 629 phó bí thư đã được bầu, số lượng và chất lượng đều tăng hơn so với nhiệm kỳ trước, vượt các chỉ tiêu của Trung ương và Thành ủy. Riêng ở 56 phường, xã, số lượng cấp uỷ viên là 1.027 đồng chí, tăng 29,34% so với nhiệm kỳ 2005-2010; có 337 cấp ủy viên dưới 35 tuổi (chiếm tỷ lệ 32,81%, tăng 15,18% so với nhiệm kỳ trước, trong đó có 119 đồng chí dưới 30 tuổi); có 279 cấp ủy viên là nữ (chiếm tỷ lệ 27,16%, tăng 6,38% so với nhiệm kỳ trước), có 543 cấp ủy viên có trình độ đại học và trên đại học, chiếm tỷ lệ 52,87%.
Ở cấp trên cơ sở, có 488 đồng chí cấp ủy viên, 142 uỷ viên ban thường vụ, 15 bí thư, 28 phó bí thư đã được bầu và đồng chí bí thư Đảng bộ Quân sự thành phố sẽ được chỉ định theo quy định. Trong đó có 198 cấp uỷ viên mới tham gia cấp ủy lần đầu, chiếm 40,57%, có 45 uỷ viên ban thường vụ mới. Đặc biệt, trong số 16 bí thư và 28 phó bí thư, có 5 bí thư và phó bí thư mới (vào vị trí trước và trong đại hội). Số lượng cấp uỷ viên có trình độ đại học và trên đại học chiếm tỷ lệ 95,1%, tăng 18,1% so với khoá trước, cấp uỷ viên nữ chiếm 13,32%, cấp ủy viên trẻ chiếm 11,48%.
Những kết quả đạt được trên đây cho thấy công tác nhân sự ở cả hai cấp đã được chuẩn bị khá chu đáo, được sự tín nhiệm, nhất trí cao của đại hội. Số lượng, chất lượng của cấp ủy khoá mới tăng so với khoá trước, đảm bảo tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, năng lực công tác cũng như độ tuổi, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Các đồng chí tái đắc cử là những cán bộ có năng lực, dày dạn kinh nghiệm trong công tác, phẩm chất chính trị, đạo đức tốt nên đã được đại hội tiếp tục tín nhiệm với số phiếu cao. Các đồng chí mới trúng cử đa số là những cán bộ trẻ, được đào tạo chính quy, có năng lực nổi trội. Có thể khẳng định rằng, đại hội đảng cấp cơ sở và cấp trên cơ sở nhiệm kỳ 2010-2015 đã bầu ra được một đội ngũ cán bộ đảm bảo cả về lượng và chất; đạt yêu cầu đổi mới ít nhất 1/3 cấp uỷ viên so với đầu nhiệm kỳ, bước đầu đáp ứng được mục tiêu trẻ hóa đội ngũ cán bộ.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thành công của đại hội đảng cấp cơ sở và trên cơ sở, nhưng chủ yếu là do sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời, sâu sát của Ban Thường vụ Thành uỷ, các cơ quan chuyên trách tham mưu giúp việc Thành uỷ; cấp ủy đảng các cấp đã giải quyết dứt điểm tình trạng đơn thư trước đại hội và đã chuẩn bị chu đáo, triển khai công tác tổ chức đại hội một cách chặt chẽ, cụ thể và khoa học; ý thức trách nhiệm cao của đại biểu dự đại hội và vai trò điều hành của đoàn chủ tịch.
Tại Hội nghị tổng kết đại hội đảng cấp cơ sở và trên cơ sở, tổ chức ngày 16-8-2010, đã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, các cấp uỷ đảng mà đặc biệt là uỷ ban kiểm tra cấp uỷ các cấp phải tập trung nắm tình hình, xử lý dứt điểm đơn thư phản ánh có liên quan đến nhân sự đại hội trước khi tiến hành đại hội.
Hai là, trong khâu tổ chức đại hội, cần cân đối các nội dung, không quá chú trọng đến công tác nhân sự mà xem nhẹ các nội dung khác như tham luận, thảo luận …tại đại hội.
Ba là, cần sắp xếp, bố trí thời gian đại hội hợp lý, tránh trình trạng rút ngắn hay kéo dài thời gian làm giảm tính nghiêm túc, trang trọng của đại hội.
Bốn là, cần chú trọng hơn nữa đến việc góp ý các văn kiện đại hội cấp trên.
Năm là, lựa chọn Ban Kiểm phiếu là những người am hiểu về công tác đảng, nắm rõ quy chế bầu cử và phải được tập huấn kỹ trước đại hội để tránh xảy ra tình trạng lúng túng, sai sót, nhầm lẫn trong quá trình bầu cử.
Nguyễn Viết Hùng
Trưởng phòng Cơ sở đảng- đảng viên
BTC Thành uỷ Đà Nẵng