Có tới 62,9% phụ nữ từng phải chịu ít nhất 1 trong các hình thức bạo lực trong cuộc đời. Tuy nhiên, có tới 50% phụ nữ bị bạo lực chưa từng kể với ai việc mình bị bạo lực và 90,4% cho biết chưa từng tìm kiếm sự hỗ trợ nào từ cơ quan chức năng hay đơn vị cung cấp dịch vụ.
Đó là kết quả của Nghiên cứu quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ năm 2019. Những con số trên đặt ra cho chúng ta nhiều điều phải suy ngẫm về các giải pháp, cách thức, hành động nhằm giảm thiểu tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, bảo vệ quyền con người một cách hiệu quả nhất trong thời gian tới.
Mới đây, tại cuộc Hội thảo về các giải pháp thực hiện hiệu quả Chương trình Phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới giai đoạn 2021-2025 và ra mắt Mạng lưới đối tác hành động về phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Quỹ Dân số Liên hiệp quốc - UNFPA tổ chức, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà cho biết, bạo lực trên cơ sở giới là vấn đề báo động ở nhiều quốc gia trên thế giới và là hành vi vi phạm quyền con người phổ biến nhất. Bạo lực trên cơ sở giới xảy ra phổ biến từ trong gia đình, tới nơi làm việc, trường học, không gian công cộng dưới nhiều hình thức khác nhau mà nguyên nhân gốc rễ là do sự phân biệt đối xử về giới.
Theo thống kê, trên thế giới, cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người bị bạo hành trong cuộc đời. Trong bối cảnh khủng hoảng do xung đột, thảm họa thiên tai hay dịch bệnh, tình trạng bạo lực trên cơ sở giới có nguy cơ gia tăng nhiều hơn. Kể từ đầu năm 2020 đến nay, đại dịch COVID-19 đã và đang tác động nghiêm trọng tới hầu hết các quốc gia trên thế giới, không chỉ gây thiệt hại về tính mạng con người, suy thoái kinh tế mà những áp lực trong cuộc sống đã góp phần làm gia tăng tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, bạo lực gia đình. Ở nhiều quốc gia, số trường hợp người bị bạo lực ước tính đã tăng lên ít nhất 30%.
Thời gian qua, các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương đã triển khai nhiều giải pháp như hoàn thiện chính sách, pháp luật về bình đẳng giới; tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành động của người dân về thực hiện bình đẳng giới, xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới; triển khai các mô hình, dịch vụ hỗ trợ người bị bạo lực. Các hoạt động phòng ngừa, can thiệp, hỗ trợ người bị bạo lực đã có những tác động tích cực, song đòi hỏi cần có sự nỗ lực nhiều hơn nữa để mang lại hiệu quả cao hơn trong đấu tranh xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới ở Việt Nam.
Tuy nhiên, công tác phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức nếu thiếu đi sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, từ chính quyền địa phương tới các cơ quan cung cấp dịch vụ và mỗi người dân trong cộng đồng.
Hiện nay, Chương trình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua và hướng tới mục tiêu là đến năm 2025, ít nhất 50% người bị bạo lực trên cơ sở giới tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ quan cung cấp dịch vụ và tất cả những người bị bạo lực có nhu cầu đều được trợ giúp bằng cách hình thức khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu đã đề ra một cách hiệu quả, cần có nhiều sáng kiến đổi mới hơn nữa với sự tham gia của thế hệ trẻ nhằm hướng tới thay đổi các chuẩn mực văn hóa và xã hội về bạo lực đối với phụ nữ. Hiện mô hình trung tâm cung cấp dịch vụ một cửa do UNFPA đang hỗ trợ thực hiện với các dịch vụ thiết yếu như chăm sóc thể chất, tư vấn tâm lý, đảm bảo an toàn, hỗ trợ tư pháp và các dịch vụ xã hội được cung cấp tại cùng một địa điểm, cần được nhân rộng. Theo đó, UNFPA kêu gọi Chính phủ cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ hơn trên các lĩnh vực khác nhau để tạo sự gắn kết vững chắc giữa các hoạt động can thiệp nhằm chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ.
PV