Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã thành công tốt đẹp. Nhìn lại cả quá trình chuẩn bị và diễn biến hơn 8 ngày của Đại hội, có thể rút ra 10 vấn đề nổi bật sau:
1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng diễn ra từ ngày 20 đến 28-1-2016, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, là sự kiện chính trị có ý nghĩa trọng đại nhất của Đảng, dân tộc và đất nước ta trong năm 2016.
2. Đại hội XII của Đảng đã nhận được 248 điện, thư chúc mừng của các chính đảng, các tổ chức và bạn bè quốc tế từ khắp các châu lục trên thế giới. Đây là Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng nhận được điện, thư chúc mừng nhiều nhất so với các kỳ Đại hội truớc, thể hiện tình cảm sâu sắc của bạn bè quốc tế đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; đồng thời, khẳng định vai trò, vị thế, uy tín của Đảng, Nhà nước, dân tộc ta trên trường quốc tế.
3. Chủ đề của Đại hội XII được xác định là: “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh toàn dân tộc, dân chủ XHCN; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hoà bình ổn định; phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Chủ đề của Đại hội XII thể hiện sự đoàn kết, gắn bó, quyết tâm phấn đấu của cả nước và toàn dân tộc để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng.
4. Về dự Đại hội XII của Đảng có 1.510 đại biểu và tổ chức thành 68 đoàn, trong đó có 197 đại biểu đương nhiên, 1.300 đại biểu bầu cử và 13 đại biểu được chỉ định, tăng 133 đại biểu so với Đại hội XI của Đảng. Đây là Đại hội có số lượng đại biểu đông nhất trong 12 kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng. Trong số các đại biểu về dự Đại hội, có 2 đại biểu trên 70 tuổi và 2 đại biểu dưới 30 tuổi; cao tuổi nhất là 74 tuổi và trẻ tuổi nhất là 28 tuổi; có 194 nữ; 174 người dân tộc thiểu số. Đặc biệt, có 502 đại biểu đã dự 3 Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng trở lên; trong đó có 1 đại biểu nữ tham dự 8 kỳ Đại hội là đồng chí Hà Thị Khiết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương khoá XI.
5. Khách mời dự phiên Khai mạc và Bế mạc của Đại hội XII có các đồng chí nguyên Tổng Bí thư; nguyên Chủ tịch nước; nguyên Chủ tịch Quốc hội và nguyên Thủ tướng Chính phủ; có nhiều đồng chí nguyên ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư và các ủy viên Trung ương Đảng từ Đại hội VI trở về trước; đại diện các mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động, các chức sắc tôn giáo, nhân sỹ trí thức tiêu biểu và các đoàn ngoại giao tại Hà Nội... Trong số khách mời của Đại hội XII có 12 đồng chí nguyên là Phó Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Chính phủ và Phó Chủ tịch Quốc hội.
6. Đây là Đại hội mà các đại biểu có trình độ cao trong 12 kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng. Trong 1.510 đại biểu dự Đại hội có 1.509 đại biểu trình độ đại học và trên đại học, trong đó 55 giáo sư và phó giáo sư, 752 tiến sỹ và thạc sỹ; 1.501 đại biểu có trình độ lý luận chính trị cao cấp và cử nhân (99,4%); 569 đại biểu đã được nhận Huy hiệu 30 năm và 40 năm tuổi Đảng; 10 đại biểu là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng Lao động; 20 đại biểu là Nhà giáo Nhân dân và Nhà giáo Ưu tú; 15 đại biểu là Thấy thuốc Nhân dân và Thầy thuốc Ưu tú; 1.000 đại biểu đã được Đảng, Nhà nước khen thưởng Huân chương các loại.
7. Với phương châm: “Đoàn kết, Dân chủ, Kỷ cương, Đổi mới”, Đại hội đã thực sự phát huy dân chủ, tập trung trí tuệ, đề cao trách nhiệm, thảo luận sôi nổi, thẳng thắn và tạo được sự thống nhất cao với các Dự thảo văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương khoá XI trình Đại hội, gồm: Báo cáo Chính trị; Báo cáo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2016-2020); Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI; Báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI): Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay. Ngoài hơn 20 báo cáo tham luận khá sâu sắc tại hội trường, còn có gần 700 lượt ý kiến thảo luận tại các đoàn đại biểu, trong đó có một số bài tham luận được đại biểu đánh giá cao là bài phát biểu của các đồng chí: Bùi Quang Vinh, Đinh La Thăng, Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Đỗ Thị Hoàng …
8. Đây là Đại hội đầu tiên Đảng ta thực hiện Đề án: “Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021 và các nhiệm kỳ tiếp theo”. Trên cơ sở Đề án quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, công tác chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021 được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ, bài bản, khoa học, thận trọng và thực sự phát huy dân chủ, giữ vững kỷ cương, tạo được sự thống nhất cao của Ban Chấp hành Trung ương khoá XI và của các đại biểu Đại hội.
9. Đại hội đã dành nhiều thời gian thảo luận về công tác nhân sự, việc ứng cử, đề cử ở các đoàn và trên hội trường. Đại hội thảo luận dân chủ và bỏ phiếu kín đối với những trường hợp xin rút khỏi danh sách bầu cử với sự thống nhất cao trước khi chốt danh sách bầu cử. Đại hội chỉ bầu một lần đủ số lượng Ban Chấp hành Trung ương khoá XII gồm 200 đồng chí với số phiếu tập trung cao (đồng chí trúng cử có số phiếu thấp nhất cũng hơn 62%), trong đó có 180 ủy viên chính thức và 20 ủy viên dự khuyết. Đây cũng là nhiệm kỳ Đại hội bầu số lượng ủy viên chính thức Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhiều nhất từ trước đến nay, tăng 5 đồng chí so với nhiệm kỳ Đại hội XI. Trong số các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII có 52% tái cử; 10% nữ; 8,5% là người dân tộc thiểu số; 21% dưới 50 tuổi và tuổi bình quân chung của Ban Chấp hành Trung ương là 53 tuổi.
10. Ngày 27-1-2016, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII họp Hội nghị lần thứ nhất đã bầu Bộ Chính trị gồm 19 đồng chí; bầu Ban Bí thư gồm 3 đồng chí; bầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương 21 đồng chí và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI được Đại hội bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, được Ban Chấp hành Trung ương bầu vào Bộ Chính trị và tái cử chức Tổng Bí thư của Đảng nhiệm kỳ khoá XII với số phiếu tập trung rất cao (đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã tham gia Ban Chấp hành Trung ương 6 khoá và tham gia Bộ Chính trị 4 khóa). Đồng chí Trần Quốc Vượng được Ban Chấp hành Trung ương bầu làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Trong số các Ủy viên Bộ Chính trị khoá XII có 12 đồng chí mới, 3 đồng chí nữ, 1 đồng chí là người dân tộc thiểu số và 1 đồng chí dưới 50 tuổi.
Đức Hà
Ban Tổ chức Trung ương