Diễn ra từ ngày 20-7 đến ngày 31-7, tại kỳ họp này Quốc hội dành phần lớn thời gian cho công tác nhân sự và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước tạo tiền đề, động lực rất quan trọng cho hoạt động của bộ máy nhà nước trong cả nhiệm kỳ khóa XV.

Tham dự phiên khai mạc tại Hội trường Diên Hồng có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; nguyên Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Phạm Thế Duyệt;  các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước; các vị trong Đoàn ngoại giao, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam và các đại biểu Quốc hội.

Phát biểu khai mạc tại kỳ họp, nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bậc lão thành cách mạng, các vị khách quý, đại diện các Đoàn ngoại giao, các tổ chức quốc tế và đặc biệt chào mừng 499 vị đại biểu vừa được cử tri tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội khóa XIV Vương Đình Huệ nêu rõ, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, đã diễn ra thành công rất tốt đẹp, thực sự là Ngày hội lớn của toàn dân, để lại dấu ấn và mốc son mới trong lịch sử Quốc hội nước ta, được Nhân dân, cử tri cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài và dư luận quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát rất phức tạp, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội, một số địa bàn, cơ sở, xã, phường, khu công nghiệp… phải áp dụng biện pháp phong tỏa, cách ly, nhưng đây là cuộc bầu cử lớn nhất từ trước đến nay và tỷ lệ cử tri đi bầu rất cao (đến 99,6%). Điều đó thể hiện ý thức trách nhiệm chính trị rất cao và niềm tin tưởng sâu sắc của Nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Thành công của cuộc bầu cử càng khẳng định sức mạnh vô địch của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; càng khó khăn, thách thức thì tinh thần đoàn kết, truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của dân tộc, càng được phát huy và lan tỏa mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao sự quyết tâm, nỗ lực không quản ngại khó khăn, gian khổ, cống hiến hết mình của đội ngũ cán bộ ngành Y tế, các chiến sĩ quân đội, công an, lực lượng chức năng trên tuyến đầu phòng, chống dịch, các lực lượng phục vụ công tác bầu cử; đồng thời trân trọng ghi nhận, biểu dương sự chung sức, đồng lòng, tham gia tích cực, tự nguyện, có trách nhiệm của cử tri, đồng bào cả nước; sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khoa học, chu đáo, chuyên nghiệp, linh hoạt và sáng tạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ủy ban bầu cử các cấp và cả hệ thống chính trị, đã tạo nên thành công của cuộc bầu cử.

Thay mặt các vị đại biểu Quốc hội mới trúng cử, Chủ tịch Quốc hội khóa XIV Vương Đình Huệ bày tỏ sự tri ân sâu sắc đến các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các vị đại biểu Quốc hội tiền nhiệm, đặc biệt là lãnh đạo Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội khóa XIV với nhiều thành tựu to lớn trên cả phương diện lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng Nhân dân và cử tri cả nước, đúc kết được nhiều bài học quý, nhiều kinh nghiệm hay, cần được kế thừa và phát huy trong nhiệm kỳ này. Quốc hội khóa XV mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, góp ý, chia sẻ, đồng hành của các vị nhằm tiếp thêm động lực, sức mạnh để Quốc hội Việt Nam không ngừng đổi mới, hoàn thiện và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực, thế giới diễn biến phức tạp, khó lường. Đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, tác động tiêu cực, kéo dài đến kinh tế khu vực và thế giới, trong đó có nước ta, làm thay đổi cấu trúc kinh tế, phương thức quản trị và đời sống kinh tế, xã hội toàn cầu, buộc nhiều nước phải thay đổi định hướng, chiến lược phát triển theo hướng đề cao tinh thần tự lực, tự cường, chú trọng đầu tư và phát triển thị trường nội địa.

Ở trong nước, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang nỗ lực thi đua thực hiện mục tiêu kép và triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; kinh tế, xã hội tiếp tục đạt kết quả tích cực, an sinh phúc lợi xã hội và các cân đối lớn về tài chính, tiền tệ, tín dụng cơ bản được bảo đảm; sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản có mức tăng khá; tốc độ tăng trưởng các ngành công nghiệp đạt kết quả đáng khích lệ; quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; quan hệ đối ngoại tiếp tục được tăng cường... Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế nước ta vẫn thấp hơn mục tiêu đề ra và còn nhiều khó khăn, thách thức do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 bùng phát lần thứ tư lây lan nhanh ở nhiều tỉnh, thành, diễn biến phức tạp, khó kiểm soát và có thể còn kéo dài. Sản xuất kinh doanh, sinh kế, việc làm, đời sống của Nhân dân, nhất là ở những vùng có dịch và những ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của đại dịch gặp rất nhiều khó khăn.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội và đại biểu Quốc hội được quy định trong Hiến pháp, pháp luật; phát huy truyền thống 75 xây dựng và phát triển, kế thừa những kinh nghiệm, thành tựu của các khóa trước, Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội khóa XV cần nhận thức sâu sắc niềm tin, sự kỳ vọng của cử tri, thấy rõ những khó khăn, thuận lợi, thời cơ, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang đứng trước những thách thức chưa có tiền lệ; và quán triệt sâu sắc ý kiến chỉ đạo quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư tại phiên khai mạc của Quốc hội hôm nay, tiếp tục phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, gần dân, trọng dân, cầu thị, lắng nghe ý kiến của Nhân dân; phát huy tối đa năng lực, bản lĩnh, trí tuệ, quyết tâm đổi mới, sáng tạo, bám sát thực tiễn, đem “hơi thở cuộc sống” vào nghị trường, hiến kế giúp Quốc hội khóa XV tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, ban hành quyết sách đúng đắn, kịp thời, hợp lòng dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Về chương trình của kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV sẽ xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng.

Thứ nhất, Quốc hội sẽ nghe báo cáo của Hội đồng Bầu cử quốc gia về tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV trúng cử; báo cáo của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước gửi đến Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV.

Thứ hai, xem xét, quyết định cơ cấu tổ chức và bầu, phê chuẩn nhân sự cấp cao của bộ máy nhà nước. Đây là nội dung trọng tâm của Kỳ họp, có ý nghĩa quan trọng, quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước cả nhiệm kỳ. Đề nghị các vị đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, thảo luận dân chủ, cân nhắc kỹ lưỡng, sáng suốt quyết định bầu và phê chuẩn các nhân sự được giới thiệu.

Thứ ba, xem xét các báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm và các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2021; phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019; xem xét, quyết định các kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 về: Phát triển kinh tế, xã hội, tài chính quốc gia; đầu tư công trung hạn. Việc Quốc hội xem xét, quyết định đồng thời các kế hoạch 5 năm tại Kỳ họp thứ Nhất nhằm bảo đảm tính tổng thể và là cơ sở quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tạo điều kiện để các cơ quan, các ngành, các cấp, các địa phương sớm chủ động triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội cũng như Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Thứ tư, xem xét, quyết định 2 Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Thứ năm, xem xét, thông qua các Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021; Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2022; việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề và một số nội dung quan trọng khác.

Kỳ họp đầu tiên diễn ra trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 ở một số địa phương, với khối lượng công việc nhiều, nội dung hết sức quan trọng, thu hút sự quan tâm, chú ý và kỳ vọng rất lớn của cử tri và Nhân dân cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài. Nhấn mạnh, thành công của Kỳ họp này sẽ là tiền đề, động lực rất quan trọng cho hoạt động của Quốc hội trong cả nhiệm kỳ khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các vị đại biểu Quốc hội nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, dân chủ, tập trung cao độ, phát huy trí tuệ, tận dụng thời gian đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, tâm huyết và chất lượng, góp phần vừa rút ngắn thời gian vừa đảm bảo cho Kỳ họp thành công tốt đẹp.

* Trước đó, Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đại biểu Quốc hội đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chiều 19-7, Quốc hội cũng đã họp phiên trù bị để thảo luận, thông qua chương trình Kỳ họp. Tại phiên trù bị, các đại biểu Quốc hội nghe Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu; nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự kiến chương trình Kỳ họp; sau đó, Quốc hội tiến hành thảo luận và biểu quyết thông qua chương trình Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV bằng hệ thống điện tử. Các đoàn đại biểu Quốc hội đã tiến hành bầu trưởng đoàn, phó trưởng đoàn.