Sáng 15-4, tại huyện Tiên Phước, UBND tỉnh Quảng Nam đã tổ chức Lễ truy tặng Huân chương Sao Vàng cho cụ Huỳnh Thúc Kháng, nguyên quyền Chủ tịch nước nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nước. Lễ truy tặng diễn ra đúng dịp 66 năm ngày mất của cụ. 

Đồng chí Trương Tấn Sang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã trao Huân chương Sao Vàng của cụ Huỳnh Thúc Kháng qua người thân trong gia đình.

   Thay mặt Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao Huân chương Sao Vàng cụ Huỳnh Thúc Kháng cho gia tộc cụ.        

Cụ Huỳnh Thúc Kháng sinh ngày 01-10-1876 tại làng Thạnh Bình, nay là xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước trong một gia đình nông dân, gốc Nho học. Thuở nhỏ lấy tên là Huỳnh Hanh, tự Giới Sanh, hiệu Mính Viên, đi học lúc 8 tuổi, đến năm 13 tuổi đã văn hay chữ tốt. Năm Canh Tý (1900), cụ dự thi Hương và đậu Giải nguyên. Năm Giáp Thìn (1904), cụ đỗ Tiến sĩ, cùng với Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và Trần Quí Cáp là những nhà lãnh đạo phong trào Duy Tân. Vì lý do đó, cụ bị bắt trong năm Mậu Thân (1908), rồi bị đày ở Côn Đảo suốt 13 năm (1908-1921) mới được trả tự do. Năm 1926, cụ Huỳnh Thúc Kháng đắc cử dân biểu rồi được cử làm Viện trưởng Viện Dân biểu Trung Kỳ. Trong ba năm hoạt động ở Viện, cụ Huỳnh Thúc Kháng cương quyết tranh đấu trong nghị trường, rồi nhân việc chống lại Khâm sứ Pháp Jabouille, cụ từ chức. Năm 1927, cụ sáng lập tờ báo Tiếng Dân, làm chủ nhiệm kiêm chủ bút báo này tại Huế cho đến khi tờ báo này bị đình bản (1943). Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cụ ra tham gia nội các Chính phủ Liên hiệp lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với chức vụ Bộ trưởng Bộ Nội vụ. 

Năm 1946, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh sang Pháp đàm phán, cụ Huỳnh Thúc Kháng được cử làm quyền Chủ tịch nước. Cuối năm 1946, cụ là đặc phái viên của Chính phủ vào cơ quan Uỷ ban Kháng chiến Hành chính Nam Trung bộ tại Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Ngày 21 tháng 4 năm 1947, cụ lâm bệnh nặng và mất tại gia đình chị Võ Thị Tuyết, thôn Phú Bình, xã Hành Phong, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Theo tâm nguyện của cụ, nhân dân đã an táng cụ trên đỉnh núi Thiên Ấn (xã Tịnh Ấn Đông, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi). 

Chủ tịch Hồ Chí Minh sau khi về nước đã đánh giá công lao to lớn của cụ: “Trong lúc tôi đi vắng, nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của cụ Huỳnh – quyền Chủ tịch nước, sự săn sóc của Quốc hội, sự đồng tâm hiệp lực của quốc dân mà giải quyết được nhiều khó khăn, công việc kiến thiết đất nước cũng có nhiều tiến bộ…”.

                       Chủ tịch nước trò chuyện thân mật với thân nhân cụ Huỳnh Thúc Kháng. 

Trong thư gửi vĩnh biệt cụ Huỳnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "Cụ Huỳnh là người học hành rất rộng, chí khí rất bền, đạo đức rất cao. Vì lòng yêu nước mà cụ trước đây bị bọn thực dân làm tội, đày ra Côn Đảo. Mười mấy năm trường gian nan cực khổ, nhưng lòng son dạ sắt, yêu nước thương nòi của cụ chẳng những không sờn, mà lại thêm cương quyết. Cụ Huỳnh là người giàu sang không làm xiêu lòng, nghèo khó không làm nản chí, oai vũ không làm sờn gan. Cả đời cụ Huỳnh không cần danh vị, không cần lợi lộc, không thèm làm giàu. Cả đời cụ Huỳnh chỉ phấn đầu cho dân được tự do, nước được độc lập, đến ngày nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập Chính phủ ta mời cụ ra. Tuy đã 71 tuổi, nhưng cụ vẫn hăng hái nhận lời, cụ nói: "Trong lúc phục hưng dân tộc, xây dựng nước nhà thì bất kỳ già, trẻ, trai, gái, ai cũng ra sức phụng sự Tổ quốc".

       Chủ tịch nước chụp ảnh lưu niệm với cán bộ, nhân dân xã Tiên Cảnh và gia tộc cụ Huỳnh Thúc Kháng.  

Phát biểu tại buổi Lễ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định: Cụ Huỳnh Thúc Kháng là nhân vật tiêu biểu của phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20, cùng thế hệ với các chí sĩ Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, là bạn đồng khoa với cụ Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuộc đời cụ là tấm gương sáng ngời về truyền thống vượt khó, hiếu học, về nếp sống thanh cao, giản dị, một đời vì nước vì dân.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh: Cuộc đời hoạt động và nhân cách cao đẹp cùng tài năng, đức độ của nhà văn hóa, chí sĩ yêu nước, quyền chủ tịch nước Huỳnh Thúc Kháng là tấm gương sáng để các thế hệ con cháu hôm nay và mai sau học tập noi theo.

Chủ tịch nước kêu gọi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân noi gương cụ Huỳnh Thúc Kháng đoàn kết, thống nhất, năng động, sáng tạo, quyết tâm thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vì mục tiêu cao cả dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh…

Nguồn: báo Quảng Nam