Sáng 25-7, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tổ chức Lễ tiếp nhận tài liệu, hiện vật do một số tổ chức, cá nhân hiến tặng.
Trong số các cổ vật được hiến tặng có bản đồ cổ “Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ” của Trung Quốc được xuất bản dưới thời nhà Thanh, do TS. Mai Ngọc Hồng, nguyên Trưởng phòng Tư liệu thư viện của Viện Hán Nôm, hiện là Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng phả học Việt Nam trao tặng.
Tấm bản đồ được TS. Mai Ngọc Hồng sưu tập và lưu giữ trong suốt 35 năm. Theo TS Mai Ngọc Hồng, “Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ” là bản đồ hiện đại nhất của Trung Quốc từ thời cổ cho đến năm 1904. Bản đồ này được khởi thảo vào năm Khang Hy 47, tức năm 1708. Vua Khang Hy đã nhờ ba giáo sĩ, đứng đầu là Lợi Mã Đậu (người Ý), nổi tiếng thông thạo tinh văn, toán pháp, giỏi tiếng Hoa để vẽ một tấm bản đồ. Hơn một năm sau, tấm bản đồ được định hình.
Không lâu sau đó, Hoàng đế Khang Hy tiếp tục triệu tập rất đông các nhà truyền giáo, giáo sĩ, cử họ về 13 tỉnh của Trung Quốc (lúc bấy giờ) đo đạc, tìm kiếm các tư liệu địa dư. Sau đợt đo đạc tìm kiếm, bản đồ được nhập thêm hai khu vực nữa là Nội Mông và Mãn Châu vào làm hai tỉnh Trực Lệ và Sơn Đông. Khi hoàn thành, bản đồ “Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ” bao gồm 15 tỉnh.
Từ đó, trong suốt 196 năm (từ 1708 đến 1904), các triều đại Trung Quốc luôn luôn tục biên, tục bổ những bản cảo, nguyên cảo của các giáo sĩ để hoàn thành bản đồ này.
Theo TS Mai Ngọc Hồng, tính nghiêm cẩn và khoa học của bản đồ được thể hiện thông qua việc bản đồ được xây dựng một cách rất nghiêm túc, tập trung các nhà khoa học dưới sự chỉ đạo sát sao của nhà vua. Trong khi đó, tính pháp lý của tấm bản đồ này thể hiện ở chỗ, bản đồ có tọa độ, kinh tuyến vĩ tuyến. Nhìn trên bản đồ có thể thấy, cực nam của Trung Quốc là đảo Hải Nam, không bao hàm hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Miền Bắc của Việt Nam được ghi là Việt Nam Đông Kinh, vịnh Hạ Long được ghi là vịnh Đông Kinh.
Theo phân tích của Nhà sử học Dương Trung Quốc- Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam: Tấm bản đồ này đã bổ sung thêm một bằng chứng xác lập góp phần khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Giá trị nhất là nội dung bản đồ là xác định cực phương Nam của Trung Quốc là đảo Hải Nam. Điều này liên quan đến việc chúng ta đang đấu tranh để bảo vệ chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa trên Biển Đông thì một trong những chứng lý thể hiện chủ quyền, đó là chứng lý về lịch sử. Chúng ta biết rằng trong thư tịch của chúng ta nói đến việc chúa Nguyễn cử các đoàn Bắc Hải, hoặc đoàn Hoàng Sa đến các hòn đảo ấy từ rất xa xưa. Năm 1834, dưới triều Minh Mạng chúng ta có bản đồ vẽ ở đó có biểu thị của dải Vạn lý Trường Sa ở ngoài biển Đông. Như thế có thể thấy là trong khi thư tịch và bản đồ của Việt Nam đã thể hiện Hoàng Sa, Trường Sa trên bản đồ và trong những hoạt động mang tính chất quản lý chủ quyền thì trên bản đồ Trung Quốc chưa hề đề cập tới. Đây chính là một yếu tố rất quan trọng khi xác lập chủ quyền về mặt lịch sử chủ quyền quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa thuộc Việt Nam.
TS. Vũ Quốc Hiền, Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khẳng định: “Bản đồ cổ “Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ” là một tư liệu rất quý, là chứng cứ khoa học xác đáng để xác nhận chủ quyền quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa thuộc Việt Nam”.
Nguồn: Chinhphu.vn/Bao Nhandan