Thực hiện Chương trình làm việc toàn khóa, từ ngày 6 đến ngày 10-10-2011, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Ðảng (khóa XI) đã họp Hội nghị lần thứ ba, thảo luận và cho ý kiến về tình hình kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách Nhà nước 5 năm 2006 - 2010 và năm 2011; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách Nhà nước 5 năm 2011 - 2015 và năm 2012; xem xét, quyết định ban hành Quy định thi hành Ðiều lệ Ðảng; Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng; Quy định những điều đảng viên không được làm và một số vấn đề quan trọng khác.
Ðồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì, phát biểu khai mạc và bế mạc hội nghị.
1- Về các vấn đề phát triển kinh tế - xã hội
Năm 2011 là năm đầu triển khai thực hiện Nghị quyết Ðại hội lần thứ XI của Ðảng. Trên cơ sở đánh giá, dự báo tình hình, nhận thức rõ những khó khăn, thách thức mới xuất hiện, toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta đã triển khai thực hiện Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, đồng thời nỗ lực phấn đấu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định chính trị, củng cố quốc phòng, an ninh; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Ban Chấp hành Trung ương đánh giá cao công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ; biểu dương các bộ, ngành, địa phương đã triển khai nghiêm túc Kết luận 02-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết 59/2011/QH12 của Quốc hội và Nghị quyết 11/2011/NQ-CP của Chính phủ. Nhờ đó, tình hình kinh tế - xã hội chín tháng đầu năm đã có những chuyển biến và đạt một số kết quả bước đầu. Tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm 2011 ước đạt 5,8 - 6%, là mức tăng khá trong điều kiện phải tập trung kiềm chế lạm phát. Sản xuất nông nghiệp phát triển khá toàn diện, đạt mức kỷ lục về sản lượng lương thực và xuất khẩu gạo. Sản xuất công nghiệp tăng trưởng khá. Khu vực dịch vụ tiếp tục có bước phát triển. Chỉ số giá tiêu dùng có xu hướng giảm dần; thu ngân sách tăng cao; bội chi giảm; tốc độ tăng xuất khẩu gấp trên ba lần so với chỉ tiêu kế hoạch đề ra; nhập siêu giảm mạnh; thị trường ngoại tệ và tỷ giá ngoại tệ từng bước ổn định; dự trữ ngoại tệ tăng cao hơn nhiều so với đầu năm; 14 trong số 22 chỉ tiêu đề ra cho kế hoạch năm 2011 có thể đạt và vượt kế hoạch. Những kết quả tích cực trên khẳng định các giải pháp, chính sách trong Kết luận 02-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết 59/2011/QH12 của Quốc hội, Nghị quyết 11/2011/NQ-CP của Chính phủ là đúng đắn, phù hợp với tình hình thực tế của đất nước, củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Ðảng, Nhà nước trước những khó khăn, thách thức hiện nay.
Trên cơ sở phân tích, đánh giá tình hình thế giới, trong nước và căn cứ Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, Ban Chấp hành Trung ương xác định mục tiêu tổng quát của năm 2012 là: Ưu tiên kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; bảo đảm phúc lợi xã hội và an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; giữ vững ổn định chính trị; củng cố quốc phòng; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận, cho ý kiến và dự kiến một số cân đối lớn của nền kinh tế, nhiệm vụ, định hướng phát triển ngành và lĩnh vực, những giải pháp, cơ chế, chính sách chủ yếu trong kế hoạch năm 2012.
Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận, thống nhất cao với đánh giá của Ban cán sự đảng Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội 5 năm 2006 - 2010. Trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có rất nhiều khó khăn, thách thức, nhất là do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu, các cấp, các ngành, các doanh nghiệp, nhân dân và toàn bộ hệ thống chính trị đã nỗ lực phấn đấu, đạt được những thành tựu quan trọng: Ứng phó có kết quả với những diễn biến phức tạp của kinh tế thế giới và trong nước; cơ bản giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô; duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế khá (bình quân đạt 7,0%); GDP năm 2010 gấp 2 lần năm 2000; nước ta đã ra khỏi tình trạng kém phát triển; đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh; đã hoàn thành hầu hết mục tiêu Thiên niên kỷ cam kết với quốc tế, chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng, vị thế, uy tín nước ta được nâng cao; phát huy dân chủ có tiến bộ; khối đại đoàn kết toàn dân tiếp tục được củng cố... tạo môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước. Ban Chấp hành Trung ương cũng phân tích, chỉ ra một số hạn chế, yếu kém khiến những thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng. Một số chỉ tiêu, nhiệm vụ Ðại hội X của Ðảng đề ra chưa đạt được; xác định rõ các nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, như: chậm chuyển dịch cơ cấu lại nền kinh tế theo mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu; đổi mới doanh nghiệp nhà nước còn chậm; chính sách tiền tệ, tài khóa chưa thật sự hợp lý; công tác dự báo còn yếu; sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp còn nhiều bất cập...
Trung ương đã thảo luận, thống nhất: Trong điều kiện kinh tế thế giới biến động nhanh và khó lường, công tác điều hành thực hiện kế hoạch 5 năm 2011 - 2015 phải sát thực tế và linh hoạt, giữ mục tiêu tổng quát theo Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng đã xác định. Những năm đầu kế hoạch 5 năm tập trung cho ưu tiên kiềm chế lạm phát, tăng trưởng ở mức độ hợp lý, phù hợp với tình hình thế giới và trong nước. Những năm cuối, nếu có điều kiện thuận lợi, sẽ phát triển ở tốc độ cao hơn.
Một số vấn đề, nội dung trong thảo luận còn có ý kiến khác nhau, Trung ương giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan chức năng liên quan tiếp thu, hoàn chỉnh.
2- Các vấn đề quy định thi hành Ðiều lệ Ðảng
Trung ương đã thảo luận, cho ý kiến cụ thể về các dự thảo: Quy định thi hành Ðiều lệ Ðảng; Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng trong Chương VII, Chương VIII Ðiều lệ Ðảng khóa XI và Quy định về những điều đảng viên không được làm. Ban Chấp hành Trung ương khẳng định việc ban hành ba văn kiện này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện Ðiều lệ Ðảng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trách nhiệm, tính gương mẫu và hiệu quả hoạt động của đảng viên, các cấp ủy, tổ chức đảng cũng như nâng cao sức mạnh, sự đoàn kết thống nhất trong toàn Ðảng.
- Quy định thi hành Ðiều lệ Ðảng được xây dựng trên cơ sở tuân thủ quy định của Ðiều lệ Ðảng do Ðại hội XI của Ðảng thông qua; chủ yếu tập trung vào những nội dung mà Ðiều lệ Ðảng nêu khái quát, nhất là những điểm mới và những điểm trong Ðiều lệ Ðảng giao Ban Chấp hành Trung ương quy định, hướng dẫn; tiếp tục kế thừa những nội dung còn phù hợp trong Quy định thi hành Ðiều lệ Ðảng của Bộ Chính trị (khóa X); bổ sung những điểm mới theo quy định của Ðiều lệ Ðảng khóa XI và những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn công tác thi hành Ðiều lệ Ðảng thời gian qua. Cấu trúc, bố cục và cách thể hiện của Quy định đảm bảo tính hệ thống, thuận tiện cho việc theo dõi, thực hiện, bảo đảm tính nguyên tắc đối với những vấn đề quan trọng, đồng thời, đáp ứng những yêu cầu mới của thực tiễn trong điều kiện hiện nay và từ nay về sau, như: nhiệm vụ đảng viên, quyền đảng viên, giới thiệu người vào Ðảng, kết nạp đảng viên ở những nơi chưa có đảng viên và chi bộ, đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng, xóa tên đảng viên, lập tổ chức đảng ở những nơi có đặc điểm riêng, v.v...
- Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng trong Chương VII, Chương VIII Ðiều lệ Ðảng khóa XI được xây dựng dựa trên những căn cứ, nguyên tắc của Ðiều lệ Ðảng, Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, đồng bộ với các quy định trong các văn bản khác của Ðảng, kế thừa Hướng dẫn thực hiện các quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng trong Chương VII, Chương VIII Ðiều lệ Ðảng khóa XI và kinh nghiệm thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong nhiệm kỳ Ðại hội X và các nhiệm kỳ gần đây; sửa đổi, điều chỉnh những vấn đề không còn phù hợp, bổ sung, cụ thể hóa những nội dung mới theo quy định của Ðiều lệ Ðảng khóa XI.
- Quy định số 115-QÐ/T.Ư, ngày 7-12-2007 của Bộ Chính trị (khóa X) về những điều đảng viên không được làm (Quy định 115), sau gần bốn năm thực hiện, đã đáp ứng tốt yêu cầu quản lý, giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, góp phần triển khai thực hiện đồng bộ Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; trở thành cơ sở, chuẩn mực cho đảng viên gương mẫu, phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức; là căn cứ để cấp ủy, tổ chức đảng, chi bộ, nhân dân, các tổ chức trong hệ thống chính trị giám sát đảng viên... Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, có một số nội dung chưa rõ, gây khó khăn cho việc xem xét vi phạm của đảng viên. Bên cạnh đó, bối cảnh mới hiện nay cũng đang đặt ra những yêu cầu mới. Do vậy, việc bổ sung một số vấn đề về những lĩnh vực bức xúc ảnh hưởng đến việc rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của đảng viên là cần thiết.
Quy định những điều đảng viên không được làm do Ban Chấp hành Trung ương ban hành bám sát Ðiều lệ Ðảng khóa XI và Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng; các nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận của Ðảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước; khắc phục được những hạn chế, bất cập trong nội dung Quy định 115 và những hạn chế, thiếu sót trong quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Những nội dung bổ sung, điều chỉnh có cơ sở thực tiễn và tính thiết thực.
Trung ương đánh giá cao công tác chuẩn bị của Bộ Chính trị, cho rằng, ba văn kiện này được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, kỹ lưỡng, đúng quy trình; bố cục hợp lý; nội dung thiết thực, có cơ sở thực tế, cơ bản đáp ứng được những yêu cầu mới trong thực tiễn công tác và sinh hoạt đảng. Một số vấn đề quan trọng của ba văn kiện này, Ban Chấp hành Trung ương đã biểu quyết làm cơ sở để hoàn chỉnh, ban hành văn bản.
Ban Chấp hành Trung ương kêu gọi toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém, tăng cường đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2011 và năm 2012, tiếp tục triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng, tạo tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ, vững chắc của đất nước những năm tiếp theo.