Bài 1. Thành công đại hội đảng bộ cấp cơ sở là tiền đề vững chắc cho đại hội cấp trên cơ sở

Dưới sự lãnh đạo sâu sát của Trung ương và chỉ đạo cụ thể, trực tiếp của các tỉnh, thành ủy; sự tập trung cao độ của các huyện, thị, thành ủy và đảng ủy cấp trên cơ sở; sự đoàn kết, thống nhất của cán bộ, đảng viên và đồng thuận cao của nhân dân, đến nay đại hội đảng bộ cấp cơ sở trên cả nước đã thành công tốt đẹp. Đồng chí Trần Thắng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Bình cho biết: Ở các đại hội cơ sở việc thảo luận báo cáo chính trị đề cập toàn diện các lĩnh vực. Dự thảo nghị quyết đại hội được chuẩn bị chu đáo, thể hiện rõ phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ tới. Công tác bầu cử được tiến hành khá tốt. Các đại hội bầu trực tiếp bí thư đúng với phương án chuẩn bị, tỷ lệ phiếu bầu đạt 95% trở lên có nơi đạt 100%. Việc bầu đoàn đại biểu dự đại hội đảng bộ cấp trên, bầu ban thường vụ, phó bí thư, ủy ban kiểm tra, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra đảng ủy thực hiện đúng đề án và các phương án chuẩn bị. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bến tre đánh giá đại hội đảng bộ cơ sở đã phát huy dân chủ, tiếp nhận được nhiều ý kiến của đại biểu, đảng viên, nhân dân khi xây dựng báo cáo cũng như trong quá trình đại hội. Bổ sung được những nội dung về xây dựng nông thôn mới và phát động phong trào thi đua “Đồng khởi mới” vào nghị quyết đại hội. Các chỉ tiêu kinh tế - xã hội cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Cụ thể, xã nông thôn mới từ nay đến cuối nhiệm kỳ ít nhất đạt 10 tiêu chí, trong đó 4 tiêu chí cơ bản là giao thông nông thôn, thu nhập, môi trường và an ninh trật tự. Đối với các phường, thị trấn, xây dựng mục tiêu kinh tế - xã hội theo tiêu chí đô thị văn minh. Công tác tuyên truyền, cổ động trực quan được các cơ sở quan tâm, nhiều đảng bộ, chi bộ tổ chức tốt các phong trào thi đua, hình thức trang trí phong phú phù hợp với điều kiện vật chất của đơn vị tạo được bầu không khí vui tươi, phấn khởi trong nhân dân.    

Quảng Ninh thực hiện chủ trương “Dân tin - Đảng cử”, các trưởng thôn, bản, tổ trưởng dân phố trúng cử do hội nghị nhân dân bầu được các chi bộ giới thiệu để đại hội các chi bộ bầu bí thư. Thành công tốt đẹp là 100% các đồng chí đã trúng cử với số phiếu cao. Kết quả, 1.540/1.542 (99,9%) bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản (năm 2016 tỷ lệ trưởng thôn chưa là đảng viên chiếm 68,2%).  Đại hội đảng bộ cơ sở tiến hành nghiêm trang, đúng quy định. Nội dung báo cáo chính trị đã bám sát kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, đơn vị. Nhiều ý kiến thảo luận nêu những đột phá trong xây dựng các chỉ tiêu kinh tế - xã hội và công tác xây dựng hệ thống chính trị, tăng cường công tác xây dựng Đảng. 408/408 (100%) đảng bộ cơ sở đã tiến hành bầu trực tiếp bí thư tại đại hội. Số phiếu bầu đạt tỷ lệ cao, nhiều đồng chí bí thư đạt 100%. Số bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND là 108/177 (61%). Đã thực hiện 145/177 bí thư cấp xã không là người địa phương, vượt 10% kế hoạch đề ra. Thực hiện người đứng đầu cơ quan, đơn vị làm bí thư chi, đảng bộ ở 100% cơ quan, đơn vị. Trong các đơn vị ngành than, sau đại hội đã bố trí 36/41 bí thư chi, đảng bộ cơ sở là giám đốc các công ty, xí nghiệp, đơn vị sự nghiệp. Đoàn kết thống nhất trong cấp ủy, đồng thuận trong xã hội, phát huy tinh thần chủ động tích cực, thực hiện công khai, minh bạch, dân chủ rộng rãi trong quá trình chuẩn bị nhân sự và tổ chức đại hội là yếu tố quyết định bảo đảm cho thành công của đại hội ở Quảng Ninh.       

Những kết quả đã đạt được qua đại hội đảng bộ cấp cơ sở rất quan trọng. Tuy vậy, đại hội đảng bộ cấp cơ sở có những hạn chế, cụ thể như: văn kiện của một số đảng bộ chưa toàn diện, sâu sắc. Số lượt ý kiến thảo luận tại một số đại hội còn ít, chưa tạo được không khí tranh luận, phản biện tại đại hội. Việc tham gia ý kiến vào dự thảo văn kiện của Trung ương và cấp trên trực tiếp chưa được quan tâm đúng mức. Cá biệt có một số đồng chí bí thư, phó bí thư tái cử nhưng không trúng cấp ủy, hoặc không trúng vào ban thường vụ. Đặc biệt, trong quá trình bầu cử có những sai sót nghiêm trọng như có ý định gian lậu phiếu bầu để làm sai lệch kết quả bầu cử, sau khi phát hiện kịp thời đại hội phải tiến hành bầu lại, hoặc có biểu hiện mất đoàn kết trong khi bầu các chức vụ trong cấp ủy. Tuy là những hạt sạn nhỏ nhưng cần nghiêm túc rút kinh nghiệm.

Từ kết quả đại hội đảng bộ cấp cơ sở cho thấy nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm sau:   

1. Công tác chuẩn bị đại hội - yếu tố quyết định thành công của đại hội.

Công tác chuẩn bị tiến hành đại hội cấp cơ sở đã thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra, bảo đảm đúng quy trình, quy định, yêu cầu của Bộ Chính trị với phương châm kế thừa, ổn định, đổi mới, sáng tạo và phát triển; phát huy dân chủ, giữ vững nguyên tắc, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, coi trọng chất lượng, hiệu quả, thể hiện thái độ thật sự cầu thị, không lơ là chủ quan, cẩn thận, chu đáo ở tất cả các bước.

Một là, tổ chức quán triêt sâu sắc Chỉ thị số 35-CT/TU ngày 30-5-2019 của Bộ Chính trị và các tài liệu hướng dẫn của Trung ương. Các cấp ủy trực thuộc Trung ương, ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy kịp thời ban hành những chỉ thị, kế hoạch sát với tình hình của từng địa phương mình. Chẳng hạn, Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Kế hoạch số 100-KH/TU ngày 3-7-2019 của Tỉnh ủy về chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, đồng thời chỉ định 10 đảng bộ cơ sở thực hiện đại hội điểm và thí điểm, trong đó có 5 đảng bộ cơ sở thí điểm đại hội trực tiếp bầu bí thư. Tỉnh ủy Yên Bái ban hành Kế hoạch số 145-KH/TU, chỉ định xã Việt Thành, huyện Trấn Yên tổ chức đại hội điểm thực sự đã đem lại những kinh nghiệm tốt cho các đảng bộ cơ sở trong tỉnh. Triển khai Chỉ thị của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Kế hoạch số 177-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các hướng dẫn liên quan đến quy trình tổ chức đại hội. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành kèm theo Công văn số 1504-CV/TU lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng hệ thống tiêu chí chủ yếu của báo cáo chính trị đại hội từ cấp xã đến cấp huyện, cấp tỉnh, tạo sự thống nhất về các chỉ tiêu kế hoạch trong báo cáo chính trị các cấp. Tỉnh Quảng Ninh ban hành kế hoạch chỉ đạo với 5 điểm mới nổi bật: 1) Tiếp tục thực hiện bí thư cấp ủy là chủ tịch UBND cấp huyện ở 3 địa phương; bí thư đồng thời là chủ tịch HĐND tối thiểu 75% cấp xã. 2) Sắp xếp để từ đầu nhiệm kỳ có 100% bí thư cấp ủy cấp huyện không là người địa phương; 75% bí thư cấp xã không là người địa phương. 3) Thực hiện 100% bầu bí thư cấp ủy tại đại hội đảng bộ cơ sở và cấp ủy cấp trên cơ sở. 4) Tiếp tục thống nhất chủ trương 100% bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố theo phương châm “Dân tin, Đảng cử”, bầu trưởng thôn, bản khu phố trước (trong cùng một ngày 5-1-2020), sau đó tiến hành đại hội chi bộ. 5) Tiếp tục duy trì các mô hình hợp nhất cơ quan ủy ban kiểm tra - thanh tra; cơ quan tổ chức - nội vụ; cơ quan tham mưu giúp việc chung khối mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện ở 13/13 địa phương.

Hai là, đã thành lập các tổ công tác, các đoàn kiểm tra của tỉnh, thành, huyện, quận ủy, kết hợp sự hỗ trợ của 12 đoàn công tác của Trung ương, bám sát các TCCSĐ, theo dõi, hướng dẫn tiến hành các bước trong công tác chuẩn bị bảo đảm đúng nguyên tắc chỉ đạo của Trung ương và kế hoạch của tỉnh, thành ủy.

Ba là, dự thảo báo cáo chính trị và kiểm điểm của cấp ủy với yêu cầu báo cáo chính trị của các đảng bộ bám sát chức năng, nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị và chủ trương, định hướng theo dự thảo báo cáo chính trị của cấp trên. Việc xin ý kiến đóng góp của các cấp, ngành, các nhà khoa học, lão thành cách mạng, các tầng lớp nhân dân được triển khai kỹ, không làm chiếu lệ, thật sự cầu thị tiếp thu và bổ sung hoàn thiện báo cáo, đặc biệt quan tâm phương hướng, giải pháp thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ. Riêng phần báo cáo kiểm điểm của cấp ủy đã phát huy, nêu cao tính chiến đấu tập trung vào công tác xây dựng Đảng, xây dựng cấp ủy, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy, thường vụ, quyền hạn, trách nhiệm của từng ủy viên và mối quan hệ trong công tác. Nêu cao tính gương mẫu của cán bộ, đảng viên gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Bốn là, chuẩn bị kỹ về nhân sự trên cơ sở bám sát các quy định, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và những chỉ đạo trực tiếp của tỉnh, thành ủy đúng theo quy trình 5 bước. Làm từng bước chặt chẽ, từng việc cụ thể, thận trọng từng khâu, kỹ. Làm đến đâu chắc đến đó, bảo đảm đúng tiêu chuẩn, cơ cấu, số lượng, tính kế thừa, đổi mới và phát triển liên tục đội ngũ cán bộ. Mỗi địa phương nắm chắc tình hình, tập trung giải quyết kịp thời đơn thư, những vụ việc phức tạp. Công khai, minh bạch, công bằng, dân chủ, khách quan, công tâm nên hầu hết các đại hội chỉ bầu một lần và đúng theo dự kiến của cấp ủy và phê duyệt của cấp trên.

2. Chương trình đại hội được chuẩn bị kỹ. Việc điều hành ở nhiều đại hội cấp cơ sở thể hiện sự chính xác, linh hoạt và đạt hiệu quả từng việc theo phân bổ thời gian trong phạm vi hai ngày. Các nội dung thảo luận đã tập trung vào những mục tiêu cụ thể của từng địa phương, đơn vị, đề xuất phương hướng, giải pháp để thực hiện các nhiệm vụ chính trị của đảng bộ. Tiếp thu đủ các ý kiến đã phát biểu tại đại hội và những ý kiến góp ý bằng văn bản thể hiện trong nghị quyết của đại hội. Chương trình hành động được trình bày với nhiều ý kiến sát thực và có tính khả thi. Đa số đại hội điều hành việc bầu cử đúng quy định, đúng nguyên tắc, đúng Điều lệ Đảng và các hướng dẫn của Trung ương. Tạo được không khí dân chủ, cởi mở, phát huy tinh thần trách nhiệm và sự đồng thuận cao của đại biểu dự đại hội, cán bộ, đảng viên. Ở một vài nơi có sự cố đã khắc phục kịp thời, không ảnh hưởng đến thành công của đại hội.  

3. Tổ chức tuyên truyền đại hội đảng bộ các cấp gắn với việc thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị, đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền cổ động trước, trong và sau đại hội. Xác định đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng và toàn dân, thông qua việc xin ý kiến đóng góp, phản biện của mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị  - xã hội và của các tầng lớp nhân dân vào báo cáo chính trị của đảng bộ. Ý thức cầu thị, chân thành tiếp thu những đóng góp và ý kiến phản biện đã tạo nên không khí cởi mở, đồng thuận trong nhân dân. Nhiều địa phương đã thông qua các hình thức tuyên truyền trên truyền thanh nội bộ, băng rôn, biểu ngữ, cổ động trực quan trong các cụm dân cư. Các địa phương đã tổ chức các phong trào thi đua với những việc làm cụ thể chào mừng đại hội. Sau đại hội đã tổ chức báo cáo kết quả và hướng tới những nội dung thi đua sâu rộng hơn như tỉnh Bến Tre có phong trào thi đua “Đồng khởi mới”; Đảng bộ Viettel có “tiên phong kiến tạo xã hội số và là hạt nhân xây dựng tổ hợp công nghiệp công nghệ cao”; Cục An ninh điều tra Bộ Công an có “Phát huy cao nhất tinh thần chủ động, tích cực tham mưu cho Đảng ủy Công an Trung ương, Lãnh đạo Bộ trong công tác điều tra”…        

Kết quả đại hội đảng bộ cấp cơ sở là tiền đề quan trọng tạo nên sự thành công của đại hội ở tất cả các cấp. Bởi cấp cơ sở có ý nghĩa rất quan trọng, là nơi để Đảng chuyển tải các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng tới nhân dân, tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế  xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế sâu rộng, đồng thời lĩnh hội những ý kiến, phản ánh, nguyện vọng của nhân dân để xây dựng và hoàn thiện các chủ trương, đường lối, nhất là các nghị quyết của Đảng.

Trần Công Huyền