Mấy tháng đầu năm 2022, BHXH huyện Bố Trạch triển khai thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện còn nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp phải tạm dừng đóng quỹ hưu trí, tử tuất do đại dịch Covid-19, dẫn đến việc trích nộp BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động không được kịp thời, tình trạng nợ đọng có chiều hướng kéo dài làm tăng số lượng các nghiệp vụ phải xử lý của các chuyên quản; Đời sống, kinh tế của người dân huyện Bố Trạch vẫn có nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, BHXH huyện Bố Trạch luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp và thường xuyên của Lãnh đạo BHXH tỉnh, các phòng nghiệp vụ của BHXH tỉnh; sự lãnh đạo, tạo điều kiện của Thường vụ Huyện uỷ, Thường trực HĐND và UBND huyện. 
Kết quả đạt được
1. Số người tham gia
Số người tham BHXH, BHYT, BHTN do BHXH huyện quản lý là 151.561 người. Trong đó:
- Tham gia BHXH bắt buộc: 8.457 người, tăng 118 người so với cuối năm 2021. Đạt 94,6% so với kế hoạch giao năm 2022.
- Tham gia BHXH tự nguyện: 6.800 người, đạt gần 86% so với kế hoạch giao năm 2022. 
- Tham gia BHTN: 7.449 người, tăng 117 người so với cuối năm 2021. Đạt gần 94% so với kế hoạch giao năm 2022.
- Tham gia BHYT: 151.561 người, tăng 839 người so với cuối năm 2021. Đạt gần 91% so với kế hoạch giao năm 2022.
2. Số thu, số nợ BHXH, BHYT, BHTN
Trong 5 tháng đầu năm thu được 108 tỷ đồng, đạt 34% kế hoạch thu BHXH tỉnh giao, tăng 5 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2021.
Nợ BHXH, BHYT, BHTN được kiểm soát tốt, tỷ lệ nợ hằng tháng trong 5 tháng đầu năm 2022 đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Tổng số nợ đến hết tháng 5-2022 là 13 tỷ đồng, chiếm 4% kế hoạch thu BHXH tỉnh giao, giảm nợ 12 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Để tăng cường biện pháp xử lý nợ đối với các đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHXH huyện đã thường xuyên nhắc nhở, gửi thông báo và đến trực tiếp các đơn vị đồng thời gửi Công văn và hồ sơ đề nghị Thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN đối với các doanh nghiệp thường xuyên nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN nhưng kết quả vẫn thực sự chưa đủ sức răn đe, một số đơn vị mặc dù đã nhận được Quyết định thanh tra nhưng vẫn cố tình trốn tránh, không phối hợp thực hiện hoặc có chuyển trả nợ một phần nhằm khắc phục hậu quả và để đối phó khi đoàn thanh tra đến làm việc. Tuy nhiên sau khi có kết luận kiểm tra vẫn chưa thực sự nghiêm túc thực hiện.
3. Giải quyết chế độ BHXH, BHTN
BHXH huyện đã tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hưởng chế độ BHXH chính xác, kịp thời và đúng đối tượng theo quy định, cụ thể: 
Trong 5 tháng đầu năm 2022, BHXH huyện thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời, an toàn cho 7.794 người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng; 961 lượt người hưởng chế độ BHXH ngắn hạn; 216 người hưởng BHXH một lần; Tổng số chi BHXH là 177.440 triệu đồng.
Công tác chi chế độ BHXH được thực hiện đa dạng, linh hoạt; đặc biệt là đẩy mạnh phương thức chi trả không dùng tiền mặt, đến hết tháng 5-2022, 100% người nhận chế độ BHXH một lần qua tài khoản cá nhân; người hưởng chế độ BHXH hài lòng về cách thức tổ chức chi trả, thời gian, cơ sở vật chất và thái độ phục vụ.
4. Thanh toán chi phí KCB BHYT
Công tác KCB BHYT trên địa bàn huyện được triển khai đồng bộ từ trạm y tế tuyến xã đến bệnh viện tuyến huyện để phục vụ người bệnh BHYT; 100% trạm y tế tuyến xã thực hiện KCB BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi KCB bằng thẻ BHYT. 
BHXH huyện đã tổ chức ký hợp đồng KCB BHYT với Bệnh viện Đa khoa huyện để triển khai công tác KCB BHYT năm 2022, đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe cho mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn huyện, Đồng thời, đề nghị  cơ sở y tế cần thực hiện tốt các điều khoản đã cam kết trong hợp đồng KCB BHYT, đảm bảo chủ động cân đối, thực hiện tốt nguồn Quỹ BHYT được phân bổ trong năm, không để xảy ra tình trạng lạm dụng, trục lợi gây thất thoát, bội chi Quỹ BHYT. Kết hợp giám định chủ động và giám định điện tử; phân tích số liệu trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT; thống kê, theo dõi tiến độ chi Quỹ KCB và thông báo kịp thời một số chỉ số chi KCB BHYT diễn biến bất thường (như: tỷ lệ bệnh nhân vào điều trị nội trú, ngày điều trị bình quân, bình quân xét nghiệm, CĐHA, thuốc trong 1 lần khám bệnh ngoại trú, 1 lần điều trị nội trú …), nguyên nhân làm tăng chi KCB và thông báo cho từng cơ sở KCB biết để có giải pháp điều chỉnh. Tổ chức kiểm tra định kỳ, đột xuất người bệnh BHYT đang điều trị nội trú trong và ngoài giờ hành chính tại cơ sở KCB BHYT. Qua kiểm tra đã chấn chỉnh kịp thời những tồn tại, hạn chế trong chỉ định sử dụng Quỹ BHYT, đảm bảo chi ngày càng tiết kiệm và hiệu quả.
Kết quả, trong 5 tháng đầu năm 2022, thanh toán chi phí KCB BHYT cho 31.536 lượt người (trong đó: KCB ngoại trú 27.806 lượt người; KCB nội trú 3.730 lượt người). Tỷ lệ liên thông dữ liệu chi phí KCB BHYT đạt 99,8%, trong đó dữ liệu gửi kịp thời trong ngày lên hệ thống giám định và thanh toán điện tử BHYT đạt 98,2%. Chi KCB BHYT 14.555 triệu đồng, bằng 32,13% kế hoạch giao năm 2022, giảm 25,75% so với cùng kỳ năm trước.
5. Công tác thanh tra, kiểm tra
Trong 5 tháng đầu năm 2022 Bảo hiểm xã hội huyện đã thực hiện kiểm tra công tác quản lý và thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT tại 8 đơn vị, cá nhân có đề nghị thanh toán chế độ thai sản mà người lao động có quá trình tham gia BHXH từ 6 đến 8 tháng. Qua các đợt kiểm tra đã phát hiện và nhắc nhở các đơn vị điều chỉnh những trường hợp chưa thực hiện đúng quy định của Luật BHXH, Luật BHYT, tạm thời từ chối thanh toán chế độ thai sản 2 người lao động có hồ sơ quản lý tại đơn vị không đúng quy định; kiểm tra 9 điểm chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tại 5 xã, TT qua kiểm tra đã kịp thời hướng dẫn, chấn chỉnh cán bộ Bưu điện thực hiện chi trả đúng theo cam kết hợp đồng đã ký.
BHXH huyện đã phối hợp với UBND các xã, thị trấn thành lập các đoàn tiến hành kiểm tra, khảo sát nắm bắt tình hình số doanh nghiệp đóng trụ sở và hoạt động trên địa bàn, loại trừ những đơn vị “ma”, những đơn vị ngừng hoạt động, những đơn vị không tồn tại để đưa ra khỏi danh sách khai thác, đồng thời tiến hành làm việc với các đơn vị còn hoạt động tốt, vận động đơn vị tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động theo quy định của pháp luật, tiến hành lập biên bản những đơn vị cố tình trốn đóng để báo cáo BHXH tỉnh thanh tra xử phạt theo quy định.
6. Công tác tiếp nhận và quản lý hồ sơ, cải cách thủ tục hành chính
Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cho đối tượng đúng quy định, đảm bảo thực hiện nhanh chóng, kịp thời phục vụ đối tượng ngày được tốt hơn. BHXH huyện triển khai thực hiện tiếp nhận hồ sơ và giải quyết thủ tục hành chính thực hiện đúng quy trình theo Quyết định số 1333/QĐ-BHXH ngày 30-7-2021 của BHXH tỉnh Quảng Bình nhằm đảm bảo rút ngắn thời gian giải quyết cho đối tượng, trong đó cấp lại thẻ BHYT do hỏng, mất rút ngắn từ 1 ngày làm việc xuống còn 2 giờ, cấp lại thẻ BHYT do điều chỉnh thông tin rút ngắn từ 3 ngày làm việc xuống còn 4 giờ. 
Công tác nhận và trả kết quả qua hệ thống bưu điện theo hợp đồng số 302/BĐQB-BHXHQB và phụ lục Hợp đồng khung số 03/2017/PLHĐ-02 về chuyển phát sổ BHXH giữa BHXH tỉnh Quảng Bình với Bưu điện tỉnh Quảng Bình; BHXH huyện đã thực hiện trả kết quả qua hệ thống Bưu điện đạt 100%.
Thực hiện giao dịch điện tử thông qua các phần mềm giao dịch của các nhà cung cấp rút ngắn thời gian giao dịch giữa đơn vị sử dụng lao động và BHXH huyện, đạt gần 100% số đơn vị do BHXH huyện quản lý Thu thực hiện giao dịch điện tử.
7. Công tác hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19
Xác định đây là 1 nhiệm vụ quan trọng giúp người lao động khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động giảm chi phí, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần ổn định chính trị xã hội và phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện. Trong thời gian qua, BHXH huyện đã tập trung mọi nguồn lực để triển khai các chính sách hỗ doanh nghiệp, người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, kết quả đến hết ngày 31-5-2022:
a) Hỗ trợ theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9-4-2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19-10-2020 của Chính phủ
Giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất cho 11 đơn vị SDLĐ với 267 lao động với số tiền tạm dừng đóng là 1.950 triệu đồng.
b) Hỗ trợ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 1-7-2021 của Chính phủ
- Thực hiện xác nhận danh sách cho người lao động của đơn vị SDLĐ để lập hồ sơ đề nghị UBND huyện phê duyệt danh sách hỗ trợ kinh phí do bị thiệt hại của Covid-19 từ ngân sách nhà nước (NSNN) và những đơn vị sử dụng lao động vay vốn trả lương cho người lao động phục hồi sản xuất và để được hỗ trợ, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm.
- Giảm mức đóng vào Quỹ BHTNLĐ-BNN 802 triệu đồng cho 2.902 lao động của 349 đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ). Tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí, tử tuất trong 6 tháng là 1.451 triệu đồng cho 121 lao động của 2 đơn vị SDLĐ.
c) Hỗ trợ người lao động, người SDLĐ bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ quỹ BHTN theo Nghị quyết số 116/NQ-CP ngày 24-9-2021 của Chính phủ
Ngay từ những ngày đầu triển khai Nghị quyết số 116/NQ-CP, BHXH huyện đã tuyên truyền và gửi thông báo đến 100% đơn vị sử dụng lao động trong diện được hỗ trợ; đồng thời thông báo đến NLĐ biết về chính sách hỗ trợ này để làm thủ tục đề nghị hưởng hỗ trợ từ quỹ BHTN. 
Kết quả, đến hết tháng 12-2021, BHXH huyện đã hoàn thành chi hỗ trợ từ quỹ BHTN cho 3.887 lao động với số tiền 9.327 triệu đồng; đến hết tháng 5-2022 thực hiện giảm mức đóng BHTN 12 tháng cho 315 đơn vị sử dụng lao động là 1,8 tỷ đồng, đạt 100% đơn vị sử dụng lao động thuộc diện được hỗ trợ. 
d) Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28-3-2022 của Thủ tướng Chính phủ
BHXH huyện đã tuyên truyền và thông báo đến các đơn vị tham gia BHXH về Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có đơn vị nào trên địa bàn lập danh sách đề nghị xác nhận để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động từ nguồn NSNN
7. Công tác tuyên truyền
- Hằng tháng cán bộ phụ trách công tác tuyên truyền viết bài chuyển Đài Truyền thanh huyện phát sóng để tuyên truyền về chế độ, chính sách, pháp luật BHXH, BHYT để người dân trên địa bàn được biết. 
- BHXH huyện tiếp tục giao và phân công nhiệm vụ cụ thể đối với từng cán bộ phụ trách khai thác, tuyên truyền vận động BHYT học sinh năm học 2021-2022 đối với từng trường học trên địa bàn huyện.
- Đã phối hợp với UBND các xã, thị trấn và Bưu điện huyện tổ chức 15 hội nghị tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đồng thời vận động tham gia đối với người dân trên địa bàn các xã, thị trấn. Tại các hội nghị này, cán bộ BHXH huyện cùng hệ thống đại lý thu đã phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về BHXH, BHYT; phương thức đóng, mức đóng và chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các đối tượng tham gia đóng BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình; giải đáp những vấn đề mà người dân quan tâm liên quan đến quyền lợi khi tham gia đóng BHXH, BHYT. Qua đó, người dân đã thấy được lợi ích thiết thực của việc tham gia đóng BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu lúc về già và tích cực tham gia.
Cùng với việc tuyên truyền, cơ quan BHXH còn mang theo máy tính, phương tiện để khi người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình sẽ cấp sổ BHXH và thẻ BHYT cho họ ngay tại hội nghị, đồng thời tặng một món quà mang tính chất tuyên truyền cho nhưng ai đăng ký tham gia ngay tại Hội nghị. 
Một số tồn tại, hạn chế và nguyên nhân
Lãnh đạo công tác phối hợp tuyên truyền, vận động còn hạn chế nên một số cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã dịch vụ, quỹ tín dụng chưa quan tâm đến chính sách BHXH cho người lao động, không đăng ký tham gia làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. 
Đôi khi chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý đối tượng, cắt giảm đối tượng từ trần, đối tượng đi vắng trên địa bàn; việc hướng dẫn làm hồ sơ hưởng chế độ BHXH của tổ chức các đơn vị và cá nhân, chưa đảm bảo theo thời gian quy định.
Công tác giám định y tế tại Bệnh viện phụ thuộc nhiều vào Phòng GĐYT nên còn hạn chế; Việc kiểm tra bệnh nhân nội trú còn thiếu thường xuyên; Công tác giám sát hướng dẫn các trạm y tế còn chưa sát nên vẫn còn những phản ảnh không chính xác đến HĐND huyện.
Tỷ lệ bao phủ BHYT chưa bền vững, số người tham gia BHYT tính đến hết tháng 5-2022 là 151.561 người tham gia BHYT, chỉ mới đạt gần 91% kế hoạch giao. Số còn thiếu so với kế hoạch là 15.439 người.
Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện tính đến hết tháng 5-2022 là 6.800 người, giảm 179 người tham gia so với cuối năm 2021.
Nguyên nhân: Chính sách BHXH tự nguyện chưa thực sự hấp dẫn, thu hút được đối tượng tham gia. Theo quy định, BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ dài hạn và ngắn hạn, tuy nhiên người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất, điều này làm giảm tính hấp dẫn và hạn chế mong muốn tham gia BHXH tự nguyện. Trong khi đó, quy định điều kiện về thời gian tối thiểu đóng BHXH để hưởng lương hưu là 20 năm, như vậy là còn khá dài, chưa thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện.
- Việc tham gia BHXH tự nguyện, BHYT phụ thuộc rất lớn vào điều kiện kinh tế của người tham gia, tuy nhiên đời sống của nhiều người dân trên địa bàn huyện còn gặp khó khăn do thường xuyên bị ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh. Một nguyên nhân khác: Đối với BHYT, từ tháng 1-2022 giảm 2.088 người tham gia BHYT do không tiếp tục được NSNN đóng 100% mức đóng BHYT vì không được công nhận là các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển theo Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 13-12-2021 của Thủ tướng Chính phủ; đối với BHXH tự nguyện, từ tháng 1-2022 mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu tăng hơn gấp đôi do áp dụng mức chuẩn nghèo nông thôn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tăng từ 700.000 đồng lên 1.500.000 đồng (quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ). Vì vậy, công tác phát triển người tham gia BHYT, BHXH tự nguyện trên địa bàn huyện gặp nhiều khó khăn.
Nhiệm vụ sắp tới
Một là, phấn đấu hoàn thành các nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch của năm 2022.
Hai là, tập trung thực hiện công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Trong đó cần chú trọng tiếp tục kiện toàn hệ thống Đại lý thu BHXH, BHYT, mở rộng việc thu BHXH tự nguyện; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng xác định số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; triệt để khai thác các doanh nghiệp đã đăng ký với cơ quan thuế nhưng chưa tham gia BHXH trên địa bàn toàn huyện. Tăng cường thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ.
Ba là, phối hợp với Bệnh viện đa khoa, Phòng Y tế huyện, Trung tâm Y tế và các trạm y tế xã, thị trấn nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. 
Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền Luật BHXH, Luật BHYT sửa đổi và những chính sách mới có hiệu lực thi hành. Tìm nhiều phương pháp để vận động người dân, người lao động tự do tham gia BHYT Hộ gia đình, BHXH tự nguyện. Tiếp tục thực hiện ký Hợp đồng với Đài Truyền thanh huyện phát sóng nội dung tuyên truyền theo chuyên mục trên sóng FM để các xã, thị trấn tiếp sóng. Phối hợp với UBND các xã, thị trấn để thực hiện hợp đồng phát thông tin tuyên truyền về các chính sách BHXH, BHYT và cập nhật các thông tin về triển khai thực hiện 2 chính sách trên.
Năm là, triển khai việc khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH trong các đơn vị ngoài quốc doanh, khối hợp tác xã, hộ KD cá thể. Phối hợp tốt với Bưu điện huyện, Hội Nông dân và Hội Phụ nữ huyện chỉ đạo mạng lưới đại lý thu BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình phấn đấu đạt và vượt kế hoạch. Tiếp tục đôn đốc thu những đơn vị chậm nộp, nợ đọng lớn trong kỳ.
Tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc đôn đốc, kiểm tra giám sát và thu nợ các đơn vị nợ BHXH, BHYT dây dưa kéo dài, đồng thời kiến nghị lên các cơ quan chức năng để xử theo quy định.
Sáu là, phối hợp tốt với Liên đoàn Lao động và các ngành liên quan trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng về BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động làm việc tại các doanh nghiệp.
Bảy là, thực hiện công tác kiểm tra theo phân cấp của BHXH tỉnh, đồng thời huyện cũng chủ động có kế hoạch kiểm tra chuyên ngành các đơn vị trên địa bàn. Hằng tháng thường xuyên kiểm tra việc chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH trên địa bàn toàn huyện. Nâng cao hiệu quả trong giải quyết các chế độ BHXH cho người tham gia đảm bảo chính xác, thuận tiện, kịp thời.
Tám là, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức và lao động có phẩm chất có trình độ và có trách nhiệm. cán bộ, viên chức và lao động phải thường xuyên nghiên cứu, học tập nghiệp vụ để đáp ứng công việc trong tình hình mới, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giải quyết chế độ BHXH, BHYT, BHTN. 

P.V