Thực hiện Thông báo số 223-TB/TW, ngày 24-2-2009 của Bộ Chính trị về việc thực hiện thí điểm chủ trương đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân ở cấp xã và địa phương không tổ chức hội đồng nhân dân; Thông báo số 210-TB/TW, ngày 22-12-2008 của Bộ Chính trị về thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư và các hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Quảng Ngãi đã kịp thời xây dựng kế hoạch tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị từ tỉnh đến cơ sở.

Sau bước tổ chức quán triệt, Ban Tổ chức Tỉnh uỷ đã ban hành các văn bản đề nghị ban thường vụ các huyện uỷ, thành uỷ, đảng uỷ trực thuộc tỉnh uỷ xét chọn các đơn vị để thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị. Mỗi huyện chọn 1 xã hoặc thị trấn để thực hiện thí điểm chủ trương đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân xã, thị trấn; mỗi huyện, thành phố và đảng uỷ trực thuộc Tỉnh uỷ chọn một đảng bộ cơ sở để thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư.

Tỉnh chọn 4 xã và 1 thị trấn được thực hiện thí điểm chủ trương đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân xã, thị trấn; 17 đảng bộ thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư (7 đảng bộ xã, 2 đảng bộ thị trấn, 4 đảng bộ lực lượng vũ trang, 1 đảng bộ cơ quan, 1 đảng bộ doanh nghiệp nhà nước, 1 đảng bộ trường cao đẳng nghề).

Sau khi được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đồng ý, Ban Tổ chức Tỉnh uỷ đã thành lập tổ công tác do đồng chí Phó trưởng Ban Tổ chức Tỉnh uỷ làm tổ trưởng về một số cơ sơ để kiểm tra việc chuẩn bị đại hội; tiếp đó các địa phương, đơn vị tiến hành tổ chức đại hội. Hầu hết các đảng bộ đã thực hiện đúng nguyên tắc, thủ tục, quy trình theo hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, cơ bản đã thực hiện đúng kế hoạch của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.

Việc thực hiện thí điểm chủ trương đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân xã, quy trình công tác nhân sự mới mẻ, phải tiến hành lấy ý kiến tín nhiệm ở nhiều khâu, nhiều bước. Song các xã, thị trấn được chọn thí điểm đã bám sát hướng dẫn, bảo đảm dân chủ, công khai, đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn cán bộ; có sự đồng thuận cao từ trong Đảng, chính quyền và các đoàn thể. Kết quả đó có sự chỉ đạo sâu sát, chặt chẽ của Thường trực Tỉnh uỷ, ban thường vụ các huyện uỷ, thành uỷ và đảng uỷ trực thuộc tỉnh uỷ, sự hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc của các ban đảng Tỉnh uỷ. Kết quả có 1 xã và 1 thị trấn đã bầu đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân, số phiếu đạt 92% trở lên; có 3 xã bầu đồng chí chủ tịch làm bí thư đảng uỷ, số phiếu đạt 90% trở lên.

Việc thực hiện thí điểm chủ trương đại hội đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư được thực hiện đúng chủ trương của Bộ Chính trị, hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung uơng và kế hoạch của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.

Báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành tương đối ngắn gọn, rõ ràng, đánh giá đúng kết quả thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ nhiệm kỳ qua, đề ra phương hướng, nhiệm vụ và các giải pháp cho nhiệm kỳ đến phù hợp với tình hình của đảng bộ, gắn với báo cáo kết quả thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".

Quy trình công tác nhân sự được thực hiện chặt chẽ, dân chủ, đảm bảo kết hợp giữa tiêu chuẩn và cơ cấu hợp lý, khắc phục được tình trạng nặng về cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Số cấp uỷ viên mới trúng cử ở các đảng bộ cơ quan, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang, trường học có trình độ chuyên môn cao đẳng, đại học trở lên chiếm tỷ lệ khá cao; đặc biệt đã chú trọng lựa chọn bố trí các đồng chỉ trẻ, đạt tiêu chuẩn vào cấp uỷ xã, phường, thị trấn.

Tuy nhiên, việc tổ chức đại hội thí điểm lần này vẫn còn những hạn chế. Công tác chỉ đạo của một số cấp uỷ đảng chưa chặt chẽ, các thao tác nghiệp vụ trong phiên họp về thí điểm chủ trương đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch uỷ ban nhân dân xã chưa có sự thống nhất giữa các đảng bộ như việc giới thiệu nhân sự để hội đồng nhân dân xã bầu chủ tịch uỷ ban nhân dân chiếm thời gian quá nhiều; việc miễn nhiệm chức danh chủ tịch uỷ ban nhân dân xã ở các địa phương không thống nhât; phiếu bầu ở một vài nơi chưa đúng quy chế bầu cử trong Đảng và Nhà nước. Về đại hội đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, một số cấp uỷ chuẩn bị báo cáo chính trị thiếu các chỉ tiêu cụ thể, chưa phản ảnh đầy đủ kết quả lãnh đạo việc thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Một số chỉ tiêu phấn đấu của đảng viên và tổ chức đảng chưa phù hợp với quy định, hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương. Chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các đảng bộ và các ban của cấp uỷ cấp trên trong việc xây dựng báo cáo chính trị. Công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ cơ sở chưa tốt nên việc thay thế cán bộ lớn tuổi, chưa đạt chuẩn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ chưa đạt yêu cầu. Sự chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của một số cấp uy cấp trên trực tiếp chưa sâu sát và cụ thể. Điều hành của đoàn chủ tịch một vài nơi còn lúng túng.

Qua thực hiện thí điểm chủ trương của Trung ương, Quảng Ngãi rút ra một số kinh nghiệm sau:

- Thường trực Tỉnh uỷ, các ban đảng của Tỉnh uỷ, ban thường vụ cấp uỷ cấp trên trực tiêp nơi có đơn vị làm điểm phải tổ chức quán triệt thật kỹ các chủ trương, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh ủy cho cán bộ, đảng viên; thành lập các tổ công tác đi khảo sát thực tế, phân công các đồng chí uỷ viên ban thường vụ cấp uỷ cấp trên trực tiếp hướng dẫn và chỉ đạo các đơn vị điểm thực hiện tốt công tác chuẩn bị đại hội cả về nội dung, nhân sự, thủ tục, quy trình đảm bảo thực hiện đúng quy chế bầu cử trong Đảng và Nhà nước, tạo sự đồng thuận cao giữa cấp uỷ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng.

- Chọn những cán bộ có trình độ, năng lực, am hiểu tình hình và có kinh nghiệm giúp cấp uỷ xây dựng báo cáo chính trị.

- Việc chuẩn bị nhân sự phải được tiến hành chặt chẽ, dân chủ, khách quan, đảm bảo cơ cấu và tiêu chuẩn theo quy định, hướng dẫn của Trung ương. Phải có kế hoạch sắp xếp, bố trí công tác và thực hiện chính sách đối với các đồng chí không tái cử.

- Chọn những đồng chí có năng lực, kinh nghiệm tham gia ban kiểm phiếu và chia thành nhiều tổ (đối với những đảng bộ đông đảng viên), chuẩn bị tốt các phương tiện kiểm phiếu đế việc kiểm phiếu đựơc chính xác, nhanh gọn, đảm bảo thời gian.

- Nơi tổ chức đại hội cần trang trí đúng theo quy định của Trung ương, đảm bảo trang nghiêm, tạo không khí phấn khởi cho đảng viên và đại biểu dự đại hội .

   Tổ chức tốt đại hội thí điểrn sẽ là tiền đề cho việc tổ chức đại hội đảng bộ cấp cơ sở sắp đến thành công tốt đẹp.

Võ Ngọc Thạch
(BTC Tỉnh uỷ Quảng Ngãi)