Xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu ở Hà Tĩnh đã trở thành phong trào, lan tỏa rộng khắp, đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả cao hơn, hài hòa hơn về kinh tế - xã hội - môi trường, góp phần đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng nông thôn mới bền vững. Từ khi triển khai xây dựng mô hình điểm, đến nay có 1.116/1.802 thôn triển khai xây dựng (chiếm 62%), trên 8.200 vườn triển khai thực hiện, trong đó có 228 Khu dân cư, 2.300 vườn mẫu đạt chuẩn, thu nhập bình quân/vườn ở vùng đồng bằng đạt trên 70 triệu đồng, miền núi và bán sơn địa trên 150 triệu đồng, có trên 1.200 vườn doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở lên, trong đó có 261 vườn doanh thu trên 1 tỷ đồng trên năm; nhiều Khu dân cư kinh tế phát triển, môi trường tốt, cảnh quan đẹp, văn hóa được phát huy, đã trở thành vùng quê "Trù phú - an lành", là "nơi đáng sống".

Tại hội nghị, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận những vấn đề liên quan đến chính sách, cách làm, những hạn chế, vướng mắc trong quá trình triển khai xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu và chia sẻ những kinh nghiệm trong xây dựng nông thôn mới tại mỗi địa phương.

Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Vương Đình Huệ khẳng định Hội nghị nhằm đánh giá, rút kinh nghiệm từ thực tiễn triển khai xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu tại Hà Tĩnh và một số tỉnh, thành, làm cơ sở để chỉ đạo nhân rộng ra các địa phương khác trong cả nước, góp phần nâng cao hiệu quả và tính bền vững của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Sau hơn 07 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020  năm tổ chức thực hiện, đến nay cả nước đã có 3.289 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm khoảng 36,8% số xã), bình quân cả nước đạt 14,25 tiêu chí/xã; 49 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; cả nước chỉ còn 121 xã đạt dưới 05 tiêu chí. Những kết quả đã đạt được trong xây dựng nông thôn mới là rất toàn diện và tích cực. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội nông thôn phát triển mạnh mẽ, làm thay đổi diện mạo nhiều vùng nông thôn trên phạm vi cả nước. Phong trào xây dựng nông thôn mới gắn kết chặt chẽ với quá trình tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, đẩy mạnh sản xuất, tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho nông dân. Đặc biệt, trong quá trình xây dựng nông thôn mới, ở khắp các địa phương, đơn vị đã xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm sáng tạo, từ đó, đem lại hiệu quả thiết thực, được nhân dân đồng tình, hưởng ứng và tích cực tham gia. Đặc biệt là cách làm sáng tạo của 08 tỉnh, thành phố đã ban hành tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu (Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Quảng Nam, Thái Nguyên, Thanh Hóa, TP. Hồ Chí Minh, Lào Cai, Quảng Ngãi) và tiêu chí vườn mẫu của tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Quảng Ninh. Đồng chí Vương Đình Huệ hoan nghênh các tỉnh, thành phố đã chủ động ban hành tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu và đang tổ chức triển khai tích cực, có kết quả bước đầu.

Đồng chí đề nghị trong thời gian tới, cần tập trung vào một số điểm sau:

Thứ nhất, để tổ chức triển khai xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu trên phạm vi cả nước cần xác định rõ nội dung, làm rõ nội hàm của khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Các tỉnh, thành phố cần đưa ra các tiêu chí, chỉ tiêu phù hợp với điều kiện thực tiễn, văn hóa của từng vùng, miền, để việc xét, công nhận khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu thực sự đảm bảo chất lượng, thực sự là hình mẫu để các địa phương khác học tập, noi theo, tránh vì thành tích.

Thứ hai, khi triển khai xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, phải lấy vai trò của cộng đồng dân cư là chính, phải để cộng đồng dân cư tự bàn bạc, thống nhất lựa chọn lĩnh vực phù hợp, là điểm mạnh của cộng đồng để phấn đấu trở thành kiểu mẫu; Nhà nước chỉ là người hướng dẫn, hỗ trợ, đưa ra các tiêu chí phù hợp để xét, công nhận và công bố.

Thứ ba, điểm mấu chốt của xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn, tạo dựng mỗi quan hệ đoàn kết, gắn bó tình làng nghĩa xóm, sẵn sàng giúp đỡ, sẻ chia lẫn nhau. Vì vậy, khi triển khai thực hiện nội dung này, chính quyền các cấp cần phối hợp chặt chẽ với mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền, vận động, tổ chức cho người dân tham gia. Tuyệt đối không vì thành tích mà huy động quá sức dân, phải để người dân thực sự tự nguyện, tự mình chung tay, góp sức xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Phạm Giang