Đó là chủ đề Hội thảo khoa học do Tạp chí Cộng sản phối hợp với Đảng ủy Khối cơ quan Trung ương, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức ngày 27-12-2012.
PGS, TS. Vũ Văn Phúc, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, đồng chí Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương và đồng chí Mai Quang Phấn, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam chủ trì hội thảo.
Với nhiều nguyên nhân khác nhau, nhất là do âm mưu chống phá, chiến lược "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch, trong một số cơ quan, đơn vị, địa phương đã xuất hiện một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có những người giữ vị trí lãnh đạo, quản lý suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với các biểu hiện khác nhau như: thờ ơ, dao động về tư tưởng chính trị, bàng quan trước vận mệnh của Đảng, của dân tộc, trước khó khăn của đất nước, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc; phai nhạt lý tưởng cách mạng. Một số cán bộ, đảng viên có những ý kiến lệch lạc, nhìn nhận phê phán lịch sử thiếu khách quan, đòi đa nguyên, đa đảng, công khai đả kích, phủ nhận những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, phản bội lại lợi ích dân tộc. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên nói trên chính là một biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Đại hội XI và gần đây là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI), Đảng ta chỉ rõ: “Kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta; khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một số bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên”(2); phải chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta. Đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị nước ta. Vì, những biểu hiện xa rời mục tiêu xã hội chủ nghĩa, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ là nguy cơ rất khó lường, đe dọa sự tồn vong của Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Với 92 bản tham luận từ các nhà khoa học, các đồng chí lãnh đạo, quản lý các cấp, các tướng lĩnh, từ các địa bàn trọng điểm, tới các cơ quan quản lý người Việt Nam sinh sống và học tập tại nước ngoài... và 13 ý kiến phát biểu tại hội trường, Hội thảo tập trung vào ba nhóm vấn đề chủ yếu:
Thứ nhất, dưới nhiều góc cạnh, tập trung làm rõ nội hàm khái niệm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và các khái niệm liên quan “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa”. Đó là sự diễn biến tự bên trong, tới mức nhất định tạo nên sự biến đổi về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên theo chiều hướng tiêu cực, xa rời các nguyên tắc, quan điểm của Đảng.
Thứ hai, đánh giá bước đầu một cách tổng thể, hệ thống, nhiều góc cạnh, nhận diện rõ những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, tâm lý, đạo đức; ở các khu vực, với tư cách là một thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ ta. Làm rõ những hạn chế, những bất cập trong thực tiễn; kiến giải những nguyên nhân của tình trạng ‘tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đó là nguyên nhân khách quan và chủ quan, bên trong và bên ngoài và khẳng định nguyên nhân chủ quan là quyết định...
Thứ ba, tập trung luận giải, đề xuất và kiến nghị tiếp tục giải quyết vấn đề không chỉ về mặt phương pháp luận, nhận thức luận mà cả những khuyến nghị, kiến nghị một cách cụ thể ở từng khía cạnh, với từng lĩnh vực, trên từng đối tượng... nhằm nâng cao khả năng thực thi hiệu quả việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong các cấp ủy, chính quyền, trong mối quan hệ với từng đảng viên,...
Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, không né tránh, hội thảo đã đánh giá một cách khách quan việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên các lĩnh vực, các ngành, các cấp, kết quả và hiệu quả trong việc xây dựng và thực thi các giải pháp nhằm huy động sức mạnh tổng hợp trong phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên hiện nay. Đồng thời dự báo sự biến động của tình hình quốc tế và trong nước; phân tích một cách toàn diện và sâu sắc những yêu cầu và nhiệm vụ mới của cách mạng nước ta; những thách thức và trọng trách đặt ra Đảng và Nhà nước... trên cơ sở đó, tiếp tục lý giải ở tầm cao hơn, sâu hơn công việc phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong tiến trình không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng ngang tầm nhiệm vụ mới của cách mạng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Hồng Phúc
(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.257.