Theo Chương trình làm việc, buổi sáng ngày 14-11, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Tòng Thị Phóng, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Quảng cáo. Đây là dự thảo luật được Quốc hội cho ý kiến lần đầu.  

Quan tâm đến nhiều điểm bất cập trong dự luật, Đại biểu Lê Thị Nguyệt (Vĩnh Phúc) cho rằng khái niệm quảng cáo trong dự luật là quá rộng, được hiểu bao gồm cả một số hoạt động giới thiệu người tốt, việc tốt, thông tin về sản phẩm, con người không mang tính chất thương mại.

Đại biểu cũng lưu ý đến yêu cầu lồng ghép mục tiêu về bình đẳng giới: “Cứ xem quảng cáo về sản phẩm liên quan đến gia đình thì rất dễ thấy quan niệm là phụ nữ chỉ chăm chút con cái, dọn dẹp nhà cửa, đi siêu thị; đã là phụ nữ thì nhiệm vụ quan trọng nhất là phải phục vụ gia đình và chồng con”. Đại biểu Lê Thị Nguyệt yêu cầu bổ sung vào luật quy định hạn chế những quảng cáo có tác động tiêu cực đến bình đẳng giới. Quan điểm này được các đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh), Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình)… chia sẻ.

Một vấn đề được đại biểu Lê Thị Nguyệt và nhiều đại biểu khác nêu là quy định đầu mối quản lý nhà nước về quảng cáo. Đa số ý kiến đại biểu cho rằng nên giao cho Bộ Thông tin và Truyền thông thống nhất quản lý nhà nước về quảng cáo, vì có tới 80% quảng cáo hiện nay được thực hiện trên các phương tiện thông tin truyền thông.

Từ góc độ bảo đảm quyền lợi cho đối tượng tiếp nhận quảng cáo, nhiều ví dụ về quảng cáo phản cảm đã được nhiều đại biểu đưa ra phân tích để khẳng định quan điểm cần hạn chế quảng cáo hướng tới trẻ em, quảng cáo kiểu cưỡng bức (như gửi tin nhắn ồ ạt, tràn lan, sử dụng uy tín cơ quan trung ương để “ép” mua các ấn phẩm mà người mua không có nhu cầu sử dụng)…

Việc quảng cáo trên các phương tiện giao thông cũng được nhiều đại biểu cân nhắc rất kỹ do lo ngại ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông. Theo đó, trừ xe taxi có “mào” mang logo của công ty, còn lại cần cấm quảng cáo cả ở mặt trước, mặt sau và trên nóc xe. 

Theo đại biểu Nguyễn Thị Bạch Ngân (Bà Rịa - Vũng Tàu), Luật cần quy định rõ các vấn đề liên quan đến quảng cáo sai sự thật, nhất là xác định trách nhiệm bồi thường của nhà sản xuất và tổ chức đã phát hành quảng cáo sai sự thật.

Đại biểu Đinh Thị Mai Lan (Cao Bằng) đề nghị bổ sung cấm các quảng cáo có nội dung kỳ thị về dân tộc và giới tính. Đại biểu Đinh Thị Mai Lan cho rằng, với báo chí, việc hạn chế diện tích quảng cáo không quá 15% là “hơi khắt khe”, nhất là đối với các cơ quan báo chí phải tự hạch toán kinh doanh mà không được bao cấp.

Buổi chiều, Quốc hội thông qua Nghị quyết về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2012.

Nghị quyết về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2012 nêu rõ: tổng số thu cân đối ngân sách Trung ương năm 2012 là 493.675 tỷ đồng. Tổng số thu cân đối ngân sách địa phương là 269.225 tỷ đồng. Tổng số chi cân đối ngân sách Trung ương năm 2012 là 633.875 tỷ đồng, trong đó có 151.633 tỷ đồng bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương (chưa bao gồm khoản 820 tỷ đồng hỗ trợ vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng du lịch và 2.097 tỷ đồng hỗ trợ vốn đầu tư cho các dự án, công trình cấp bách cho từng địa phương).

Nghị quyết nêu rõ, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2012 cho từng bộ, ngành, địa phương, các cơ quan ở Trung ương, mức bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho ngân sách từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tăng 3% mức bổ sung cân đối từ ngân sách Trung ương cho các tỉnh nhận bổ sung cân đối so với năm 2011 trên cơ sở phân loại theo các nhóm tỉnh.

Về hỗ trợ vốn đầu tư ngân sách cho cơ sở hạ tầng du lịch: Chính phủ đề nghị hỗ trợ 820 tỷ đồng cho 55 tỉnh để xây dựng hạ tầng du lịch. Các đại biểu Quốc hội đề nghị chỉ nên tập trung hỗ trợ một số tỉnh có trọng điểm du lịch, cho các trung tâm du lịch mang tầm cỡ quốc gia, không dàn trải cho cả 55 tỉnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ xây dựng lại phương án phân bổ 820 tỷ đồng nhằm tránh dàn trải. Tuy nhiên, để có thời gian rà soát, bảo đảm phân bổ hợp lý, Chính phủ đề nghị Quốc hội thông qua tổng mức và cho phép tạm thời chưa phân bổ ngay khoản này. Chính phủ sẽ xây dựng nguyên tắc, tiêu chí và lập phương án phân bổ cụ thể, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định trước ngày 31-12-2011.

Về chính sách hỗ trợ các dự án cấp bách (2.097 tỷ đồng), Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với ý kiến đa số các đại biểu Quốc hội cho rằng không nên mở rộng phạm vi tập trung hỗ trợ vì dễ dẫn đến phân tán nguồn lực. Vì vậy, thống nhất với Chính phủ trên cơ sở các tiêu chí, khẩn trương rà soát, điều chỉnh lại phương án phân bổ cụ thể và đề nghị Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội trên cơ sở tờ trình của Chính phủ xem xét, quyết định trước 31-12-2011.
 
Về chính sách đối với nông nghiệp, nông thôn, có ý kiến cho rằng việc phân bổ ngân sách cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn cần được chú trọng hơn; nên bổ sung nguồn lực cho các tỉnh có diện tích trồng lúa lớn; đề nghị tăng mức hỗ trợ cho 62 huyện nghèo và chương trình nông thôn mới; ưu tiên vốn cho công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu..

Riêng đối các tỉnh có diện tích trồng lúa lớn, trong định mức phân bổ ngân sách Nhà nước năm 2011, giai đoạn 2011-2015 đã ưu tiên phân bổ thêm khoảng 2.600 tỷ đồng nhằm khuyến khích giữ đất trồng lúa, góp phần bảo đảm an ninh lương thực. Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chú trọng tăng cường đầu tư nguồn lực cho lĩnh vực này thông qua các chương trình như đầu tư hỗ trợ 62 huyện nghèo; chương trình nước sạch; vệ sinh môi trường nông thôn...

Tiếp đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Giáo dục đại học. Đây là lần đầu tiên Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật này (trước đó đã tiến hành thảo luận 1 lần tại tổ).

Hầu hết các ý kiến cho rằng, cần thiết phải ban hành Luật Giáo dục đại học nhưng Luật chưa giải quyết hết được các bức xúc hiện nay của giáo dục đại học như tuyển sinh, học phí, kiểm định, tự chủ, mô hình trường… Nhiều nội dung còn quy định quá chung chung, nếu Luật ban hành thì khó đi vào cuộc sống.

Những nội dung mà các đại biểu Quốc hội tập trung góp ý là vấn đề tự chủ đại học, kiểm định chất lượng giáo dục, mô hình đại học, vấn đề Hội đồng trường…

Nhiều ý kiến cho rằng, phải kiểm định chất lượng giáo dục độc lập thì mới có tác dụng. Chính phủ nên thành lập 3 trung tâm kiểm định độc lập ở 3 miền, là tổ chức phi lợi nhuận, Nhà nước cấp ngân sách. Kết quả kiểm định phải được công bố công khai.

Nhiều ý kiến cho rằng vấn đề tự chủ là điều mà các trường mong đợi nhất khi Luật này ra đời. Tự chủ là linh hồn của giáo dục đại học nhưng Luật mới chỉ quy định các nguyên tắc rất cơ bản, phần lớn giao nhiều cho Chính phủ. Vì vậy Luật cần làm rõ hơn lộ trình, các điều kiện tự chủ, công tác kiểm định, giám sát, chế tài xử phạt. Đặc biệt, cần làm rõ khâu kiểm định vì đó là yếu tố quan trọng để cải thiện chất lượng giáo dục đại học lộn xộn hiện nay.

Nhiều ý kiến đồng tình việc không nên quy định chủ tịch hội đồng trường là hiệu trưởng mà nên để cơ sở tự quyết định thông qua bầu hoặc bổ nhiệm.

Lê Thuỷ