Tham dự hội nghị có Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tiến Nhường; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Nguyễn Anh Cương; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lại Thanh Sơn cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, UBND, Sở TN&MT, cơ quan, ban, ngành liên quan của 6 tỉnh, thành phố: Bắc Cạn, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh và Hải Dương.

Trải qua 4 nhiệm kỳ hoạt động của Ủy ban BVMT LVS Cầu, đặc biệt là trong nhiệm kỳ 4 (2016 -2018), cùng với sự chung sức phối hợp giữa các bộ, ngành và 6 tỉnh, thành phố trên LVS Cầu, việc triển khai Đề án tổng thể sông Cầu đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận trong nỗ lực giải quyết triệt để ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường nước LVS Cầu. Ủy ban BVMT LVS Cầu đã tổ chức thành công 3 Phiên họp lần thứ 12, 13 và lần thứ 14 Ủy ban BVMT LVS Cầu; tổ chức 2 đoàn kiểm tra công tác triển khai Đề án tổng thể sông Cầu trên 6 tỉnh thuộc LVS Cầu; giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường liên tỉnh trên sông Cầu, đặc biệt là ảnh hưởng của đợt ô nhiễm nặng trên sông Cầu đoạn giáp ranh giữa tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang do tiếp nhận nước sông Ngũ Huyện Khê trong mùa khô.

Giai đoạn 2016-2018, Bộ TN&MT đã đề xuất, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét thành lập tổ chức Ủy ban LVS mới trong đó có LVS Cầu; chương trình mục tiêu xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc đối tượng công ích giai đoạn 2016-2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 807/QĐ-TTg ngày 3-7-2018, trong đó có dự án ưu tiên về xử lý nước thải trên LVS Cầu; Quyết định số 140/QĐ-TTg ngày 26-1-2018 về việc phê duyệt "Điều tra, đánh giá, phân loại và xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn thải”; Thông tư số 76/2017/TT-BTNMT quy định đánh giá khả năng tiếp nhận và đánh giá sức chịu tải của sông, hồ; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Quy hoạch thủy lợi chi tiết LVS Cà Lồ tại Quyết định số 3898/QĐ-BNN-TCTL ngày 20-9-2016.

Các tỉnh trên LVS Cầu cũng đã ban hành hơn 40 văn bản thực thi tại địa phương tập trung vào xử lý nước thải và rác thải sinh hoạt, điển hình như: Quyết định số 54/2017/QĐ-UBND ngày 22-12-2017 về quy định phân vùng môi trường tiếp nhận nước thải và khí thải trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc; Nghị quyết số 35/2016/NQ-HĐND ngày 8-12-2016 của HĐND tỉnh Bắc Ninh về quan điểm và nguyên tắc xử lý ô nhiễm môi trường nông thôn và ô nhiễm môi trường làng nghề trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020; Quyết định số 03/2018/QĐ-UBND ngày 31-1-2018 về việc Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với nước thải áp dụng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh; 3/6 tỉnh (Hải Dương, Thái Nguyên và Vĩnh Phúc) đã lập và phê duyệt quy hoạch chuyên ngành thoát nước trên địa bàn tỉnh; 5/6 tỉnh (tỉnh Bắc Ninh chưa phê duyệt) đã phê duyệt Quy hoạch quản lý chất thải rắn LVS Cầu.

Đồng thời, các tỉnh đã triển khai hàng chục dự án, công trình hạ tầng, mô hình quản lý, BVMT LVS Cầu, như: Dự án nạo vét sông Cầu đoạn chảy qua nội thành thành phố Bắc Kạn; lò đốt rác thải tập trung công suất 150 tấn/ngày.đêm đã đưa vào vận hành của tỉnh Thái Nguyên; hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung khu vực phía Bắc TP. Thái Nguyên; xử lý nước thải làng nghề Vân Hà (Bắc Giang); quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc; các dự án về hỗ trợ xử lý rác thải, nước thải sinh hoạt của các tỉnh Bắc Ninh, Vĩnh Phúc; xây dựng cơ chế thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt khu vực nông thôn của các tỉnh Bắc Giang, Vĩnh Phúc; công nghệ xử lý chất thải rắn, nước thải sinh hoạt của các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc; kiểm soát xả thải của các KCN tại tỉnh Vĩnh Phúc, mô hình xử lý chất thải của nhà máy nhiệt điện Phả Lại… Bên cạnh đó, nhiều dự án từ nguồn ngân sách trung ương và ODA đã được triển khai, như: “Ngăn ngừa ô nhiễm và cải thiện nguồn nước sông Cầu bằng việc kiểm soát và xử lý các chất thải hữu cơ có độ bền cao trong nước rỉ rác bằng phương pháp ôxy hóa nâng cao kết hợp sinh học”, địa điểm thí điểm bãi rác Xuân Hòa (Vĩnh Phúc) thuộc LVS Cầu…

Về xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng: Không phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mới trên LVS Cầu theo Quyết định số 1788/QĐ-TTg; đã xử lý xong 46/52 cơ sở (đạt trên 87%) theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg và đang tập trung xử lý triệt để 6/52 cơ sở tồn tại. Mặt khác, Ủy ban cũng đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra các nguồn xả nước thải có lưu lượng 200m³/ngày.đêm trở lên; thường xuyên quan trắc, phân tích môi trường nước LVS Cầu, đặc biệt khu vực giáp ranh giữa các tỉnh trên LVS ở cả cấp Trung ương và địa phương.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Đề án còn gặp một số khó khăn, hạn chế, tình trạng ô nhiễm môi trường nước tại khu vực nội thành, nội thị và ô nhiễm do nước thải sản xuất vẫn diễn biến phức tạp; việc huy động các nguồn lực tài chính nhằm triển khai các nhiệm vụ, dự án còn khó khăn; sự phối hợp giữa các địa phương trong việc giải quyết các vấn đề môi trường liên vùng, liên tỉnh chưa thực sự đồng bộ và hiệu quả. Ngoài ra, hiện tượng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BVMT vẫn xảy ra, đặc biệt là ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ xả nước thải chưa xử lý gây ô nhiễm môi trường các LVS, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Phát biểu tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là của các tỉnh trên LVS Cầu trong tổ chức thực hiện kế hoạch triển khai Đề án BVMT LVS Cầu đến năm 2020. Để đạt được mục tiêu đặt ra trong Đề án giai đoạn năm 2019 - 2020, Thứ trưởng đề nghị 6 tỉnh LVS Cầu cần lựa chọn và bố trí kinh phí xây dựng công trình xử lý nước thải, chất thải rắn thiết thực cho khu đô thị, làng nghề, khu công nghiệp và cụm công nghiệp trên địa bàn mỗi tỉnh; đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; thường xuyên nâng cao nhận thức về BVMT cho các tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư trên LVS Cầu.

Tích cực, duy trì triển khai điều tra thống kê, xây dựng cơ sở dữ liệu các nguồn thải (nước thải) và kế hoạch quản lý, xử lý các nguồn thải trên LVS Cầu; đánh giá, khoanh vùng các nguồn nước thải lớn, tiếm ẩn rủi ro gây ra sự cố môi trường; thống nhất xây dựng một kế hoạch theo dõi, quan trắc và cơ chế chia sẻ thông tin về các nguồn thải để phục vụ kịp thời và có hiệu quả cho công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường.

Từng tỉnh chủ động phối hợp, đề xuất, bố trí kinh phí đối ứng cho dự án thực hiện tại mỗi tỉnh trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu xử lý triển để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc đối tượng công ích giai đoạn 2016 – 2020 đã được phê duyệt tại Quyết định số 807/QĐ-TTg ngày 3-7-2018 và các dự án khác; tranh thủ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn kinh phí khác để triển khai các dự án, nhiệm vụ BVMT trên LVS Cầu.

Ủy ban BVMT LVS Cầu phải đẩy mạnh vai trò trong việc giải quyết các vấn đề môi trường liên vùng, liên tỉnh; xem xét vai trò giám sát của Ủy ban đối với các dự án tác động đến môi trường, đặc biệt Dự án có nguy cơ tác động đến LVS Cầu. Các thành Ủy ban thực hiện nghiêm Quy chế làm việc của Ủy ban, tham dự đầy đủ Phiên họp của Ủy ban BVMT LVS Cầu; nghiêm túc đánh giá kết quả hoạt động và kết quả triển khai Đề án tại bộ, ngành cũng như địa phương đến năm 2020.

Các bộ, ngành trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình cần tích cực tham gia phối hợp chặt chẽ với các địa phương trên lưu vực trong quá trình triển khai Đề án. Đặc biệt trong việc xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù nhằm huy động các nguồn lực tổng hợp để triển khai các nhiệm vụ, dự án đầu tư khắc phục ô nhiễm và cải tạo, phục hồi chất lượng môi trường nước trên LVS Cầu đang bị ô nhiễm, suy thoái; nghiêm túc đánh giá kết quả hoạt động và kết quả triển khai Đề án tại bộ, ngành cũng như địa phương đến năm 2020 và có đề xuất kiến nghị trong thời gian tới.

Cũng tại Phiên họp, Chủ tịch Ủy ban nhiệm kỳ 4 (2016-2018), Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tử Quỳnh đã chuyển giao chức Chủ tịch Ủy ban nhiệm kỳ 5 (2019-2020) cho Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Nguyễn Dương Thái.

HN