Ngày 14-11-2008, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật BHYT, đồng thời Chính phủ quyết định lấy ngày 1-7 hằng năm là Ngày BHYT Việt Nam. Đây là một dấu mốc quan trọng, một bước tiến mới trong quá trình hoàn thiện chính sách pháp luật về BHYT. Để tiến tới thực hiện lộ trình BHYT toàn dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT (năm 2014) đã quy định rõ: Từ ngày 1-1-2015, BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc nhằm khẳng định mọi đối tượng có trách nhiệm phải tham gia BHYT.

Những lợi ích to lớn khi tham gia BHYT
- Trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ BHYT miễn phí.
- Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia (với các đối tượng thuộc hộ nghèo; hộ cận nghèo; tham gia theo hộ gia đình; người dân tộc thiểu số; học sinh, sinh viên…).
- Được khám, chữa bệnh (KCB) tại các cơ sở y tế có ký hợp đồng KCB BHYT trên toàn quốc: Được lựa chọn cơ sở KCB gần địa chỉ nơi đang sinh sống để đăng ký KCB ban đầu và có thể thay đổi nơi đăng ký KCB ban đầu.
- Khi KCB đúng quy định được quỹ BHYT chi trả 80-100% chi phí KCB tùy từng đối tượng.
- Giúp người tham gia BHYT giảm gánh nặng về chi phí KCB khi ốm đau, tai nạn, đặc biệt đối với những trường hợp bệnh nặng, bệnh mãn tính điều trị kéo dài hay những bệnh cần phẫu thuật...
- Góp phần chia sẻ rủi ro, phát huy tinh thần ''lá lành đùm lá rách" giữa những người tham gia BHYT.

Ứng dụng CNTT trong KCB BHYT tạo thuận lợi cho người tham gia
- Các thông tin về thẻ BHYT được tra cứu trực tuyến và cập nhật trực tiếp vào phần mềm quản lý KCB của cơ sở y tế giúp giảm đáng kể thời gian chờ KCB BHYT của người tham gia, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tổ chức KCB BHYT, quản lý quỹ BHYT của các cơ sở KCB và của cơ quan BHXH.
- Các trường hợp gia hạn thẻ BHYT, đủ điều kiện miễn cùng chi trả được cập nhật kịp thời trên hệ thống giúp người bệnh được bảo đảm đầy đủ quyền lợi KCB ngay khi đang điều trị tại bệnh viện.
- Người bệnh có thể tự tra cứu được thông tin về chi phí điều trị, các dịch vụ đã sử dụng, minh bạch quyền lợi hưởng BHYT, đồng thời tăng cường vai trò tham gia kiểm soát sử dụng quỹ KCB của người tham gia BHYT. 

Quyền lợi người tham gia BHYT luôn được bảo đảm theo quy định
Người tham gia BHYT được quỹ BHYT thanh toán toàn bộ chi phí KCB theo quyền lợi và mức hưởng trong quy định. Tính từ đầu năm 2019 đến ngày 18-6-2020, theo thống kê trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT, trong đó quỹ BHYT đã chi trả cho bệnh nhân nặng có chi phí KCB đặc biệt cao: 58 bệnh nhân có tổng chi phí trên 1 tỷ đồng/đợt điều trị nội trú; 12 bệnh nhân có tổng chi phí từ trên 2 tỷ đồng/đợt điều trị. 

Một số bệnh nhân được quỹ BHYT chi trả lớn:
Bệnh nhân có mã thẻ HT279793186XXXX (BHXH TP. Hồ Chí Minh phát hành), quyền lợi hưởng BHYT 100%, KCB ban đầu tại Bệnh viện 30-4 đã điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ ngày 12-7-2019 đến 26-8-2019 với chẩn đoán sốc (choáng) nhiễm khuẩn. Tổng chi phí KCB BHYT của bệnh nhân này là 2,02 tỷ đồng, trong đó: Chi phí thuốc 897,5 triệu đồng có một số thuốc chi phí cao như kháng sinh Colistimetato 102,5 triệu đồng, Meronem 79,9 triệu đồng, Cancidas  65,3 triệu đồng; chi phí vật tư y tế 678,4 triệu đồng gồm bộ kít thu nhận tiểu cầu túi đôi 57,4 triệu đồng, Bộ quả lọc máu liên tục Prismaflex 51 triệu đồng, chi phí máu 175,9 triệu đồng…

Bệnh nhân có mã thẻ HN230302189XXXX (BHXH tỉnh Hải Dương phát hành) thuộc đối tượng do ngân sách nhà nước đóng, quyền lợi hưởng BHYT 100%, KCB ban đầu tại Trạm y tế xã Hồng Quang - Hải Dương, chuyển đến điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - Hà Nội từ ngày 11-12-2018 đến 18-10-2019 với chẩn đoán bệnh lý cơ tim, suy tim. Tổng chi phí KCB BHYT của bệnh nhân này là 2,1 tỷ đồng, trong đó: Chi phí thuốc 926 triệu đồng, có một số thuốc chi phí cao như kháng sinh Colistimetato 272,9 triệu đồng; kháng sinh Meronem 161,2 triệu đồng; vật tư y tế 320 triệu đồng gồm bộ trao đổi huyết tương 186 triệu đồng, phổi nhân tạo ECMO 127 triệu đồng…

Cùng với chính sách BHXH, chính sách BHYT đã từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trong những trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội; là cơ chế tài chính y tế quan trọng giúp người dân khi bị ốm đau không bị rơi vào cảnh nghèo đói. Thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về BHYT, hướng tới hoàn thành mục tiêu thực hiện BHYT toàn dân; tăng cường truyền thông về tính nhân văn, nhân đạo của chính sách BHYT... Từ đó, nâng cao nhận thức về quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành chính sách, pháp luật BHYT nhằm hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân.