Tiếp thu tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Hướng dẫn số 25-HD/BTCTW ngày 6-3-2009 “Về việc thí điểm bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND ở cấp xã và địa phương không tổ chức HĐND”, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Bình Thuận đã xây dựng kế hoạch, chọn 6 xã, thị trấn để thí điểm chủ trương này. Ban Thường vụ cấp uỷ, UBND cấp huyện đã quan tâm chỉ đạo thường xuyên, kịp thời, sâu sát đối với những xã, thị trấn được chọn thí điểm. Chủ trương thí điểm đã được sự đồng tình, thống nhất trong đảng bộ và nhân dân địa phương; các đồng chí được bố trí bí thư đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn có trình độ, năng lực công tác, có phẩm chất và uy tín cao trong đảng bộ và nhân dân địa phương. Kết quả qua 1 năm thực hiện chủ trương này cho thấy:

Thứ nhất, hoạt động của hệ thống chính trị ở địa phương chuyển biến tích cực hơn; việc lãnh đạo, quản lý, điều hành giải quyết các công việc của địa phương có liên quan đến tổ chức đảng, mặt trận và các đoàn thể nhanh chóng hơn, đáp ứng kịp thời yêu cầu điều hành bộ máy chính quyền thực hiện cải cách thủ tục hành chính, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, xử lý những tình huống phát sinh ở địa phương kịp thời hơn; các lĩnh vực kinh tế-xã hội, giữ gìn trật tự an toàn xã hội ở các địa phương thực hiện thí điểm đạt kết quả khá tốt; công tác xây dựng đảng được quan tâm.

Thứ hai, vai trò của người đứng đầu đảng bộ và chính quyền được phát huy đúng mức; bước đầu tạo được sự thống nhất, tập trung trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của đảng bộ, địa phương; trách nhiệm, tính chủ động trong thực hiện nhiệm vụ của đồng chí bí thư đồng thời là chủ tịch UBND, của các đồng chí phó bí thư, phó chủ tịch UBND được nâng lên rõ nét.

Thứ ba, việc bố trí, kiện toàn đủ 2 đồng chí phó bí thư đảng uỷ, các phó chủ tịch UBND xã, thị trấn, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng chức danh đã tạo điều kiện thuận lợi quan trọng để đồng chí bí thư đồng thời là chủ tịch UBND hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tuy nhiên vẫn còn một số vướng mắc, hạn chế như: Bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn vừa lãnh đạo, vừa điều hành, vừa phải tham dự các cuộc họp của cấp trên và chủ trì các cuộc họp của đảng bộ, địa phương nên phải tập trung phần lớn thời gian cho các công việc của chính quyền, có nơi có biểu hiện xem nhẹ công tác xây dựng đảng, công tác vận động quần chúng ở địa phương.

Việc phân công nhiệm vụ cho các đồng chí cấp uỷ viên, nhất là các đồng chí phó bí thư đảng uỷ, phó chủ tịch UBND thể hiện trong quy chế làm việc và cả trong thực tiễn còn lúng túng, chưa hợp lý; tình trạng dồn việc cho đồng chí bí thư đồng thời là chủ tịch UBND còn xảy ra, do đó đồng chí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn có ít thời gian nắm bắt tình hình các mặt trong đảng bộ để từ đó đề ra các chủ trương, biện pháp xây dựng đảng bộ, địa phương vững mạnh.

Để tiếp tục thực hiện mô hình bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Bình Thuận đề xuất với Trung ương một số giải pháp sau:

Một là, có cơ chế, chính sách đối với chức danh bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã cũng như các phó bí thư, phó chủ tịch UBND cho phù hợp với trách nhiệm, quyền hạn được nâng lên; đồng thời có quy định, hướng dẫn cụ thể về chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của các chức danh này.

Hai là, nghiên cứu xây dựng nội dung, chương trình và tổ chức bồi dưỡng về kỹ năng thực hiện nhiệm vụ đối với chức danh bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND và các chức danh phó bí thư thường trực cấp uỷ cấp xã, thị trấn thực hiện mô hình này.

Ba là, tiếp tục thực hiện và mở ra trên diện rộng (khoảng 30%) số đơn vị hành chính cấp xã ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đảm bảo các điều kiện sau đây:

- Tổ chức đảng phải đoàn kết, thống nhất; phải thực sự trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao; có đội ngũ cán bộ được đào tạo đủ chuẩn theo yêu cầu.

- Đồng chí được bố trí bí thư cấp uỷ đồng thời là chủ tịch UBND phải có trình độ đại học về chuyên môn, nghiệp vụ, có trình độ lý luận chính trị-hành chính từ trung cấp trở lên, được bồi dưỡng về kỹ năng nghiệp vụ công tác đảng, công tác vận động quần chúng; có năng lực, phẩm chất, uy tín trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; có phong cách làm việc khoa học, dân chủ, đoàn kết, quy tụ được cán bộ, đảng viên và nhân dân.

- Quy chế làm việc của Đảng uỷ, UBND phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với mô hình tổ chức mới, nêu rõ vai trò, trách nhiệm của các đồng chí phó bí thư, các đồng chí đảng uỷ viên và các thành viên UBND cấp xã. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ cơ sở và cấp uỷ cấp trên trực tiếp.

Cao Thái Hoà
Phó Chánh Văn phòng Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Bình Thuận.