Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu của các cơ quan đảng ở Trung ương trong tình hình hiện nay đang đặt ra những yêu cầu mới, bởi lẽ thời gian qua công tác tham mưu chưa chủ động dự báo và chuẩn bị những nội dung, nhiệm vụ có tính chiến lược. Trong đội ngũ cán bộ tham mưu xuất hiện tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Biểu hiện “tự diễn biến” trong một số cán bộ tham mưu có xu hướng gia tăng… Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu của các cơ quan đảng ở Trung ương còn nhiều vướng mắc trong nhận thức và tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, tình hình trong nước có nhiều khó khăn, thách thức đối với nhiệm vụ quản lý, phát triển kinh tế - xã hội; lòng tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân với Đảng và Nhà nước đang có chiều hướng giảm sút. Đối với thế giới và xu hướng hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa đòi hỏi Đảng, Nhà nước phải có những quyết sách đúng đắn, kịp thời và còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, phức tạp…

Thực trạng và những nguyên nhân chủ quan và khách quan nêu trên đặt ra yêu cầu mới đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu của các cơ quan đảng ở Trung ương cho phù hợp để có được một đội ngũ cán bộ tham mưu đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ thực hiện tốt vai trò tham mưu cho Đảng,  lãnh đạo Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả, góp phần đưa sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đến thắng lợi như mục tiêu trong Cương lĩnh của Đảng đã đề ra.

Những yêu cầu đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ các ban đảng Trung ương tập trung vào nội dung chính sau:

Đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức. Yêu cầu đổi mới trên các mặt chính trị, tư tưởng là phải kiên quyết, kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ tham. Cán bộ lãnh đạo, quản lý các đơn vị và từng cơ quan đảng ở Trung ương phải nghiêm túc tu dưỡng, rèn luyện, xứng đáng là tấm gương để mọi người noi theo và lấy lại niềm tin.

Bảo đảm cho cán bộ tham mưu vững vàng về chính trị, tư tưởng, có tinh thần đấu tranh đối với những luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Cảnh giác, ngăn chặn, đấu tranh kiên quyết với mọi biểu hiện “tự diễn biến” trong mỗi cán bộ tham mưu.

Xây dựng tổ chức bộ máy của các cơ quan đảng ở Trung ương hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Mỗi cơ quan đảng ở Trung ương xây dựng được vị trí việc làm và hệ thống tiêu chuẩn chức danh tương ứng để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng kỷ luật đối với cán bộ tham mưu bảo đảm đủ số lượng, có cơ cấu hợp lý, có tính kế thừa và phát triển, có chất lượng, hoàn thành mọi nhiệm vụ tham mưu được giao trong tình hình mới.

Từng cơ quan đảng ở Trung ương quan tâm xây dựng cho được môi trường làm việc trong sạch, dân chủ, công bằng, công khai, minh bạch, hấp dẫn, có tính bền vững.

Kết quả khảo sát ý kiến của 320 cán bộ các cơ quan đảng ở Trung ương, có 70,9% số người được khảo sát đánh giá “Yêu cầu đổi mới công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức” là rất quan trọng, 24,38 % đánh giá là quan trọng đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương.

Yêu cầu về tính chuyên nghiệp cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu. Tính chuyên nghiệp trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ thể hiện ở tính chuyên sâu, lành nghề, thạo nghề đối với những công việc được giao. Để đáp ứng đòi hỏi của tình hình mới, yêu cầu về tính chuyên nghiệp cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu, cần đạt được như sau: Cán bộ tham mưu ở lĩnh vực nào phải thật sự là những chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực đó. Muốn vậy, vị trí việc làm tham mưu nào thì phải tuyển dụng, bố trí đúng những người có “nghề tham mưu” cao, chuyên nghiệp về vị trí việc làm tham mưu đó. Cán bộ tham mưu phải không ngừng trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ của lĩnh vực công tác được giao. Mỗi cán bộ tham mưu phải tự giác thường xuyên học tập mọi lúc, mọi nơi để tiếp tục nâng cao trình độ tham mưu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống.

Phân định rõ ràng, cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cơ quan đảng ở Trung ương, bảo đảm tính chuyên nghiệp cao của mỗi cơ quan, đơn vị, không có sự chồng chéo, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ hoặc dựa dẫm lẫn nhau giữa các cơ quan, đơn vị trong hệ thống các cơ quan đảng ở Trung ương.

Kết quả khảo sát lấy ý kiến của 320 cán bộ các cơ quan đảng ở Trung ương, có 65,3% số người được khảo sát đánh giá “Yêu cầu về tính chuyên nghiệp cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ tham mưu” là rất quan trọng và 30% đánh giá là quan trọng đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương.

Yêu cầu về khả năng phối hợp công tác của đội ngũ cán bộ tham mưu. Khắc phục những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm về phối hợp công tác của từng cán bộ tham mưu đối với đồng nghiệp trong và ngoài cơ quan, đơn vị; của từng cơ quan, đơn vị đối với các cơ quan, đơn vị khác trong và ngoài hệ thống các cơ quan đảng ở Trung ương trong thời gian qua. Mỗi cán bộ tham mưu, từng cơ quan đảng ở Trung ương nghiêm túc sửa chữa, khắc phục những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm trong quan hệ phối hợp công tác đồng thời chủ động xây dựng quy chế, chương trình, nội dung phối hợp công tác cụ thể với từng cá nhân, tổ chức trong và ngoài cơ quan, đơn vị, bảo đảm tính chặt chẽ, nhịp nhàng.

Trung ương cần có những quy định rõ ràng, có tính bắt buộc về sự phối hợp cụ thể trong công tác giữa các cơ quan đảng ở Trung ương với nhau; giữa từng cơ quan đảng ở Trung ương với các cơ quan trong hệ thống chính trị để bảo đảm nhanh chóng, thông suốt, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả trong quan hệ phối hợp công tác. 320 cán bộ các cơ quan đảng ở Trung ương được hỏi, có 46,9 % số người được khảo sát đánh giá “Yêu cầu về khả năng phối hợp công tác của đội ngũ cán bộ tham mưu” là rất quan trọng và 47,8 % đánh giá là quan trọng đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương.

Yêu cầu về khả năng dự báo. Khả năng phân tích và dự báo là một yêu cầu bắt buộc đối với người làm công tác tham mưu, có vai trò hết sức quan trọng và cần thiết trong quá trình tác nghiệp của mỗi cán bộ tham mưu. Yêu cầu của khả năng dự báo là cần phải đảm bảo các yếu tố: đúng lúc, chính xác, chắc chắn, dễ hiểu và khả thi.

Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan đảng ở Trung ương, đội ngũ cán bộ tham mưu có nhiệm vụ nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đưa ra các kết quả phân tích và dự báo giúp cho các cấp lãnh đạo đề ra các quyết định mang tính chiến lược về những vấn đề sẽ xảy ra trong tương lai của các mặt đời sống chính trị, xã hội. Do đó, về nguyên tắc, yêu cầu đặt ra đối với người làm công tác tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương phải có trình độ chuyên sâu, năng lực thực sự trong nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, có kinh nghiệm trong từng lĩnh vực công tác và khả năng hiểu biết rộng, đủ tầm mới có thể phân tích và dự báo đúng, trúng các vấn đề. Dự báo là yêu cầu, tiêu chuẩn cơ bản, quan trọng đối với mỗi cán bộ tham mưu, lấy đó làm một điều kiện ưu tiên để thực hiện các khâu trong công tác cán bộ.

Mỗi cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống các cơ quan đảng ở Trung ương coi trọng tuyên truyền vận động cán bộ tham mưu có ý thức tích cực học tập, nâng cao trình độ để thật sự có năng lực dự báo; có hình thức tập hợp, sinh hoạt tập thể để rèn luyện năng lực dự báo; có cơ chế khuyến khích, tôn vinh những cán bộ tham mưu có khả năng dự báo tốt. Mỗi cán bộ tham mưu cần tự giác học tập, rèn luyện, tích lũy kiến thức kinh nghiệm, hiểu biết đầy đủ về kiến thức lý luận dự báo, sử dụng thành thạo các công cụ, chương trình tính toán dự báo.

Hằng năm, mỗi cơ quan đảng ở Trung ương phải đưa yêu cầu dự báo đối với từng vấn đề liên quan đến chức năng, nhiệm vụ tham mưu được giao vào chương trình, kế hoạch giao nhiệm vụ cho từng đơn vị. Có kiểm tra, nghiệm thu, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật nghiêm túc đồng thời có sử dụng những kết quả dự báo tin cậy để phục vụ công tác tham mưu của cơ quan, đơn vị.

Kết quả khảo sát lấy ý kiến của 320 cán bộ các cơ quan đảng ở Trung ương, có 66,25 % số người được khảo sát đánh giá “Yêu cầu về khả năng dự báo” là rất quan trọng và 24,69 % đánh giá là quan trọng đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương.

Yêu cầu bảo đảm tính kế thừa và phát triển đối với đội ngũ cán bộ tham mưu. Mỗi cơ quan phải có tỷ lệ về cơ cấu 3 độ tuổi. Có quy định bắt buộc về trách nhiệm, chế độ giúp đỡ về chuyên môn, nghiệp vụ tham mưu cùng lĩnh vực giữa các cán bộ tham mưu của từng cơ quan đảng ở Trung ương. Yêu cầu này đòi hỏi phải bố trí cán bộ 3 độ tuổi hợp lý, phân công cán bộ lớn tuổi, có trình độ, kinh nghiệm giúp đỡ cán bộ trẻ đủ thời gian trưởng thành; quy định dành đủ thời gian cho cán bộ chuẩn bị được nghỉ hưu bàn giao, hướng dẫn, giúp đỡ cán bộ thay thế mình nắm bắt công việc thành thạo; quy định chế độ sử dụng cộng tác viên là những cán bộ tham mưu có trình độ, kinh nghiệm tốt để hướng dẫn, bồi dưỡng cán bộ trẻ… Từng cơ quan, đơn vị phải xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể đối với những nhân sự chuẩn bị thay thế những cán bộ tham mưu sắp nghỉ hưu.

Kết quả khảo sát lấy ý kiến của 320 cán bộ các cơ quan đảng ở Trung ương, có 43,44 % số người được khảo sát đánh giá “Yêu cầu bảo đảm tính kế thừa và phát triển đối với đội ngũ cán bộ tham mưu” là rất quan trọng và 48,44 % đánh giá là quan trọng đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu các cơ quan đảng ở Trung ương.

TS. Nguyễn Dương Nam
Ban Tổ chức Trung ương