Đảng ta luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ.

Tầm quan trọng và yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc... huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”(1). Ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng. Trong các văn kiện về công tác tổ chức - cán bộ, Đảng luôn nhấn mạnh vai trò, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa VIII) “Về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là đổi mới và chỉnh đốn tổ chức bộ máy làm công tác cán bộ: “Các cấp ủy, tổ chức đảng và đích thân cán bộ đứng đầu phải chăm lo xây dựng, đổi mới tổ chức và đội ngũ cán bộ làm công tác cán bộ”, “nâng cao phẩm chất, trình độ kiến thức và năng lực của đội ngũ làm công tác cán bộ. Có chính sách đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn những người công tâm, trung thực, trong sáng, có kinh nghiệm làm công tác cán bộ”. Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII), Hội nghị Trung ương 9 (khóa X) đã ban hành Kết luận số 37-KL/TW ngày 2-2-2009 “Về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ từ nay đến năm 2020” nhấn mạnh nhiệm vụ “đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, xây dựng tổ chức và con người làm công tác tổ chức, cán bộ”, “tăng cường giáo dục ý thức trách nhiệm, năng lực và phẩm chất, đạo đức của đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức, cán bộ”.

Cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ phải đáp ứng tiêu chuẩn chung theo quy định của Đảng, đồng thời phải có những phẩm chất đáp ứng yêu cầu riêng của Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung, công tác tổ chức, cán bộ nói riêng là công việc xây dựng tổ chức, xây dựng con người, là công tác liên quan đến con người, đụng chạm đến danh dự, lợi ích, quan hệ của con người, đòi hỏi mỗi cán bộ làm công tác này vừa phải luôn tự phê bình, phân tích, mổ xẻ những ưu điểm, khuyết điểm của chính bản thân, lại vừa phải nhận xét, đánh giá về người khác. Do đó, nếu không thật tự giác, chân thành, công tâm, khách quan thì cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ rất dễ rơi vào chủ quan, duy ý chí, thường chỉ thấy ưu điểm, mặt mạnh của mình nhiều hơn người khác và chỉ thấy khuyết điểm, mặt yếu của người khác nhiều hơn mình.

Bàn về vấn đề này, đồng chí Lê Đức Thọ, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương các kỳ Đại hội III, IV, V của Đảng, nhiều lần nhấn mạnh: “Cấp ủy lãnh đạo nhưng hàng ngày theo dõi cán bộ là do bộ phận tham mưu; nếu tham mưu mà làm sai cũng rất nguy hiểm. Bởi vậy, cấp ủy, đảng đoàn phải rất coi trọng kiện toàn cơ quan tổ chức để nó thực sự là cơ quan tham mưu đắc lực cho lãnh đạo”(2). Đồng chí nhắc nhở: “Làm cán bộ tổ chức có hai điều phải chú ý, đó là công bằng, vô tư; đó là điều quan trọng nhất”(3); bởi vì, “nếu cán bộ tổ chức mà lệch lạc sẽ làm cho nội bộ xáo trộn, lủng củng”. Đối với cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng phải có tiêu chuẩn cao, phải là người hết sức trung thực, thẳng thắn, công bằng. Năng lực của cán bộ tổ chức là năng lực hiểu biết con người nên không thể để những cán bộ đầy cảm tính, nể nang, có hành động móc ngoặc, ăn hối lộ làm công tác tổ chức. Cán bộ tổ chức phải thực sự công minh, nếu “yêu nên tốt, ghét nên xấu” thì không thể làm công tác tổ chức. Đồng chí Lê Đức Thọ cho rằng: “Cần tăng cường công tác nghiên cứu tổng kết để đào tạo, bồi dưỡng nâng cao dần trình độ lý luận và thực tiễn của đội ngũ cán bộ tổ chức, khắc phục tình trạng sự vụ, kinh nghiệm chủ nghĩa trong công tác tổ chức”(4). Người làm công tác cán bộ phải sâu sát, đánh giá đúng từng cán bộ thuộc trách nhiệm quản lý; nắm rõ quá trình, kết quả thực hiện nhiệm vụ, ưu điểm, khuyết điểm và triển vọng của cán bộ để đề xuất, kiến nghị về chính sách đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí cán bộ cho phù hợp; tránh tình trạng quản lý hời hợt, chỉ đánh giá cán bộ trên hồ sơ, qua báo cáo chung chung, không nắm chắc phẩm chất, năng lực của cán bộ thông qua kết quả thực hiện các nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước. Không chỉ bám sát thực tiễn, cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng còn phải chủ động nghiên cứu Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là lý luận về công tác tổ chức xây dựng Đảng, những văn bản của Đảng, pháp luật có liên quan nhằm không ngừng bổ sung, hoàn thiện phương pháp làm việc đúng đắn, khoa học, dân chủ, tránh rơi vào chủ quan, duy ý chí, áp đặt, phiến diện. Đồng thời phải tích cực, chủ động nghiên cứu các vấn đề về khoa học tổ chức, quản lý nhân lực, lãnh đạo học, tâm lý học... để hiểu sâu sắc, toàn diện và có giải pháp đúng đắn về công tác tổ chức, cán bộ. Cán bộ làm công tác tổ chức -cán bộ phải là những người có phẩm chất, tư cách tốt, trung thực, khách quan, vô tư, có tinh thần trách nhiệm, trình độ, năng lực, phương pháp xem xét, đánh giá con người một cách đúng đắn. Theo đồng chí Lê Đức Thọ, khi xem xét cán bộ, người làm công tác tổ chức phải tìm hiểu người cán bộ đó một cách toàn diện, bởi ai cũng có ít nhiều khuyết điểm. Vì thế, cần phải xem khuyết điểm nào là căn bản, khuyết điểm nào là phụ; ưu điểm của người cán bộ là căn bản hay khuyết điểm là căn bản. Đồng thời, cán bộ tổ chức phải luôn nghiêm khắc với bản thân và cơ quan, tổ chức phải lắng nghe ý kiến từ nhiều phía, nếu có sai lầm phải kiên quyết sửa chữa.

Nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng

Tính đến tháng 10-2022, cả nước có 1.677 cán bộ đang công tác tại các ban tổ chức tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương; 4.672 cán bộ đang công tác tại các ban tổ chức cấp ủy cấp huyện. Tỷ lệ cán bộ nữ công tác tại các ban tổ chức cấp ủy cấp tỉnh chiếm 37%, tại cấp huyện chiếm 42%; tỷ lệ cán bộ là người dân tộc thiểu số tại các ban tổ chức cấp ủy cấp tỉnh trung bình cả nước là 7%, cấp huyện là 11%. Cán bộ công tác tại ban tổ chức cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện chủ yếu được đào tạo từ các chuyên ngành, như: Kinh tế, tài chính (26%, 22%), khoa học xã hội (20%, 21%), luật, nội chính (17%, 19%), xây dựng Đảng và chính quyền nhà nước (12%, 11%), còn lại là từ các chuyên ngành khác. Số cán bộ đang công tác ở các ban tổ chức cấp ủy cấp tỉnh có thâm niên công tác trong Ngành Tổ chức xây dựng Đảng từ 10 năm trở lên chiếm 54%, ở các ban tổ chức cấp ủy cấp huyện là 24%. Những năm qua, đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ của Đảng đã làm tốt vai trò tham mưu về công tác tổ chức xây dựng Đảng và công tác cán bộ, góp phần quan trọng vào những thành tựu có ý nghĩa lịch sử trong xây dựng Đảng và phát triển đất nước. Tuy vậy, công tác xây dựng đội ngũ làm công tác tổ chức - cán bộ còn chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ, chưa được quan tâm đúng mức... Phẩm chất, năng lực và uy tín của không ít cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Đại hội XIII của Đảng đã xác định yêu cầu phát triển đất nước là: Phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, CNH, HĐH; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa(5). Để thực hiện được mục tiêu trên, nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Đồng thời, cuộc cách mạng 4.0 đang mở ra nhiều cơ hội, đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân. Chủ động, tích cực tham gia cuộc cách mạng 4.0 là yêu cầu tất yếu, khách quan; là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trong đó có cơ quan tổ chức - cán bộ các cấp của Đảng. Cuộc cách mạng 4.0 sẽ tác động, ảnh hưởng đến công tác bố trí, sử dụng nhân sự của Ngành Tổ chức xây dựng Đảng, tác động đến việc xây dựng, phát triển hạ tầng kỹ thuật, ứng dụng những thành tựu khoa học - công nghệ tiên tiến, hiện đại vào công tác quản lý tổ chức - cán bộ, đảng viên, bảo mật thông tin, khai thác sử dụng các dữ liệu, góp phần cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của cơ quan tổ chức - cán bộ các cấp.

Đại hội XIII của Đảng xác định phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng.

Đại hội XIII của Đảng xác định, phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng “Đoàn kết, trung thành, trung thực, trong sáng, gương mẫu, tinh thông, chuyên nghiệp”, nhất là cán bộ tham mưu cấp chiến lược, chuyên gia đầu ngành đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ phát triển mới. “Chú trọng lựa chọn và bố trí đúng người đứng đầu cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy các cấp”(6). Đây là nhiệm vụ quan trọng, nhưng đầy khó khăn, đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và quyết liệt trong tổ chức thực hiện để xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Các cấp ủy phải có các tiêu chí cụ thể, kế hoạch và giải pháp căn cơ để xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức - cán bộ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới:

Thứ nhất, xây dựng, hoàn thiện vị trí việc làm và tiêu chuẩn cán bộ.

Đây là nội dung quan trọng đầu tiên của công tác xây dựng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng gắn với xây dựng, kiện toàn các cơ quan làm công tác tham mưu về tổ chức - cán bộ của Đảng. Để hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, trước hết các cơ quan tham mưu về công tác tổ chức - cán bộ của Đảng phải có năng lực, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Muốn vậy, bản thân các cơ quan làm công tác tổ chức - cán bộ của Đảng phải tinh gọn, được tổ chức khoa học, chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất. Đây là cơ sở đầu tiên để xác định quy mô, mô hình, cơ cấu tổ chức bộ máy các cơ quan tham mưu về công tác tổ chức - cán bộ của Đảng ở các cấp và là cơ sở đầu tiên để xác định số lượng, yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Xây dựng, hoàn thiện vị trí việc làm và tiêu chuẩn cán bộ, một mặt, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng và hiệu quả của công tác cán bộ, là cơ sở để thực hiện sắp xếp các bộ phận trong tổ chức một cách khoa học hơn; mặt khác, góp phần nâng cao chất lượng, thuận tiện hơn cho công tác quản lý cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng cũng như đánh giá và thực hiện chính sách đối với cán bộ.

Thứ hai, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, nghiệp vụ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp.

Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng nhằm giúp đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, nghiệp vụ chuyên môn đáp ứng tốt hơn, phù hợp hơn với điều kiện cuộc Cách mạng 4.0. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Để làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên”(7). Các cấp ủy, tổ chức đảng cần chủ động xây dựng và hoàn thiện các quy chế, quy định, chế độ học tập, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả chương trình đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, nghiệp vụ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, tăng cường công tác quản lý nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; siết chặt kỷ cương, kỷ luật học tập, khơi dậy tinh thần ham học, tự học, nhất là về lý luận chính trị, nghiệp vụ tổ chức xây dựng Đảng cho đội ngũ cán bộ tham mưu về công tác tổ chức - cán bộ.

Ngoài nội dung về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, nghiệp vụ công tác, một nội dung quan trọng khác trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức xây dựng Đảng chính là rèn luyện kỹ năng, đúc rút kinh nghiệm đánh giá, nhìn nhận con người và kỹ năng, phương pháp, kinh nghiệm xử lý các tình huống về công tác tổ chức - cán bộ, đảng viên, bảo vệ chính trị nội bộ. Tổ chức xây dựng Đảng là một lĩnh vực đặc thù. Do đó cần có kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và năng lực đặc biệt; đó là khả năng biết “nhìn người”, phát hiện, nhìn nhận, đánh giá, sử dụng, phát huy được tiềm năng của cán bộ. Trong bài viết “Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng”, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã căn dặn rất sâu sắc và đề ra yêu cầu rất cao đối với các đồng chí thuộc Tiểu Ban nhân sự: Cán bộ làm công tác tổ chức phải “thật sự tin cậy, tuyệt đối trung thành, trung thực, trong sáng, công tâm, khách quan, đặc biệt là phải rất tỉnh táo, tinh tường (“đừng nhìn gà hóa cuốc”, “đừng thấy đỏ tưởng chín”, đừng chỉ thấy “cái mã bên ngoài, nó che đậy cái sơ sài bên trong”)... không quá cầu toàn, không quá tuyệt đối hóa..., con người ta ai cũng có điểm mạnh, điểm yếu. Ngọc còn có vết nữa mình với ta”(8).

Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ công tác đánh giá, bố trí, đề bạt, sử dụng đội ngũ cán bộ.

Thực hiện tốt nội dung này là điều kiện để cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng phát huy năng lực, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Trước khi cất nhắc cán bộ, phải nhận xét rõ ràng. Chẳng những xem xét công tác của họ, mà còn phải xét cách sinh hoạt của họ. Chẳng những xem xét cách viết, cách nói của họ, mà còn phải xem xét việc làm của họ có đúng với lời nói, bài viết của họ hay không”(9). Để trưởng thành và có kinh nghiệm làm công tác tổ chức - cán bộ, đòi hỏi chính bản thân đội ngũ cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng phải được luân chuyển, trải nghiệm nhiều môi trường công tác khác nhau, giúp cán bộ có môi trường thực tiễn để rèn luyện, phấn đấu, trưởng thành. Thông qua luân chuyển, cán bộ có thể hiểu thấu tình hình, thấy được chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đã phù hợp với thực tiễn hay chưa, cần được bổ sung, uốn nắn ở khâu nào, việc gì? Luân chuyển cán bộ góp phần khắc phục tình trạng cán bộ cấp trên “chỉ biết trông từ trên xuống”, cán bộ ở địa phương “chỉ biết trông từ dưới lên”. Đó cũng là căn cứ để bố trí, sắp xếp và sử dụng cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng theo quy hoạch, đạt hiệu quả.

Thứ tư, xây dựng phong cách, lề lối, tác phong làm việc chuyên nghiệp, khoa học.

Công việc của Ngành Tổ chức xây dựng Đảng là một khoa học và nghệ thuật trong việc thiết kế mô hình tổ chức bộ máy và xây dựng, sử dụng đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng. Đó cũng là ngành “xây dựng” và thực hiện những quy định, quy chế, nguyên tắc, chế độ, chính sách đối với con người, là ứng xử giữa người với người - cán bộ, đảng viên của Đảng. Do đó, đòi hỏi đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức không chỉ là những người tiêu biểu về phẩm chất chính trị, đạo đức, có trình độ, năng lực, mà còn phải có phong cách, lề lối, tác phong làm việc có trách nhiệm, khoa học, trung thực, công tâm, khách quan. Để thực hiện nhiệm vụ này, cần phải thống nhất nhận thức trong toàn Đảng và cả hệ thống chính trị về yêu cầu cấp bách phải đổi mới, chỉnh đốn lề lối, phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức xây dựng Đảng nói riêng; phải xem công việc này không chỉ nhằm hoàn thiện nhân cách của từng cá nhân con người, mà còn là một giải pháp cơ bản để xây dựng tổ chức vững mạnh. Hoàn thiện hệ thống thể chế, quy định, chuẩn mực về lề lối, phong cách làm việc của cán bộ Ngành Tổ chức xây dựng Đảng làm cơ sở cho đánh giá, giám sát, quản lý cán bộ. Ứng dụng tốt hơn thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại trong công tác lãnh đạo, quản lý, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin để minh bạch hóa thái độ và hành vi của cán bộ khi thực hiện các quy trình giải quyết công vụ, nhờ đó người dân có điều kiện giám sát cán bộ cụ thể, sâu sát hơn.

-----

(1), (7), (9) Hồ Chí Minh toàn tập, NXB CTQG-ST, H.2011, tập 5, tr.309; tập 15, tr.47; tập 5, tr.321. (2), (3), (4) Lê Đức Thọ: Tăng cường công tác xây dựng Đảng và công tác tổ chức để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng, NXB Sự thật, H.1971, tr.76, 78, 76. (5), (6) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB CTQG-ST, H.2021, tập I, tr.35-36; tập II, tr.245 (8) Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng”, Tạp chí Cộng sản, số 941, tháng 5-2020,  tr.11.