Cán bộ, đảng viên tổ dân phố Minh Khai, thị trấn Chũ (Bắc Giang) bầu cử tổ trưởng tổ dân phố (4-2022). Ảnh: Báo Bắc Giang.

Trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố (TDP) (sau đây gọi chung là trưởng thôn, TDP) có vai trò quan trọng, là người trực tiếp tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của UBND cấp xã giao; là người sát Dân, gần Dân và hiểu Dân nhất. Trưởng thôn, TDP là đảng viên sẽ có điều kiện cùng chi ủy, chi bộ thảo luận, xây dựng nghị quyết, góp phần để nội dung nghị quyết sát với thực tiễn đời sống Nhân dân. Đồng thời, việc nắm chắc tinh thần, nội dung nghị quyết là yếu tố quan trọng để trưởng thôn, TDP tổ chức thực hiện nghị quyết ở địa phương.

Thực tế cho thấy, những nơi trưởng thôn, TDP là đảng viên, phong trào quần chúng được nâng lên, khối đoàn kết toàn dân được củng cố, phát huy dân chủ, tính năng động, sáng tạo của quần chúng ở địa phương. Bởi vậy, trong những năm qua Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc nâng tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên.

Quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo

Tính đến ngày 1-1-2022, Bắc Giang có 209 xã, phường, thị trấn với 2.128 thôn, TDP; có 2.127 chi bộ thôn, TDP với 88.232 đảng viên. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang đã chỉ đạo Ban Tổ chức Tỉnh ủy ban hành kế hoạch chuyên đề về nâng tỷ lệ đảng viên trong đội ngũ trưởng, phó thôn, TDP. Với sự quyết tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tỉnh, đến 30-9-2021 tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên ở Bắc Giang đạt 77,6%.

Ở những địa phương còn trưởng thôn, TDP chưa là đảng viên, tìm hiểu thực tiễn cho thấy nguyên nhân bởi các đảng uỷ xã, phường, thị trấn xây dựng kế hoạch kết nạp đảng viên chưa sát với đặc điểm, tình hình của địa phương; nhiệm vụ, giải pháp thực hiện còn chung chung, thiếu cụ thể; số trưởng, phó thôn, TDP kết nạp vào Đảng còn thấp, không đạt mục tiêu đề ra. Việc phân công cấp uỷ viên, đảng viên có uy tín để giới thiệu ứng cử bầu trưởng thôn, TDP ở một số nơi chưa được quan tâm. Mặt trận Tổ quốc ở cơ sở chưa phát huy hết vai trò tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, giám sát, phản biện xã hội và hiệp thương nhân sự trong các kỳ bầu cử trưởng thôn, TDP.

Để khắc phục những hạn chế này và quyết liệt hơn trong lãnh đạo, chỉ đạo, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU, ngày 30-9-2021 về nâng tỷ lệ đảng viên trong đội ngũ trưởng thôn, TDP. Trong đó có một số nhiệm vụ nổi bật, đột phá để các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong tỉnh thực hiện.

Đó là, các cấp ủy thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân về trưởng thôn, TDP là đảng viên. Nâng cao vai trò, vị trí của trưởng thôn, TDP và ý thức trách nhiệm của trưởng thôn, TDP trong việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị ở thôn, TDP.

Các huyện ủy, thành ủy chỉ đạo đảng ủy xã, phường, thị trấn rà soát, nắm chắc tình hình từng thôn, TDP và chất lượng đội ngũ trưởng thôn, TDP. Cần nắm rõ những đồng chí nào chưa là đảng viên, có đủ tiêu chuẩn, điều kiện kết nạp vào Đảng; đồng chí nào chưa là đảng viên và không đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào Đảng. Từ đó xây dựng kế hoạch kết nạp đảng viên ngay từ đầu năm, giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên cho đảng bộ xã, phường, thị trấn và giao cụ thể số lượng kết nạp trưởng thôn, TDP vào Đảng.

Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo từ năm 2022, các tổ chức đảng đưa kết quả nâng tỷ lệ đảng viên trong đội ngũ trưởng thôn, TDP là một tiêu chí đánh giá xếp loại chất lượng đảng bộ và bí thư đảng ủy xã, phường, thị trấn; chi bộ và bí thư chi bộ thôn, TDP hằng năm. Đồng thời, giao việc nâng tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên là một nhiệm vụ trọng tâm của ban thường vụ các huyện ủy, thành ủy và đảng ủy xã, phường, thị trấn năm 2022. Chỉ đạo các chi bộ thôn, TDP tổ chức sinh hoạt chuyên đề trong quý I năm 2022 về thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 30-9-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Năm 2022 là năm tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu cử trưởng thôn, TDP nhiệm kỳ 2022-2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành văn bản chỉ đạo và đề ra mục tiêu nâng tỷ lệ trưởng thôn là đảng viên toàn tỉnh đạt trên 85% trong năm 2022. Chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy xây dựng kế hoạch đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu cử trưởng thôn, TDP nhiệm kỳ 2022-2025, gắn với thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 30-9-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Công tác nhân sự ban chấp hành, bí thư, phó bí thư chi bộ bảo đảm theo chỉ thị, nghị quyết, quy định của Đảng và gắn với việc chuẩn bị nhân sự bầu trưởng thôn, TDP theo hướng cơ cấu phó bí thư chi bộ hoặc chi ủy viên làm trưởng thôn, TDP; ở những nơi khó khăn về nhân sự trưởng thôn, TDP là đảng viên thì bố trí bí thư chi bộ đồng thời làm trưởng thôn, TDP. Thành lập các tổ công tác, phân công các đồng chí cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ cấp ủy cấp huyện thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc địa phương được phân công phụ trách trong quá trình triển khai thực hiện; kịp thời cho ý kiến chỉ đạo, giải quyết các vấn đề phát sinh, nhất là trong công tác chuẩn bị nhân sự đại hội chi bộ và nhân sự bầu cử trưởng thôn, TDP nhiệm kỳ 2022-2025.

Các đồng chí bí thư huyện ủy, thành ủy chịu trách nhiệm trước Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc lãnh đạo, chỉ đạo nâng tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên đạt trên 85% năm 2022. Kết quả trên là một trong những tiêu chí để đánh giá, chấm điểm đảng bộ, ban thường vụ cấp ủy huyện, thành phố; đồng thời để xem xét, đánh giá, chấm điểm, xếp loại người đứng đầu địa phương năm 2022.

Thực hiện bầu cử trưởng thôn, TDP vào một ngày trên địa bàn huyện, thành phố. Trong bầu cử trưởng thôn, TDP nhiệm kỳ 2022-2025, đảng ủy xã, phường, thị trấn chỉ đạo các chi bộ trực thuộc lựa chọn, giới thiệu đảng viên có đủ tiêu chuẩn, phẩm chất, năng lực và uy tín để Nhân dân hiệp thương giới thiệu bầu trưởng thôn, TDP. Đảng ủy các xã, phường, thị trấn chỉ duyệt nhân sự ứng cử trưởng thôn, TDP là đảng viên; trường hợp không giới thiệu được đảng viên ra ứng cử thì chi bộ giới thiệu quần chúng ưu tú có đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào Đảng để bầu trưởng thôn, TDP sau đó bồi dưỡng kết nạp vào Đảng. Trường hợp không giới thiệu được đảng viên hoặc quần chúng đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào Đảng để bầu trưởng thôn, TDP thì thực hiện nhất thể hóa bí thư chi bộ đồng thời làm trưởng thôn, TDP.

Kết quả tích cực

Đến ngày 20-6-2022, với sự quyết tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tỉnh, Bắc Giang có 10/10 huyện, thành phố đã tổ chức xong đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở nhiệm kỳ 2022-2025; 9/10 huyện, thành phố đã tổ chức bầu cử trưởng thôn, TDP nhiệm kỳ 2022-2025 (còn 1 huyện chưa bầu cử). Kết quả bầu cử của 9/10 đơn vị cho thấy: có 89,5% trưởng thôn, TDP là đảng viên (tăng 11,9% so với trước khi thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TU), vượt 4,5% so với kế hoạch đề ra (kế hoạch trên 85%); trong đó có 183 đồng chí bí thư chi bộ đồng thời làm trưởng thôn, TDP. Một số đơn vị có tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên cao như: Lạng Giang 97,7%, Sơn Động 95,1%, TP. Bắc Giang 94,5%, Yên Dũng, Hiệp Hòa trên 93%, Lục Ngạn 92,8%....

Nhờ chuẩn bị chu đáo nên thôn Hiệp Đồng, xã Thường Thắng (Hiệp Hòa, Bắc Giang) tổ chức thành công cuộc bầu cử trưởng thôn (5-2022). Ảnh: Báo Bắc Giang.

Để đạt được kết quả tích cực này, kinh nghiệm của Bắc Giang là:

Một là, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ được trưởng thôn, TDP là đảng viên rất quan trọng trong việc phổ biến, quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng ở thôn, TDP.

Hai là, cần tập trung, quyết tâm và quyết liệt cao trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tỉnh, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền.  

Ba là, đảng ủy các xã, phường, thị trấn chỉ duyệt nhân sự ứng cử trưởng thôn, TDP là đảng viên; trường hợp không giới thiệu được đảng viên thì phải giới thiệu quần chúng ưu tú có đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào Đảng để bầu trưởng thôn, TDP sau đó bồi dưỡng kết nạp vào Đảng; trường hợp không giới thiệu được đảng viên hoặc quần chúng đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào Đảng thì thực hiện nhất hóa bí thư chi bộ đồng thời làm trưởng thôn, TDP.

Bốn là, đưa kết quả việc nâng tỷ lệ trưởng thôn, TDP là đảng viên là một tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng đảng bộ và bí thư đảng ủy xã, phường, thị trấn; chi bộ và bí thư chi bộ thôn, TDP hằng năm.

Nguyễn Đăng Liệu