Người phát ngôn cho biết, từ ngày 2 đến 6-8, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và hơn 20 hội nghị cấp Bộ trưởng diễn ra theo hình thức trực tuyến. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị cùng Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và đối tác. Có thể nói, đây là đợt hội nghị cấp Bộ trưởng quan trọng nhất trong năm để trao đổi về hợp tác ASEAN trong xây dựng Cộng đồng, quan hệ đối ngoại giữa ASEAN với các đối tác cũng như để các bên trao đổi về các vấn đề khu vực, quốc tế đang nổi lên.

Trong hơn 4 ngày làm việc vừa qua, đã diễn ra 18 hội nghị giữa Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN, và giữa Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN với các đối tác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ, Úc, Nga, Ấn Độ, Ca-na-đa và Niu Di-lân, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 11.

Tại các hội nghị này, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN khẳng định quyết tâm giữ vững đà xây dựng Cộng đồng thông qua triển khai đầy đủ và hiệu quả Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang tác động không nhỏ đến khu vực. Các nước cũng cam kết nâng cao năng lực tự cường và chủ động của ASEAN với việc thực hiện các ưu tiên của ASEAN trong năm 2021 gồm Sáng kiến Lá chắn ASEAN (ASEAN SHIELD), Chiến lược hợp nhất Cách mạng công nghiệp 4.0, đề cao chủ nghĩa đa phương cũng như nỗ lực nâng cao ý thức và bản sắc Cộng đồng ASEAN. Các Bộ trưởng cũng trao đổi về các biện pháp ứng phó COVID-19 và thúc đẩy phục hồi toàn diện. Các Bộ trưởng cũng trao đổi về các vấn đề khu vực trong đó có vấn đề Myanmar, vấn đề Biển Đông và quan hệ giữa ASEAN với các Đối tác.

Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, thực hiện yêu cầu giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, Lễ thượng cờ ASEAN năm 2021 được tổ chức trực tuyến vào sáng 8-8. Ngay tiếp sau đó sẽ diễn ra Ngày Gia đình ASEAN 2021 với chủ đề “ASEAN đoàn kết, chung tay đẩy lùi COVID-19” do phu nhân Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, bà Vũ Thị Bích Ngọc, Chủ tịch danh dự Nhóm Phụ nữ Cộng đồng ASEAN chủ trì.

Người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng cũng cho biết, Việt Nam tham dự Hội nghị sau khi hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và đang là Thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc. Các ý kiến và đề xuất của Việt Nam tại Hội nghị nhận được sự ủng hộ của các nước bởi sự phù hợp, chủ động và thiết thực.

Thứ nhất, về xây dựng Cộng đồng, Việt Nam nhấn mạnh đoàn kết và thống nhất là nền tảng cho sức mạnh của ASEAN, đề nghị ASEAN phát huy nội lực, có trách nhiệm với phát triển chung của khu vực. Trong triển khai các kết quả của năm ASEAN 2020, các nước nhất trí với ý kiến của Việt Nam về việc đẩy nhanh tiến độ đánh giá triển khai Hiến chương ASEAN, xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 cũng như gắn hợp tác phát triển tiểu vùng với tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Thứ hai, về ứng phó dịch bệnh COVID-19, Việt Nam đề nghị ASEAN tận dụng hiệu quả các cơ hội hợp tác với các đối tác, nhất là trong mua sắm và chuyển giao công nghệ sản xuất vắc-xin; sớm hoàn tất Khung thỏa thuận Hành lang đi lại ASEAN trong năm để đảm bảo kết nối, thúc đẩy phục hồi của khu vực.

Thứ ba, về quan hệ đối ngoại, các nước chia sẻ quan điểm của Việt Nam về việc ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò của các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, đồng thời đề cao đoàn kết, phát huy nội lực và bảo đảm tiếng nói chung và cách tiếp cận cân bằng trong quan hệ với các đối tác, duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong các cấu trúc khu vực. Các nước đánh giá Việt Nam đã hoàn thành tốt vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản, góp phần khai thác tốt tiềm năng hợp tác, tận dụng cơ hội và vượt qua nhiều thách thức, nhất là phối hợp ứng phó với COVID-19, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác.

Các nước đã cam kết đóng góp cho Quỹ ASEAN về ứng phó COVID-19 với tổng số tiền khoảng 20.8 triệu đô-la, trong đó ASEAN đã thống nhất sẽ sử dụng hơn 10 triệu đô-la cho việc mua vắc-xin thông qua UNICEF. Ngoài ra, các nước đối tác cũng khẳng định sẽ tiếp tục tích cực ủng hộ các sáng kiến của ASEAN về phòng chống COVID-19, đồng thời đưa ra các cam kết, sáng kiến cụ thể để hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, nghiên cứu, phát triển và tiếp cận vắc-xin COVID-19 an toàn, hiệu quả và đồng đều.

PV