Phiên họp đặc biệt lần thứ 31 của HĐNQ LHQ về các quan ngại nhân quyền nghiêm trọng và tình hình tại Afghanistan. (Nguồn: Reuters).

Phát biểu tại Phiên họp, Cao ủy Nhân quyền LHQ, Chủ tịch Ủy ban Điều phối các thủ tục đặc biệt, và đại diện 73 quốc gia (bao gồm 4 nước ASEAN là In-đô-nê-xi-a, Phi-lí-pin, Ma-lai-xi-a và Việt Nam), tổ chức quốc tế, trong đó có 4 quốc gia phát biểu ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao, đều bày tỏ quan ngại sâu sắc trước những hành động bạo lực, vi phạm, lạm dụng nhân quyền và những vi phạm luật nhân đạo quốc tế tại Afghanistan.

Các phát biểu kêu gọi Taliban và tất cả các bên liên quan đến xung đột tại Afghanistan chấm dứt các hành động bạo lực, tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật nhân quyền và nhân đạo quốc tế, tôn trọng và tạo thuận lợi cho người nước ngoài và người dân Afghanistan mong muốn rời Afghanistan được rời nước này một cách an toàn và có trật tự.

Các đại biểu nhấn mạnh cần bảo vệ dân thường, bao gồm phụ nữ và trẻ em gái, học giả, nhà báo, nhà bảo vệ nhân quyền và những người thuộc các nhóm dân tộc, tôn giáo và các nhóm thiểu số khác, đồng thời lên án việc tấn công những người này.

Các đại biểu khẳng định ủng hộ những nỗ lực nhằm đạt được một giải pháp chính trị bao trùm, toàn diện và lâu dài, hòa giải dân tộc tại Afghanistan; kêu gọi những tiến bộ xã hội, dân chủ và nhân quyền đạt được tại Afghanistan trong 20 năm qua, đặc biệt là những tiến bộ về bảo vệ quyền của phụ nữ, cần được duy trì.

Đồng thời, đại diện các bên cũng kêu gọi các nước tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Afghanistan và tạo điều kiện cho người dân nước này được tị nạn.

Cũng trong phiên họp, các nước Hồi giáo khẳng định ủng hộ tiến trình hòa bình và hòa giải do người dân Afghinstan làm chủ và dẫn dắt nhằm đạt được một giải pháp chính trị bao trùm và toàn diện tại Afghanistan. Các nước nhấn mạnh việc tiến hành đối thoại rộng rãi giữa tất cả các bên và đại diện của người dân Afghanistan đóng vai trò quyết định trong việc đạt được hòa bình, ổn định và phát triển lâu dài tại Afghanistan.

Trong khi đó, I-ta-li-a đề nghị thành lập Báo cáo viên đặc biệt có nhiệm vụ giám sát và báo cáo về tình hình nhân quyền tại Afghanistan. Thụy Sỹ kêu gọi tiến hành điều tra độc lập, minh bạch, đáng tin cậy và công bằng đối với những vi phạm và lạm dụng nhân quyền và những vi phạm luật nhân đạo quốc tế để truy tố những nghi phạm liên quan.

Về phía Việt Nam, đại diện Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh LHQ, Tổ chức Thương mại thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Giơ-ne-vơ phát biểu thông báo Việt Nam theo dõi sát và mong muốn tình hình Afghanistan sớm đi vào ổn định vì lợi ích của người dân Afghanistan, cũng như hòa bình và ổn định tại khu vực.

Đại diện Phái đoàn Việt Nam kêu gọi các bên liên quan tại Afghanistan không sử dụng vũ lực, đảm bảo an ninh trật tự, bảo vệ dân thường, cơ sở hạ tầng, dịch vụ thiết yếu cũng như bảo đảm an ninh, an toàn cho nhân viên LHQ, nhân viên ngoại giao, tổ chức quốc tế và người nước ngoài tại Afghanistan.

Việt Nam kêu gọi các bên liên quan tại Afghanistan tuân thủ luật nhân quyền, nhân đạo quốc tế, bảo đảm quyền tiếp cận các dịch vụ, nhu cầu thiết yếu của người dân bao gồm lương thực, giáo dục, nước sạch, y tế, sức khỏe, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp hiện nay. Đại diện Phái đoàn Việt Nam cũng bày tỏ ủng hộ và kêu gọi LHQ, cộng đồng quốc tế, các đối tác quốc tế và khu vực tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho người dân Afghanistan trong thời điểm khó khăn hiện nay.

Liên quan đến vấn đề nhân quyền tại Afghanistan, đại diện Phái đoàn Việt Nam bày tỏ mong muốn HĐNQ tiếp tục phát huy vai trò để thúc đẩy đối thoại, hợp tác về các vấn đề nhân quyền, trên cơ sở tuân thủ Hiến chương LHQ và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.

Kết thúc phiên họp, HĐNQ đã thông qua Nghị quyết với tiêu đề “Tăng cường việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền tại Cộng hòa Hội giáo Afghanistan” bằng đồng thuận. Nghị quyết yêu cầu Cao ủy Nhân quyền báo cáo miệng về tình hình nhân quyền tại Afghanistan tại Khóa 48 HĐNQ và trình HĐNQ báo cáo toàn diện bằng văn bản, trong đó tập trung vào việc xác định trách nhiệm của những người vi phạm và lạm dụng nhân quyền trong xung đột và tổ chức phiên đối thoại về tình hình nhân quyền tại Afghanistan tại khóa 49.

PV