Về kết quả thực hiện từ năm 2011 đến nay và phương hướng, giải pháp thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội đến hết năm 2015 là những nội dung được các đại biểu dành thời gian thảo luận. Đánh giá về tình hình phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong năm qua, các đại biểu cơ bản tán thành với những nhận định trong báo cáo của Chính phủ. Đặc biệt, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới và trong nước đang gặp rất nhiều khó khăn, việc Việt Nam vẫn giữ được đà tăng trưởng, đạt được các mục tiêu cơ bản của năm 2013, giữ được sự ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá… Tuy nhiên, một số đại biểu cũng đề nghị Chính phủ đánh giá, xem xét lại mức độ chuẩn xác của các con số trong báo cáo.

Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Hà Nội) cho rằng, báo cáo của Chính phủ vẫn “hơi hồng”. Chúng ta cần lạc quan nhưng cũng phải thấy hết khó khăn, bởi chỉ khi con người thấy cơ thể mình mắc bệnh như thế nào thì mới có cách chữa bệnh hiệu quả. “Có những con số khiến tôi băn khoăn, như năm nay chúng ta đạt mức tăng trưởng GDP là 5,4% nhưng thất thu ngân sách lại hụt thu hơn 63.000 tỷ đồng. Như vậy phải chăng là có sự mâu thuẫn?

Đại biểu Đinh Xuân Thảo (đoàn Hà Nội) cũng đề nghị, trong từng lĩnh vực cụ thể, phải đánh giá xem mức độ chính xác của những con số là bao nhiêu. Phải xem lại đánh giá về “tái cơ cấu kinh tế đạt kết quả bước đầu”. Lĩnh vực tài chính, ngân hàng đúng là có chuyển động cụ thể, tích cực nhưng về tái cơ cấu đầu tư, cơ cấu lại DN nhà nước thì chưa có chuyển biến nhiều. Muốn tái cơ cấu, cần lượng tiền lớn nhưng thực tế ta không có”.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) bày tỏ sự đồng tình với nhận định trong báo cáo Chính phủ về bất lợi của kinh tế thế giới. Theo đại biểu Ngân, suy thoái kinh tế toàn cầu từ năm 2008 đến nay còn nặng nề hơn cuộc đại khủng hoảng trước đây. Nhưng bên cạnh đó, diễn biến kinh tế thế giới cũng mang lại nhiều cơ hội cho kinh tế Việt Nam. Biểu hiện là thời gian qua thu hút vốn FDI vẫn ổn định và có lúc còn tăng, kiều hối ngày càng nhiều lên, năm 2013 dự kiến đạt trên 11 tỷ USD. Theo Đại biểu Trần Hoàng Ngân, kinh tế thế giới khủng hoảng thì tổng cầu suy giảm, nhưng xuất khẩu của Việt Nam vẫn tăng 15-16%/năm, đó là những biểu hiện rất đáng mừng. Tuy nhiên, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng bày tỏ lo lắng do ngân sách khó khăn, bội chi tăng cao, nợ công đã tới mức phải cảnh báo (năm 2013 nợ công lên mức 2,074 triệu tỷ đồng).

Dẫn chứng một số liệu liên quan đến bội chi, đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường (đoàn Hà Nội) nêu vấn đề: Năm nay, bội chi ngân sách của chúng ta tăng so với chỉ tiêu đề ra nhằm mục đích thúc đẩy kinh tế là đúng, nhưng vấn đề đặt ra là kỷ luật thực thi ngân sách, con số chênh so với chỉ tiêu được giao do ai quyết, lấy nguồn từ đâu?. Đại biểu Bùi Thị An (đoàn Hà Nội) cũng đề nghị Chính phủ rà soát lại các con số, thống kê của các ngành, địa phương để có sự thống nhất. Đại biểu An cho rằng, thước đo chính xác nhất cho sự phát triển là phải lấy chất lượng cuộc sống của người dân làm chuẩn.

Về các giải pháp cho năm 2013 và thời gian tới, các đại biểu cho rằng, trong điều kiện nền kinh tế gặp nhiều khó khăn… một trong những yếu tố quan trọng trong lãnh đạo, điều hành là phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương trên mọi lĩnh vực. Đồng thời, lấy chất lượng nguồn lực, bao gồm cả phẩm cách, là giải pháp mang tính đột phá. Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Hà Nội) phát biểu: Chúng ta đã có quá nhiều giải pháp, vấn đề là phải hành động, nói đi đôi với làm. Tôi đề nghị trong thời gian tới, chúng ta phải thắt chặt tất cả chi tiêu kể cả về hành chính và đầu tư, những dự án đã duyệt nhưng không hiệu quả trong thời gian trước mắt thì kiên quyết dừng. Đại biểu Phạm Xuân Thắng (đoàn Hải Dương) cho rằng, nhìn chung, mảng xám về nền kinh tế vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Theo đại biểu, nếu so sánh về cùng địa chính trị, kinh tế thì chúng ta cũng có lợi thế không kém so với các nước ASEAN. Trong bối cảnh cùng bị tác động khủng hoảng kinh tế như chúng ta, nhưng tốc độ tăng trưởng của họ và sự cải thiện, dấu hiệu phục hồi của họ nhanh hơn, đặc biệt dòng vốn đầu tư nước ngoài vào những nước này rõ nét hơn. Từ đó, theo đại biểu, cần phân tích sâu hơn, nguyên nhân do đâu. Đại biểu Phạm Xuân Thắng cho rằng, nguyên nhân là do khả năng ứng phó, khả năng khắc phục các tác động tiêu cực của kinh tế thế giới vào nền kinh tế nước ta trong sự điều hành của Chính phủ, của các bộ, ngành là chưa hiệu quả, chưa nhạy bén, đặc biệt là đón bắt thời cơ thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) đề nghị trong năm 2014 phải có một Ủy ban quốc gia về tái cơ cấu kinh tế, có sự tham gia của Quốc hội, của các định chế tư vấn, chuyên gia độc lập. “Ví dụ như tái cơ cấu về điện lực thì một mình Tập đoàn điện lực EVN làm sao tự tái cơ cấu được, vì động chạm lợi ích, nên phải có “bàn tay” bên ngoài. Nếu không làm như vậy, cứ ngồi với nhau thế này thì câu chuyện tái cơ cấu sẽ còn phải nhắc đi nhắc lại trong nhiều năm nữa” - đại biểu Nghĩa nói. 

Đại biểu Bùi Thị An (đoàn Hà Nội) phát biểu: “Vừa rồi chúng ta có quá nhiều cái vỡ: vỡ đập, vỡ đê, vỡ hụi…. Chính phủ phải xem xét lại hiệu lực quản lý”. Đại biểu Đinh Xuân Thảo, Phạm Huy Hùng, Nguyễn Bắc Son (đoàn Hà Nội) cũng ủng hộ đề nghị này. Ông Hùng nhấn mạnh thêm, chúng ta cần chấp nhận tăng trưởng chậm trong ngắn hạn để tạo sự tăng trưởng vững chắc cho trung và dài hạn. “Những tháng còn lại của năm và thời gian tới, chúng ta nên tiếp tục thực hiện chính sách tài chính, tiền tệ linh hoạt, nâng cao năng lực hoạt động của các ngân hàng thương mại, giải quyết nợ xấu, tháo gỡ khó khăn cho các DN, tăng cầu, tăng sức mua, đặc biệt là giải phóng hàng tồn kho bất động sản”, đại biểu Hùng nói. “Chúng ta đang yếu về đạo đức, lối sống văn hóa, kỷ cương đất nước. Cần phải có đột phá về xây dựng kỷ cương phép nước, tạo đời sống văn hóa, tinh thần phong phú cho nhân dân, đặc biệt là đạo đức xã hội, tình người, đạo lý”, đại biểu Son nói. Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) đề nghị bên cạnh việc tập trung tái cơ cấu 3 lĩnh vực đã xác định (đầu tư công, ngân hàng, doanh nghiệp nhà nước), cần quan tâm hơn tới tái cơ cấu khu vực doanh nghiệp dân doanh. Dự kiến tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2014 sẽ phải huy động 1,5 triệu tỷ đồng, trong đó doanh nghiệp dân doanh là 500.000 tỷ đồng. Theo đại biểu Ngân, với doanh nghiệp dân doanh quan trọng là phải tạo được niềm tin. Vì thế, Chính phủ cần có cam kết ổn định lạm phát, lãi suất trong thời gian dài thì doanh nghiệp mới dám vay vốn sản xuất kinh koanh. Gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30.000 tỷ đồng hiện đang tắc vì thiếu nguồn cung, nên cần mở rộng cho vay sang cả đối tượng thu nhập trung bình có nhu cầu mua nhà lần đầu. Như vậy mới thực sự kích hoạt thị trường bất động sản. Phát biểu với tầm nhìn xa, đại biểu Nguyễn Phước Lộc (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng nên định lượng giá trị về lộ trình đến năm 2020 thành nước công nghiệp, đến nay ở mức độ nào? Có vậy mới xác định được giải pháp với tầm nhìn dài hạn. Cũng với quan điểm này, đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) kiên trì đề nghị không nên tách riêng năm 2014 để lập kế hoạch mà phải tính tới trung hạn, cho cả giai đoạn 2014-2015. Theo ông, nên đặt chỉ tiêu mức tăng trưởng bình quân trong 2 năm khoảng 6%, không nên nóng vội thúc đẩy tổng cầu thị trường bằng mọi cách. Nếu tái lạm phát cao lại thì tình hình sẽ nghiêm trọng hơn. CPI 2 năm tới cần phấn đấu kiềm chế ở mức khoảng 7%. Đề cập đến chỉ tiêu kế hoạch năm 2014, đại biểu Đỗ Văn Đương (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, để tránh tình trạng đánh giá chung chung mà không tìm được điểm nào mạnh, điểm nào yếu, thì tới đây, trong Nghị quyết của Quốc hội phải có chỉ tiêu cụ thể cho từng năm. Ví dụ, trong lĩnh vực đất đai, phải đặt mục tiêu cụ thể trong năm 2014 thu hồi bao nhiêu dự án bỏ hoang... Từ thực tế này, đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị, bên cạnh việc tập trung tái cơ cấu 3 lĩnh vực đã xác định (đầu tư công, ngân hàng, doanh nghiệp nhà nước), cần quan tâm hơn tới tái cơ cấu khu vực doanh nghiệp dân doanh. Dự kiến, tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2014 sẽ phải huy động 1,5 triệu tỷ đồng, trong đó, doanh nghiệp dân doanh là 500.000 tỷ đồng. Với khối doanh nghiệp dân doanh, điều quan trọng nhất hiện nay là phải tạo được niềm tin. Vì thế, Chính phủ cần có cam kết ổn định lạm phát, lãi suất trong thời gian dài thì doanh nghiệp mới dám vay vốn sản xuất kinh koanh trong trung hạn. Ở khía cạnh khác, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) thì cho rằng, mục tiêu lớn nhất của tái cơ cấu hiện nay là cần thoát khỏi mô hình tăng trưởng cũ càng sớm càng tốt. Có như vậy mới sớm vượt qua bẫy thu nhập trung bình.

T.A