Mùa xuân năm 2015 đánh dấu chặng đường phát triển của Ngành Y tế - 60 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, đồng thời cũng là 60 năm Ngành Y tế làm theo lời Bác… 60 năm phấn đấu không ngừng làm tốt nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
60 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ, Ngành Y tế đã nỗ lực phấn đấu và đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, hoàn thành các chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ giao, đặc biệt là chỉ tiêu thực hiện Mục tiêu thiên niên kỷ, góp phần quan trọng cùng các bộ, ngành thực hiện mục tiêu an sinh xã hội, tạo tiền đề hoàn thành kế hoạch 5 năm 2011-2016.
Một trong những vấn đề được quan tâm trong thời gian qua là thực hiện giảm tải bệnh viện bước đầu của Ngành Y tế. Có được kết quả này không chỉ thể hiện sự quyết tâm chính trị của toàn Ngành với cam kết đã đưa ra mà còn thể hiện sự thấu hiểu được mong muốn từ nhân dân không phải nằm ghép khi vào viện. Theo đó, các giải pháp đã thực hiện như luân phiên cán bộ tuyến trên về tuyến dưới để nâng cao chất lượng KCB cho tuyến dưới, giúp người dân không phải vất vả vượt tuyến; triển khai đề án bệnh viện vệ tinh. Sự nỗ lực này thể hiện rõ nhất vào cuối năm 2014, tỷ lệ giường bệnh thực kê đã tăng lên so với năm 2012 - thời điểm trước khi triển khai đề án giảm tải bệnh viện. Hiện nay, về cơ bản, tình trạng nằm ghép đã thuyên giảm, số bệnh viện có tình trạng nằm ghép giảm đáng kể. Đã có 18 bệnh viện không còn tình trạng nằm ghép trong điều trị nội trú, đó là các bệnh viện: Lão khoa Trung ương, Nội tiết Trung ương, Răng Hàm Mặt Trung ương, Tai Mũi Họng Trung ương, Việt Đức,…; nhiều bệnh viện đã giảm được số khoa còn tình trạng nằm ghép như: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế,…
Nhờ quyết liệt thực hiện cải cách, đổi mới quy trình khám bệnh ở khoa khám bệnh tại tất cả các bệnh viện, từng bước giảm thời gian chờ đợi không cần thiết của người bệnh, đơn giản thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho bệnh nhân; trên cơ sở đó làm thay đổi đáng kể diện mạo và hoạt động của khoa khám bệnh ở tất cả các bệnh viện trong cả nước. Đến cuối năm 2014, thời gian chờ đợi khám lâm sàng đơn thuần cũng như có các chỉ định kèm theo của người bệnh đã giảm được 48,5 phút so với trước, giảm thời gian chờ đợi của người bệnh và người nhà bệnh nhân, giúp tiết kiệm được hơn 27 triệu ngày công lao động mỗi năm. Nhằm hạn chế tình trạng chen ngang, đảm bảo công bằng và giảm thời gian chờ đợi của người dân, Bộ Y tế phấn đấu đến tháng 6-2015, tất cả các bệnh viện từ tuyến huyện đến tuyến Trung ương phải áp dụng hệ thống phát số thứ tự khám bệnh tự động tại các khoa khám bệnh. Kỷ cương trong các cơ sở khám chữa bệnh đã được chấn chỉnh và kiểm soát thông qua việc phát huy hiệu quả đường dây nóng Ngành Y tế theo 3 cấp. Những kết quả bước đầu của hoạt động này đã góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, mang lại sự hài lòng cho người bệnh.
Năm 2014, nhiều dịch bệnh mới xuất hiện trên thế giới với diễn biến phức tạp nhưng nước ta đã kiểm soát được và ngăn ngừa, không để các dịch bệnh nguy hiểm xâm nhập vào Việt Nam, như: Dịch Ebola, H7N9, H5N6; MERS-CoV, dịch hạch; sản xuất thành công vắc-xin rota phòng tiêu chảy cho trẻ em; triển khai trên quy mô toàn quốc chương trình tiêm chủng mở rộng phòng chống sởi - rubella và các biện pháp ngăn chặn dịch tay chân miệng, sốt xuất huyết,… Kết quả, không có dịch bệnh lớn xảy ra và giảm tỷ lệ tử vong của hầu hết các bệnh truyền nhiễm.
Ngành Y tế đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về cải cách hành chính ở các đơn vị, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý y tế, triển khai 4 dịch vụ công trực tuyến cấp 4 đối với cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo, công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm đối với các loại thực phẩm chức năng, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế. Đây là một bước quan trọng để thực hiện chính phủ điện tử, nhằm đơn giản và minh bạch hóa thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh phát triển.
Nhờ đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ trong lĩnh vực y tế mà lần đầu tiên, tại Việt Nam đã triển khai hệ thống phẫu thuật bằng rôbốt hiển thị không gian 3 chiều với góc phẫu thuật 540 độ, cho phép thực hiện các thủ thuật ở những ngóc ngách nhỏ nhất, chính xác nhất, tránh được những sang chấn và biến chứng sau phẫu thuật. Kỹ thuật này tạo điều kiện cho các bác sĩ trong nước có thể thực hiện được các kỹ thuật ngang tầm quốc tế, mở ra nhiều cơ hội điều trị cho những ca bệnh khó mà nội soi thông thường không thể can thiệp…
Ngành y tế đã tạo được một bước đột phá trong thực hiện bảo hiểm y tế (BHYT) nhằm đạt mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân nhờ việc tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, với quy định bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình, bổ sung đối tượng tham gia, quy định các chính sách bảo hiểm y tế nhằm tạo điều kiện cho người nghèo, người trong diện chính sách, trẻ em dưới 6 tuổi; tỷ lệ người dân tham gia BHYT đã đạt 70,8% - vượt mức đề ra trong Đề án thực hiện BHYT toàn dân là 70% năm 2015.
Để chất lượng sức khỏe nhân dân được bảo vệ một cách toàn diện, cùng với phát triển y tế kỹ thuật cao như tiếp tục phát triển và hoàn thiện các kỹ thuật ghép đa tạng, phẫu thuật nội soi rôbốt, ghép tế bào gốc, thụ tinh trong ống nghiệm…, chính sách phát triển y tế cơ sở, công tác tiêm chủng mở rộng luôn được ngành y tế quan tâm, chỉ đạo sát sao.
Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được Bộ Y tế xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu, qua đó góp phần đưa Việt Nam là một trong 10 nước trên thế giới bảo đảm đúng lộ trình thực hiện các mục tiêu thiên niên kỉ về suy dinh dưỡng, giảm tử vong bà mẹ và tử vong trẻ em được Liên hợp quốc biểu dương, đánh giá cao. Thành tựu đó đã chứng tỏ hướng đi đúng đắn trong chăm sóc sức khỏe ban đầu tại cộng đồng và y tế cơ sở của Việt Nam…
Những kết quả vì sức khỏe nhân dân, 60 năm qua, Ngành Y tế luôn quan tâm thực hiện lời Bác Hồ căn dặn: Phải thật thà đoàn kết; Thương yêu người bệnh, thực hiện “Lương y phải như từ mẫu”; Xây dựng nền y học của ta dựa trên nguyên tắc: dân tộc, khoa học, đại chúng; chú trọng nghiên cứu và phối hợp Đông và Tây y. Hơn nửa thế kỷ qua, lời căn dặn của Bác là nguồn sáng soi đường chỉ lối cho lớp lớp cán bộ ngành y tế Việt Nam không ngừng trưởng thành, giỏi về y thuật, sáng về y đức, xứng đáng với trọng trách của Đảng, Bác Hồ giao phó, giành trọn niềm tin của nhân dân. Sự đóng góp của Ngành Y đối với xã hội là rất lớn, số liệu thống kê cho thấy tuổi thọ trung bình của người Việt Nam vài thập kỷ trước chỉ trên 60 tuổi, nay đã là trên 73 tuổi; tỷ lệ tử vong mẹ, tử vong trẻ em đều giảm...
Đồng hành cùng đất nước trên con đường hội nhập và phát triển, Ngành Y tế đã chủ động không ngừng mở rộng hợp tác quốc tế với các quốc gia, vùng lãnh thổ, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ. Hiện nay, Bộ Y tế có quan hệ hợp tác với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, hơn 20 tổ chức quốc tế và hơn 200 tổ chức phi Chính phủ, các trường đại học, viện nghiên cứu và các trung tâm khoa học lớn trên thế giới.
60 năm qua, những thế hệ cán bộ Ngành Y tế luôn khắc sâu lời dạy của Bác trong tâm, lớp lớp kế thừa, tiếp bước hoàn thành trọng trách của người thầy thuốc mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Lời Bác dặn trong Thư gửi cán bộ y tế vào mùa xuân cách đây 60 năm vẫn luôn vẹn nguyên trong tâm thức những người thầy thuốc Việt Nam. Ngành Y cần lắm sự đồng hành, sẻ chia của người bệnh, của nhân dân, niềm hạnh phúc lớn nhất của mỗi cán bộ Ngành Y là được phục vụ nhân dân, phần thưởng quý báu nhất với họ là niềm tin yêu của nhân dân.
Hiền Lương