1. Hạnh phúc - một khái niệm biểu hiện trình độ tư duy của con người, tưởng đã rất quen thuộc, dễ hiểu, được dùng một cách phổ thông, thể hiện ở ngôn ngữ của các dân tộc khác nhau trên toàn cầu. Ấy vậy mà ở mỗi người, mỗi giai tầng... lại có quan niệm rất khác nhau. Đó là chưa kể ở một số dân tộc lại có quan niệm rất đặc thù bị chi phối bởi các phong tục, tập quán và tín ngưỡng. Xét trên bình diện chung, người ta đều cho rằng khái niệm hạnh phúc dùng để chỉ một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó. Các nhà triết học và tâm lý học thì cho rằng hạnh phúc là một cảm xúc bậc cao, chỉ có ở loài người, nó mang tính nhân bản sâu sắc và thường chịu tác động của lý trí. C.Mác, nhà duy vật biện chứng, nhà bác học lỗi lạc, theo đuổi một chủ nghĩa nhân đạo cao cả, trọn đời mang nặng nỗi ưu tư, lòng trắc ẩn và sự cảm thông đối với những người lao động thì cho rằng khái niệm hạnh phúc tương đồng (cùng cấp độ) với khái niệm tự do. Người hạnh phúc nhất là người đem đến hạnh phúc cho nhiều người nhất. Chính vì thế, trong Bản “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” ông và Ph.Ăng-ghen đã nêu khẩu hiệu “Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại!”. Liên hiệp những người lao khổ nhất trong xã hội lại để cùng nhau đấu tranh mưu tự do và hạnh phúc và phẩm giá con người. Do vậy, những người lao động cùng khổ, chiếm số đông trong dân cư, biết liên hiệp, đoàn kết với nhau chính là căn cốt của thành công mang tới hạnh phúc cho mình và cho mọi người. Quyền được sống, được tự do và mưu cầu hạnh phúc mà tạo hóa ban cho con người một khi chỉ còn dành riêng cho một số ít người thuộc giai cấp hữu sản, cho những kẻ có quyền lực cưỡng bức chiếm đoạt bất công, tàn bạo thì mục tiêu đấu tranh cho hạnh phúc của đại đa số người lao động nghèo khổ cũng chính là mục tiêu đấu tranh cho tự do. C.Mác từng nói: Chỉ có những hạng người mất nhân tính mới quay mặt trước nỗi đau của đồng loại, mà chăm lo cho hạnh phúc riêng của mình. Ông quan niệm hạnh phúc là đấu tranh*.
Đấu tranh không phải là nhằm tiêu diệt như có người lầm tưởng, dù đối tượng của đấu tranh là cái ác, cái cản trở tự do của người khác. Đấu tranh là một phạm trù triết học liên quan đến thế giới quan và phương pháp luận của con người. Đấu tranh là để giải quyết mâu thuẫn nhằm đưa tới sự phát triển hài hòa chứ đâu chỉ có sự tiêu diệt. Đấu tranh là phủ định mặt đối lập trên cơ sở kế thừa để đưa tới sự thống nhất hòa hợp tiến bộ hơn, tốt đẹp hơn. Đó là cái vốn có của đời sống, tư duy con người, sự tồn tại và biến đổi phát triển tiến bộ của tự nhiên, xã hội loài người. Cơ thể con người, của cả thế giới động vật và thực vật đều là sự thống nhất mâu thuẫn của hai mặt đối lập đồng hóa và dị hóa, của hấp thụ và bài tiết. Tư duy của con người là sự đấu tranh giữa cái ác và cái thiện; giữa sức ỳ, lười biếng, bảo thủ giáo điều với sự chăm chỉ, năng động, sáng tạo đổi mới để cái ác, xấu xa, vô nhân tính, lạc hậu ngày một lụi tàn và cái thiện, tốt đẹp, tiến bộ, văn minh nẩy nở phát triển. Đấu tranh, còn là sự tự vấn lương tâm, tự phê bình và phê bình. Trong bản Tuyên ngôn khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dẫn Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền của nước Pháp về quyền tự do mưu cầu hạnh phúc tự nhiên của con người, Người phát triển, nâng lên, suy rộng ra, đó là quyền tự do mưu cầu hạnh phúc của từng dân tộc. Tiêu ngữ của Nhà nước dân chủ đầu tiên của nước ta mà Người nêu ra có ý nghĩa trường tồn là “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Đó là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm, phải đấu tranh mới có và cũng phải thường xuyên đấu tranh để giữ gìn, phát triển. Chân lý, mục tiêu cao cả ấy của loài người, theo đúng tư tưởng xuyên suốt chủ thuyết của hai nhà sáng lập ra chủ nghĩa cộng sản khoa học - C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã được in đậm trong Tuyên ngôn của Đảng cộng sản là: “Thay cho xã hội tư sản cũ, với những giai cấp và đối kháng giai cấp của nó, xuất hiện một liên hợp trong đó sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người”(1).Như vậy, đấu tranh là để hòa hợp, để liên hiệp và đoàn kết con người lại với nhau một cách bình đẳng và yêu thương chứ đâu phải nhằm tiêu diệt. Tất nhiên từ nay tới đó là con đường muôn dặm. Mỗi bước tiến lên của loài người là một bước đi tiếp tới tự do, hạnh phúc, phải qua đấu tranh gian khổ, phải có nghị lực phi thường. Nhưng đó là mục tiêu cao cả, là khát vọng của loài người. Mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng, mỗi quốc gia, dân tộc cần hướng vào mục tiêu cao cả ấy mà phấn đấu, đấu tranh, gắng gỏi tự vượt lên. Đấu tranh ở đây trước hết là để chiến thắng chính mình, để vượt lên chính mình và nắm tay đồng loại cùng tiến. Hoàn toàn không phải như có người bi quan than khóc, rồi lầm tưởng rằng: “Chúng ta tìm hạnh phúc, nhưng sao chỉ gặp những khổ đau? Có lẽ vì quan niệm “hạnh phúc là đấu tranh” thì làm sao mà hết khổ đau được?”. Không, hoàn toàn không phải như thế. Nếu những kẻ mất nhân tính, bọn diều hâu, hiếu chiến muốn tìm hạnh phúc trên khổ đau của đồng loại, dùng sức mạnh để cưỡng bức, ăn hiếp kẻ yếu, lấn át, chiếm đoạt tài sản, tài nguyên, thậm chí cả chủ quyền quốc gia của người khác thì có cần đấu tranh không? Dân tộc ta đã chịu nhiều khổ đau, qua gần một thế kỷ bị thực dân Pháp đô hộ, đấu tranh mãi mới tranh lại được chủ quyền. Khi mới giành được độc lập, chúng ta muốn có hòa bình chúng ta đã phải nhân nhượng, nhưng ta càng nhân nhượng chúng càng lấn tới nên ta buộc phải đấu tranh để tự vệ. Hòa bình, tự do và hạnh phúc mà chúng ta có được hiện nay đã phải đổi bằng máu xương của rất nhiều thế hệ người Việt Nam và của cả người dân các nước đi xâm lược. Chúng ta không đi tìm hạnh phúc trên sự khổ đau chết chóc của kẻ khác. Chúng ta đấu tranh để tự vệ, đấu tranh chống lại tự do bá quyền, sô vanh, “lấy thịt đè người, cả vú lấp miệng em” để bảo vệ tự do, hạnh phúc của dân ta. TỰ DO để mưu cầu HẠNH PHÚC là quyền tự nhiên của con người. Tự do là ai muốn làm gì thì làm nhưng không được phép xâm phạm vào quyền tự do mưu cầu hạnh phúc của người khác. Chính Hiến pháp của nước Mỹ cũng đã khẳng định như thế. Ấy vậy mà có người lại nhân danh khoa học để phủ định hoặc tỏ thái độ ươn hèn nhu nhược trước các cuộc đấu tranh chống lại các thế lực ngoại xâm để bảo về nền độc lập tự do và đời sống hòa bình, hạnh phúc của nhân dân ta. Chính C.Mác đã từng viết: “Có một học phái lấy sự đê hèn ngày hôm qua để hợp pháp sự đê hèn ngày hôm nay, một học phái tuyên bố mọi tiếng kêu nhỏ của nông nô chống lại roi vọt là làm loạn, khi mà cái roi ấy là cái roi lâu đời, cha truyền con nối có tính chất lịch sử” chuyên thói quen đi kiếm “thịt xẻo được từ trái tim của nhân dân”(2). Ông đã chỉ ra rằng những kẻ đi ăn cướp của chế độ hiện đại đã tìm lối thoát của sự giả dối và ngụy biện, thực ra chúng “chỉ còn là một vai hề của cái trật tự thế giới mà những vai chính đã chết rồi”(3).
2. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã nhận thức thực trạng tình hình và đã thể hiện quyết tâm tiếp tục đấu tranh chống bốn nguy cơ, “nhất là nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với các nước trong khu vực và trên thế giới, nguy cơ “diễn biến hoà bình” của thế lực thù địch nhằm chống phá nước ta; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí diễn biến phức tạp; khoảng cách giàu - nghèo, phân hoá xã hội ngày càng tăng, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp đáng lo ngại làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Bảo vệ chủ quyền biển, đảo đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn. Tình hình chính trị - xã hội ở một số địa bàn còn tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định”. Phải đấu tranh quyết liệt để chống lại các nguy cơ đó. Đối tượng đấu tranh của chúng ta ngày nay, nói theo Hồ Chí Minh, là giặc ngoại xâm và nội xâm. Giặc ngoại xâm không nguy hiểm bằng giặc nội xâm, tức là chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ của ta. Đấu tranh trong nội bộ Đảng, trong nội bộ từng tổ chức của hệ thống chính tri, tổ chức xã hôi, trong nhân dân và trong mỗi người để đoàn kết, cùng chung một ý chí và quyết tâm chống các nguy cơ nói trên là nhằm làm cho Đảng, Nhà nước và cả dân tộc ta cường thịnh, văn minh để giữ gìn bảo vệ quyền tự do, mưu cầu hạnh phúc của nhân dân các dân tộc Việt Nam.
Đấu tranh chống hai kẻ địch nói trên rất khó khăn, phức tạp. Muốn đấu tranh thắng lợi thì cần vững mạnh về tổ chức, sáng suốt về lãnh đạo và quản lý, phải thu hút, trọng dụng nhân tài và bố trí sắp xếp nhân sự đúng người, đúng việc. Đại hội XII của Đảng thành công tốt đẹp với những quyết sách chính trị quan trọng định hướng cho sự phát triển đất nước và kiên quyết bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ, lãnh hải và vùng trời của Tổ quốc. Một số cán bộ trẻ, được đào tạo cơ bản, có khả năng đã được được Đại hội chọn lựa, trao trọng trách tham gia vào bộ máy lãnh đạo, quản lý đất nước trong thời kỳ mới. Những nhân tố mới đã xuất hiện và bước đầu khởi động tích cực đang mang lại niềm tin, sự hứng khởi mới và niềm hy vọng cho toàn dân tộc.
Với vị trí, vai trò và quyền hạn của Quốc hội do Hiến pháp 2013 quy định, việc bầu cử Quốc hội là sự kiện chính trị quan trọng nhất của nhân dân, là dịp để nhân dân cả nước thể hiện quyền làm chủ đất nước của mình. Mấu chốt của quyền dân chủ ấy là tôn trọng quyền tự do ứng cử và bầu cử của công dân và đó cũng chính là mấu chốt của việc tìm kiếm, chọn lựa những đại biểu Quốc hội xứng đáng. Trong một quốc gia, công dân có tài đức cảm thấy hứng thú, hăng hái tham gia gánh vác việc nước và quốc gia ấy biết tạo ra những điều kiện để có thể thu hút, chọn lựa được hiền tài cho đất nước thì đó là hồng phúc của quốc gia, là cái gốc của việc phát huy sức mạnh của chính bản thân quốc gia - dân tộc.
Ngay từ những năm đầu của nền dân chủ cộng hoà, lúc đó dân số nước ta mới chỉ bằng khoảng 1/4 dân số hiện nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra chỉ thị “Tìm người tài đức”. Người viết: “Nước nhà cần phải kiến thiết. Kiến thiết cần phải có nhân tài. Trong số 20 triệu đồng bào chắc không thiếu người có tài có đức.
E vì Chính phủ nghe không đến, thấy không khắp, đến nỗi những bậc tài đức không thể xuất thân. Khuyết điểm đó tôi xin thừa nhận”(4).
Với tinh thần ấy, các cấp uỷ đảng tập trung trí tuệ, công sức, công minh, có đủ bản lĩnh để phát hiện người có tài đức; động viên, ủng hộ họ ứng cử đại biểu Quốc hội. Nếu có nhiều người ứng cử là thể hiện lòng hăng hái muốn ra gánh vác công việc nước nhà của công dân, đồng thời cũng có thêm nhiều đối tượng để cử tri so sánh, lựa chọn.
Bầu cử là quyền lợi và trách nhiệm của công dân, là thể hiện quyền làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của chính bản thân mình. Mọi đảng viên, đoàn viên thanh niên và thành viên của các tổ chức chính trị - xã hội cần phải gương mẫu, nghiêm túc trong việc bầu cử để cùng toàn dân “chọn mặt gửi vàng” dành phiếu của mình cho những người xứng đáng. Thờ ơ trước một sinh hoạt chính trị lớn, bầu cử qua loa, tắc trách, hoặc không trung thực trước cử tri, giành lá phiếu không lành mạnh đều là biểu hiện của người thiếu văn hoá dân chủ, thiếu tư cách công dân, không xứng đáng là con dân của một quốc gia có chủ quyền, một dân tộc có truyền thống luân lý và trách nhiệm cao trước cộng đồng. C. Mác từng khẳng định hạnh phúc xã hội sinh ra lý trí chính trị và theo Hồ Chí Minh, nếu lý trí chính trị biết vì dân, hiểu rằng mọi quyền hành và lực lượng đều thuộc dân và các cơ quan của nhà nước đều do dân tổ chức lên thì đó mới thực sự là căn cốt đem lại hạnh phúc cho dân tộc.
-----
* Lời Tự bạch của C.Mác khi ông trả lời hai cô con gái Gien-ni và Lô-ra: “Quan niệm của cha về hạnh phúc?”. (1) C.Mác và Ph.Ăng-ghen, toàn tập, 1995, tập 4, tr.628. (2), (3) C.Mác, Ph.Ăng-ghen, tuyển tập, 1980, tập 1, tr.16, tr.20. (4) Hồ Chí Minh, toàn tập, 1995, tập 4, tr.451.
PGS. Trần Đình Huỳnh