Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện. Từ khi tổ chức ra Quân đội đến nay, Đảng ta và Hồ Chí Minh thường xuyên chăm lo xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện, trước hết là vững mạnh về chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại” (2).
Để bảo đảm Quân đội vững mạnh, ngay từ khi thành lập Quân đội cách mạng với tiền thân là Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - trải qua quá trình phát triển, Đảng nhất quán xác định nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội. Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội là tất yếu khách quan, là công cụ của Đảng, của cách mạng để đấu tranh giành chính quyền và bảo vệ chính quyền. Mặt khác, điều này còn xuất phát từ hoàn cảnh cụ thể của cách mạng nước ta: Đảng Cộng sản là tổ chức chính trị duy nhất lãnh đạo cách mạng, Quân đội ta do Đảng tổ chức, giáo dục, rèn luyện, mang bản chất cách mạng của Đảng.
72 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, được nhân dân thương yêu, đùm bọc, Quân đội ta vừa chiến đấu, vừa xây dựng, không ngừng trưởng thành, cùng lực lượng chính trị quần chúng tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, là nòng cốt trong hai cuộc kháng chiến chống đế quốc Pháp và Mỹ thắng lợi, đem lại độc lập, thống nhất cho Tổ quốc và quyền làm chủ vận mệnh dân tộc cho nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”(3).
Trong thời kỳ cả nước xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN, Quân đội ta là nòng cốt, cùng nhân dân đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn can thiệp, xâm lược của các thế lực thù địch, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và làm tròn nghĩa vụ quốc tế vẻ vang. Quân đội góp phần quan trọng làm thất bại chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch và cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện đường lối đổi mới giành những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Tiến trình cách mạng Việt Nam đã khẳng định: sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định sự vững mạnh về chính trị và sức mạnh tổng hợp của quân đội. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Quân đội ta có sức mạnh vô địch, vì nó là một Quân đội nhân dân do Đảng ta xây dựng, Đảng ta lãnh đạo và giáo dục”(4).
Hiện nay, các thế lực thù địch đang đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ, nhằm chống phá cách mạng nước ta. Chúng coi đây là phương thức chính mà trọng tâm là trên mặt trận chính trị, tư tưởng, văn hóa nhưng vẫn kết hợp với răn đe quân sự, khi cần và có thời cơ có thể can thiệp vũ trang hoặc gây chiến tranh xâm lược. Thực tế tình hình chính trị - quân sự thế giới những năm gần đây cho thấy, nguy cơ can thiệp vũ trang, chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao hoặc tạo cớ, gieo rắc tư tưởng ly khai, thù địch dẫn đến nội chiến, đảo chính lật đổ chính quyền… đe dọa sự tồn vong chế độ chính trị ở nhiều quốc gia dân tộc trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng.
Các thế lực thù địch hiểu rõ rằng, Quân đội nhân dân Việt Nam với bản chất cách mạng và truyền thống anh hùng, chính là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân; sức mạnh của quân đội bắt nguồn từ sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, nếu chúng muốn chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ hoặc gây chiến tranh xâm lược thành công, nhất thiết phải tìm cách “phi chính trị hoá” quân đội, để chuyển hóa lập trường của lực lượng này, làm cho quân đội mất phương hướng chính trị và là một quân đội “phi giai cấp”. Dưới chiêu bài cổ vũ cho “tự do, dân chủ, nhân quyền”, “chống áp bức tự do, tôn giáo”… các thế lực thù địch kêu gọi xoá bỏ Điều 4 trong Hiến pháp nước ta năm 2013 hòng phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội; đòi bỏ hệ thống tổ chức đảng, hệ thống cơ quan chính trị trong Quân đội, và Quân đội phải là một tổ chức độc lập, không lệ thuộc một khuynh hướng chính trị, một chính đảng nào… Thực chất là xoá bỏ sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, để “vô hiệu hoá” Quân đội, trên cơ sở đó chúng có thể rảnh tay thực hiện lật đổ chế độ XHCN ở nước ta.
Để Quân đội nhân dân xứng đáng là lực lượng nòng cốt của thế trận quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc, tất yếu phải xây dựng Quân đội theo phương hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân”(5). Yêu cầu tuyệt đối trung thành với Đảng, hiếu với Nhân dân của Quân đội nhân dân Việt Nam chính là giá trị cốt lõi nhất trong xây dựng Quân đội vững mạnh. Điều đó đặt ra nhiệm vụ: Xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện trên cơ sở lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở. Xây dựng Quân đội về chính trị trong tình hình hiện nay có nhiều thuận lợi: Công cuộc đổi mới giành được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa tiền đề cho chặng đường tiếp theo; đời sống vật chất, tinh thần của các tầng lớp nhân dân được cải thiện; niềm tin của đông đảo nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ XHCN, vào tương lai của dân tộc được củng cố; vị thế của nước ta trên trường quốc tề ngày càng được nâng cao. Nhưng thực tiễn cũng đặt ra nhiều vấn đề mới phức tạp hơn: Đó là sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch về chính trị, tư tưởng, văn hóa với thủ đoạn tinh vi hòng làm cho quân đội “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Sự biến đổi kinh tế - xã hội dẫn đến sự phân hoá giàu nghèo, chênh lệch mức sống. Những tiêu cực trong đời sống xã hội, nhất là tình trạng quan liêu, tham nhũng có chiều hướng ngày càng phức tạp. Một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng văn hoá, đạo đức, lối sống; những khó khăn về đời sống, việc làm ở hậu phương quân đội… Những yếu tố này có ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng Quân đội về chính trị. Do vậy, phải trên cơ sở nắm vững nguyên tắc xây dựng quân đội cách mạng, kế thừa và phát huy những bài học kinh nghiệm xây dựng quân đội trong các giai đoạn lịch sử trước đây, đồng thời nhận thức đầy đủ, sâu sắc tình hình, nhiệm vụ mới để xác định yêu cầu, nội dung, phương pháp xây dựng quân đội về chính trị.
Để xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, bảo đảm Quân đội nhân dân Việt Nam tuyệt đối trung thành với Đảng, hiếu với Dân trong giai đoạn cách mạng hiện nay cần tập trung vào những vấn đề sau:
Một là, tiếp tục xây dựng và củng cố nền tảng tư tưởng của Quân đội ta là Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đây là vấn đề có ý nghĩa quyết định bản chất cách mạng của quân đội và làm tốt điều này sẽ bảo đảm cho Quân đội luôn giữ vững phương hướng chính trị trong bất kể tình huống nào. Mặc dù CNXH hiện thực có bị tổn thất nặng nề và vẫn tạm thời rơi vào tình trạng thoái trào, cùng với đó, các thế lực thù địch ra sức xuyên tạc, đả kích, phủ nhận Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng Đảng ta, nhân dân ta, Quân đội ta vẫn kiên định những nguyên lý và chỉ dẫn khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, coi đó là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, là ngọn cờ tất thắng của chúng ta.
Hai là, kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội ta là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội chính là mục tiêu, lý tưởng của Đảng ta, của cách mạng nước ta. Chỉ khi Quân đội ta luôn kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng đúng đắn của Đảng, thì Quân đội mới bảo đảm có ý chí quyết tâm chiến đấu, sẵn sàng hy sinh cho mục tiêu, lý tưởng đó. Chỉ có như vậy, Quân đội ta mới xứng đáng là lực lương chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Ba là, giữ vững nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân Việt Nam.
Đây là giá trị cốt lõi nhất, là nguyên tắc bất biến trong thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam. Đảng lãnh đạo quân đội thông qua Cương lĩnh chính trị, đường lối chính trị, quan điểm, tư tưởng quân sự, đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, đường lối xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và quân đội nhân dân; thông qua công tác tư tưởng, tổ chức, chính sách, cán bộ với các nguyên tắc và phương thức thích hợp. Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội thông qua Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hệ thống tổ chức đảng trong Quân đội từ Quân uỷ Trung ương xuống đến chi bộ.
Bốn là, củng cố và giữ vững mối quan hệ tốt đẹp giữa Quân đội ta với các thành tố trong hệ thống chính trị, với nhân dân, với bè bạn quốc tế.
Đây là yếu tố không thể thiếu trong xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị hiện nay. Chính yêu cầu Quân đội ta phải tuyệt đối trung thành với Đảng, nên quân đội phải tuyệt đối phục tùng sự quản ký, điều hành của Nhà nước, giữ vững mối quan hệ đoàn kết gắn bó máu thịt với các thành tố trong hệ thống chính trị, với nhân dân. Đồng thời, Quân đội ta cũng phải không ngừng củng cố, tăng cường và mở rộng mối quan hệ với các nước theo phương châm “nghĩa tình, thuỷ chung, trong sáng” và trên quan điểm “giúp bạn là tự giúp mình” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tuyệt đối trung thành với Đảng, hiếu với Dân là giá trị cốt lõi nhất trong xây dựng Quân đội ta vững mạnh. Điều này bảo đảm cho Quân đội nhân dân Việt Nam giữ vững bản chất cách mạng, mãi mãi đi theo và góp phần xứng đáng thực hiện thắng lợi con đường cách mạng mà Hồ Chí Minh và Đảng, nhân dân ta đã lựa chọn, nhằm xây dựng thành công CNXH và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới.
------------------------------------------
(1), (2) Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t. 7, tr.217, 218.
(3), (4) Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, t.14, tr.435.
(5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.149.
Thiếu tá, ThS. Trịnh Quốc Việt
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng