Đầu nhiệm kỳ trước, Huyện ủy Yên Thế (Bắc Giang) chỉ đạo thí điểm nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn. Giai đoạn 2016-2020, việc nhất thể hóa được thực hiện quyết liệt. Chủ trương nhất thể hóa bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong việc tinh gọn đội ngũ cán bộ thôn, bản, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ ở cơ sở.
Mỗi xã một mô hình điểm
Năm 2011, mô hình nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn đầu tiên được Huyện ủy Yên Thế chỉ đạo tại thôn Dinh Tiến, xã Bố Hạ, sau đó thí điểm ở 5 thôn khác thuộc địa bàn các xã: Xuân Lương, Tân Sỏi và Đông Sơn. Nhằm cụ thể hóa yêu cầu Nghị quyết 74 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang đề ra, Huyện ủy Yên Thế chủ trương nhân rộng mô hình trong toàn Đảng bộ. Tinh thần chung là mỗi xã, thị trấn có ít nhất một thôn được chỉ đạo thực hiện. Từ yêu cầu này, đảng bộ các xã tập trung rà soát, lựa chọn những đồng chí bí thư chi bộ có uy tín, tinh thần trách nhiệm cao để giới thiệu bầu vào chức danh trưởng thôn. Những đồng chí trưởng thôn là đảng viên đủ năng lực được quy hoạch chuẩn bị cho nhân sự bí thư cấp ủy khóa mới.
Tháng 5 vừa qua, sau khi hoàn thành đại hội, chi bộ các bản Cầu Nhãn, Đồng Gián và Ven (xã Xuân Lương) đã ban hành nghị quyết lãnh đạo, phân công nhiệm vụ cho ba đồng chí bí thư chi bộ ra ứng cử làm trưởng bản. Với uy tín và kinh nghiệm được xây dựng, tích lũy qua nhiều năm công tác, cả ba đồng chí đều trúng cử, qua đó nhất thể hóa hai chức danh bí thư kiêm trưởng bản. Hoặc như ở xã An Thượng, Bí thư Đảng ủy xã Trần Hồng Tuấn cho biết: “Dịp đại hội các chi bộ trực thuộc đảng ủy mới đây, do thống nhất trong chỉ đạo, làm tốt công tác nhân sự nên ba trưởng bản được bầu giữ chức bí thư chi bộ”. Đồng chí Tuấn cũng khẳng định, thời gian qua Đảng ủy thường xuyên quan tâm bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ, động viên đội ngũ kiêm hai chức danh này, giúp họ nâng cao trình độ, kinh nghiệm, đồng thời yên tâm công tác, cống hiến...
Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các xã, thị trấn, đến nay toàn huyện có 22 đồng chí ở 15 xã, thị trấn giữ chức danh bí thư kiêm trưởng thôn. Tam Tiến, Tam Hiệp, Phồn Xương, Xuân Lương, An Thượng là những xã có từ hai thôn trở lên hợp nhất được hai chức danh. Từ kết quả đó, cùng với việc tăng cường kết nạp đội ngũ trưởng thôn vào Đảng, tỷ lệ đảng viên là trưởng thôn, bản ở Yên Thế tăng mạnh. Đến tháng 7-2017 đạt 55,66% (tăng 10% so với đầu nhiệm kỳ). Được biết, ngoài 15 xã, thị trấn trên, 6 địa phương còn lại đang chuẩn bị nhân sự và chờ tới thời điểm bầu cử trưởng, phó thôn, bản để chỉ đạo triển khai nhất thể hóa.
Cần có cơ chế, chính sách phù hợp
Qua tìm hiểu tại một số xã, hiệu quả của việc nhất thể hóa là rõ nét. Ở Chi bộ thôn Cầu Đá, xã An Thượng sau khi hợp nhất hai chức danh bí thư-trưởng thôn, hầu hết các vấn đề quan trọng trong thôn được Chi bộ chỉ đạo kịp thời. Đối với mỗi vấn đề, chỉ sau hai lần họp (gồm: Chi bộ mở rộng và họp dân - giảm một nửa so với trước đây) là nghị quyết chi bộ được xây dựng và đi vào cuộc sống. Đồng chí Trần Minh Đăng, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn cho hay: Thời gian qua, Chi bộ ban hành nghị quyết lãnh đạo bám sát thực tế và nhu cầu của nhân dân. Đi kèm với những nghị quyết đó là chủ trương xã hội hóa, tuyên truyền, huy động sức dân đóng góp kinh phí, hiến đất xây dựng các công trình công cộng. Từ đầu năm đến nay, nhân dân trong thôn đã hiến gần 3.000 m2 đất để mở rộng đường giao thông.
Hay như ở bản Rừng Dài, xã Tam Tiến, tháng 4-2016 nhân dân tín nhiệm bầu đảng viên Trần Quốc Tú làm Trưởng bản, đến tháng 6-2017, đồng chí được Chi bộ giới thiệu và trúng cử Bí thư nhiệm kỳ 2017-2020. Ngay sau khi được giao nhiệm vụ “gánh hai vai”, đồng chí cùng tập thể cấp ủy, Chi bộ xây dựng quy chế hoạt động; công khai thu chi tài chính, tập trung cao thu các loại quỹ năm 2017. Chỉ đạo hoàn thiện thanh quyết toán các công trình san lấp mặt bằng nghĩa trang nhân dân, xây dựng tường bao và cổng nhà văn hóa. Đồng chí Tú nói: “Vừa là người tiếp thu chủ trương, đường lối, nghị quyết vừa trực tiếp lãnh đạo thực hiện nên những công việc đó được triển khai thuận lợi, nhanh hơn, dễ tạo sự thống nhất cao trong chi ủy, chi bộ, ban công tác mặt trận, lãnh đạo thôn cũng như đồng thuận trong nhân dân”.
Thuận lợi và hiệu quả là những điều được thể hiện rõ tại những thôn, bản thực hiện nhất thể hóa. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn không ít băn khoăn, nhất là về cơ chế, chính sách hỗ trợ. Theo quy định, những người giữ hai chức danh bí thư kiêm trưởng thôn, bản hiện chỉ được hưởng 100% phụ cấp cho chức danh thứ nhất và 50% phụ cấp cho chức danh thứ hai. Thậm chí người giữ ba chức danh như các đồng chí: Trần Quốc Tú, Phó Chủ tịch MTTQ xã Tam Tiến, Bí thư Chi bộ-Trưởng bản Rừng Dài; Trần Minh Đăng, Phó Ban Tuyên giáo Đảng ủy xã An Thượng, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Cầu Đá cũng chỉ được hưởng phụ cấp như vậy. Trong khi đó, để thực hiện tốt đồng thời các nhiệm vụ, những đồng chí trên phải dành phần lớn thời gian cho vai trò và trách nhiệm của mình đối với công việc được giao. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản khiến số lượng thôn thực hiện nhất thể hóa ở Yên Thế chưa nhiều. Qua tiếp xúc với đội ngũ bí thư kiêm trưởng thôn ở đây, hầu hết mong muốn cấp trên mở rộng cơ chế, chính sách nâng mức phụ cấp, qua đó bảo đảm cuộc sống, toàn tâm, toàn ý với việc chung.
Quốc Trường