Ngày 8-6-2016, khi làm việc với Huyện ủy Nhà Bè, Bí thư Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh Đinh La Thăng đã được đồng chí Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Nguyễn Văn Lộm cho hay: Theo thống kê, gần đây huyện có 17 đảng viên ra khỏi Đảng. Trong đó có 6 đảng viên bỏ sinh hoạt và 11 đảng viên xin ra khỏi Đảng. Năm qua, chỉ tiêu phát triển đảng viên chỉ đạt 28% so với kế hoạch năm. Nguyên nhân do công tác quản lý đảng viên chưa chặt, một số đảng viên đi làm ăn xa nhưng nơi làm việc không có tổ chức đảng để sinh hoạt; một số đảng viên trẻ có nhận thức chính trị chưa cao nên bỏ sinh hoạt đảng; một số đảng viên đi nước ngoài, lập gia đình rồi ở nước ngoài luôn nên xin ra khỏi Đảng.
Trong nhiều nguyên nhân, nội dung, hình thức sinh hoạt đảng là một nguyên nhân đáng bàn. Theo báo cáo, tình trạng sinh hoạt đảng ở Đảng bộ huyện Nhà Bè không khác các cơ sở đảng nhiều nơi, thường là "bí thư chi bộ độc diễn", phát biểu hoặc đọc tài liệu cả giờ liền, không còn thời gian cho đảng viên phát biểu. Nội dung sinh hoạt nghèo nàn, lặp đi lặp lại, nặng nề. Do đó cần cải tiến nội dung, hình thức sinh hoạt đảng phù hợp với tình hình mới. Nên chăng nghiên cứu biện pháp đề xuất của Bí thư Thành uỷ Đinh La Thăng có thể sinh hoạt đảng trực tuyến qua mạng với đảng viên đi làm ăn ở xa, vừa tạo điều kiện cho họ vẫn được đứng trong hàng ngũ Đảng vừa có việc làm nuôi sống gia đình.
Việc sinh hoạt đảng trực tuyến qua mạng đã được số ít doanh nghiệp có chi nhánh trên toàn quốc thực hiện. Nhưng cách làm này chưa được tổng kết, đánh giá ưu, nhược điểm và chưa được thừa nhận chính thức. Trong điều kiện hiện nay, khi công nghệ thông tin phát triển và điều kiện làm việc của người lao động khác xưa rất nhiều, hình thức này cần được nghiên cứu, tổng kết và xem xét trong quá trình sửa đổi, bổ sung hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng hiện nay. Sinh hoạt đảng không chỉ thuận tiện mà còn phải tạo nên sự lôi cuốn với mọi đảng viên ở mọi lứa tuổi, gắn bó thiết thực với đời sống của họ dù đương chức hay đã nghỉ hưu.
Theo số liệu năm 2015, Đảng ta có trên 4,5 triệu đảng viên. Những năm gần đây, tính trung bình mỗi năm, Đảng Cộng sản Việt Nam kết nạp khoảng 220 ngàn đảng viên. Theo tôi, một đảng cầm quyền, số lượng đảng viên đông là một yếu tố thể hiện sức mạnh của Đảng. Song không nhất thiết cứ đông là mạnh.
Tháng 8 năm 1945, khi Đảng ta lãnh đạo toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền, Đảng có 5 ngàn đảng viên. Vậy mà Đảng ta đã làm nên một trang sử hào hùng: Giành độc lập cho dân tộc và xây dựng nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở châu Á. Bởi 5 ngàn đảng viên hồi đó là 5 ngàn ngọn đuốc nhỏ chói sáng hợp thành bó đuốc soi đường chỉ lối cho toàn dân tộc làm nên chuyện thần kỳ. Đảng viên khi đó là những tấm gương sáng, yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, trung thực, không đặc quyền đặc lợi, đặt lợi ích của đất nước, dân tộc, Đảng lên trên hết, trước hết đã dẫn dắt quần chúng thực hiện những nhiệm vụ trọng đại của đất nước, được toàn dân yêu quý, cảm phục, ủng hộ. Đảng viên khi đó nếu không tiên phong đi trước, sẵn sàng hy sinh tính mạng vì độc lập tự do của Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân, liệu quần chúng có nhất tề đứng dậy, tin theo Đảng làm Cách mạng Tháng Tám thành công?
Ngày nay, Đảng ta có lực lượng đông đảo, nhưng trong Đảng lại có một bộ phận không nhỏ đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức và lối sống ích kỷ, cá nhân làm giảm sút lòng tin của dân vào Đảng và Nhà nước. Đảng mạnh không hoàn toàn đồng nhất với số lượng mà trước hết phải bằng chất lượng. Và vì thế, cần bình tĩnh xem xét nguyên nhân và phân tích chất lượng đảng viên xin ra Đảng: trẻ hay già, trình độ, phẩm chất ra sao? Hiện tượng một số đảng viên khi nghỉ hưu không nộp hồ sơ chuyển sinh hoạt đảng lặng lẽ ra khỏi Đảng nên chăng coi là bỏ sinh hoạt và cần được theo dõi, thống kê, phân tích, kịp thời xử lý theo quy định.
Hiện tượng đảng viên xin ra khỏi Đảng ở Đảng bộ huyện Nhà Bè không phải là cá biệt và không nên coi là chuyện nhỏ. Cần có khảo sát, nắm chắc thực trạng tình hình trên cả nước để có giải pháp toàn diện, đồng bộ nhằm thắt chặt kỷ luật, kỷ cương của Đảng, nâng cao chất lượng đảng viên, chất lượng tổ chức cơ sở đảng. Từ đó giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới.
Quốc Phong