Phát huy vai trò TNQĐ trong ứng phó với BĐKH bị quy định bới một số yếu tố sau:

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý điều hành của tổ chức đảng, người chỉ huy là yếu tố quyết định quá trình phát huy vai trò TNQĐ trong ứng phó với BĐKH

Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng quy định đối với phát huy vai trò TNQĐ trong ứng phó với BĐKH được biểu hiện trước hết và trực tiếp nhất ở việc quán triệt và thực hiện đúng đắn, sáng tạo quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về BĐKH: Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 3-6-2013 của BCH Trung ương khóa XI về chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Thông tư số 15/2022/TT-BQP ngày 10-2-2022 của Bộ Quốc phòng về Điều lệ công tác bảo vệ môi trường của Quân đội nhân dân Việt Nam; Kế hoạch số 4441/KH-BQP ngày 8-11-2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trong Quân đội. 

Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Quân đội thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ sẽ làm cho cán bộ, đoàn viên thanh niên không ngừng phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, nhất là tính xung kích, tình nguyện của họ trong mọi hoạt động; thôi thúc TNQĐ ra sức cống hiến, phát huy thế mạnh, sự sáng tạo và tiềm năng của bản thân để thực hiện thắng lợi các nội dung ứng phó với BĐKH mà mình tham gia, làm cho quá trình phát huy đạt hiệu quả cao nhất.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng là sự tác động thường xuyên, trực tiếp đến việc giáo dục, rèn luyện sử dụng đội ngũ cán bộ, đoàn viên thanh niên và định hướng hoạt động, tạo sự chuyển biến về số lượng, chất lượng đáp ứng yêu cầu ứng phó với BĐKH. Từ đó, làm cho mỗi cán bộ, đoàn viên thanh niên nêu cao ý thức tự giác, tình nguyện cống hiến thế mạnh, sự sáng tạo và tiềm năng trong ứng phó với BĐKH.

Sự quản lý, điều hành của tổ chức chỉ huy các cấp quy định quy mô, mức độ và kết quả đạt được. Trên cơ sở nắm chắc kết quả hoạt động của các tổ chức đoàn và mỗi TNQĐ thực hiện ứng phó với BĐKH, tổ chức chỉ huy các cấp đề ra định hướng nội dung, hình thức và biện pháp để phát huy vai trò phù hợp với tình hình thực tiễn của từng cơ quan, đơn vị. Qua đó, làm cho kết quả không ngừng được cải thiện và ngày càng vững chắc.

Công tác quản lý, điều hành và tổ chức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp trong Quân đội trực tiếp quy định tính xung kích, nhiệt tình và trách nhiệm cao. Tổ chức đoàn các cấp trong Quân đội có vai trò hết sức quan trọng để phát huy tính xung kích, tình nguyện của thanh niên, khơi dậy trong TNQĐ tinh thần tự giác, tích cực học tập, rèn luyện phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao. Tổ chức đoàn các cấp cần quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục; tổ chức các buổi sinh hoạt, tọa đàm, diễn đàn nâng cao nhận thức về vị trí, tầm quan trọng, mục đích, nội dung ứng phó với BĐKH, kịp thời phê phán những biểu hiện, hành động thiếu ý thức, gây ô nhiễm môi trường sinh thái, chấn chỉnh những thói quen sinh hoạt không lành mạnh làm ảnh hưởng xấu tới môi trường, gia tăng nguy cơ BĐKH. Tăng cường đổi mới nội dung, hình thức hoạt động, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động đoàn viên thanh niên tham gia thực hiện tốt công tác giữ gìn, bảo đảm vệ sinh môi trường. 

Cơ chế, chính sách đối với TNQĐ trong ứng phó với BĐKH

Cơ chế, chính sách là nhân tố quan trọng, trực tiếp quy định các khâu, các bước tham gia ứng phó với BĐKH của cán bộ, đoàn viên thanh niên. Cơ chế, chính sách ở những điều kiện, hoàn cảnh, thời điểm khác nhau có sự khác biệt nhất định. Cơ chế là cách thức tổ chức, vận hành theo một trình tự thống nhất, thể hiện tính khoa học, hợp lý và hiệu quả tạo nên nền tảng để các chủ thể phát huy, phát hiện, khơi dậy, làm lan tỏa thế mạnh, tính xung kích, sự sáng tạo, tiềm năng và phát triển vị thế, ảnh hưởng của TNQĐ trong ứng phó với BĐKH.

Cơ chế, chính sách à những nguyên tắc, những quy định cụ thể làm cơ sở pháp lý hướng dẫn, động viên tính xung kích, tình nguyện trong ứng phó với BĐKH của TNQĐ; đồng thời giải quyết tốt các mối quan hệ của các tổ chức, lực lượng trong công tác này. Thực hiện tốt cơ chế lãnh đạo, chỉ huy, phối hợp hoạt động và có những chính sách hợp lý sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp quy định kết quả phát huy. Cơ chế phù hợp sẽ tạo ra động lực huy động sức mạnh tổng hợp. Cơ chế chi phối một cách toàn diện, từ khâu phát hiện, đến khơi dậy, làm lan tỏa và phát triển vị thế, sự sáng tạo, tính tình nguyện, tiềm năng của TNQĐ cũng như sự phối hợp, kết hợp giữa các chủ thể để phát huy một cách khoa học, hiệu quả. Nội dung cụ thể của cơ chế luôn hướng đến mục tiêu tạo cho TNQĐ có nhu cầu, lợi ích, mục đích, động cơ, quyết tâm đúng để tích cực, nỗ lực, tình nguyện ứng phó với BĐKH; đồng thời, hướng đến việc biến quá trình phát huy thành tựu trong mỗi TNQĐ tham gia ứng phó với BĐKH. 

Cùng với cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội trong quá trình phát huy vai trò của TNQĐ không thể tách rời các chính sách đối với bản thân TNQĐ. Chính sách là những nội dung, biện pháp tác động đến nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của TNQĐ; là nguồn cổ vũ, động viên để họ yên tâm, phấn khởi nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ, trong đó có nhiệm vụ tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thảm họa do BĐKH mang lại. Qua đó, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy TNQĐ vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tích cực, tự giác, tình nguyện, ra sức cống hiến. Chính sách rất đa dạng, bao gồm: Chính sách trong quá trình tại ngũ; chính sách hỗ trợ, phát triển tài năng; chính sách thăng quân hàm, chính sách tuyển dụng, sử dụng lâu dài; chính sách được học tập, rèn luyện, cống hiến, trưởng thành và phát triển; chính sách hậu phương Quân đội; chính sách bảo đảm các lợi ích chính đáng của TNQĐ cả về vật chất và tinh thần, cả hiện tại và tương lai; chính sách khi xuất ngũ… 

Nội dung, hình thức và biện pháp ứng phó với BĐKH của TNQĐ

Nội dung, hình thức, biện pháp ứng phó với BĐKH có ý nghĩa quan trọng, là nhân tố cơ bản, nền tảng và trực tiếp quy định đến kết quả đạt được của quá trình này. Nội dung, hình thức và biện pháp phát huy vai trò TNQĐ phản ánh và quy định toàn diện trên tất cả các khâu, các bước của quá trình thực hiện.

Nội dung, hình thức quy định quy mô, tính chất, phạm vi mà TNQĐ tham gia thực hiện. Nếu nội dung, hình thức được tiến hành toàn diện và thường xuyên đổi mới, được xây dựng phù hợp với đặc điểm TNQĐ, sát với nhiệm vụ đơn vị sẽ đem lại hiệu quả thiết thực; là điều kiện thuận lợi để nâng cao nhận thức, trách nhiệm, huy động sự quyết tâm, tính xung kích, tình nguyện của TNQĐ trong ứng phó với BĐKH một cách hiệu quả. Nội dung, hình thức ứng phó với BĐKH rộng hay hẹp còn là cơ sở để đánh giá, kiểm nghiệm tinh thần trách nhiệm, ý thức chính trị, tính xung kích, tình nguyện của TNQĐ trong ứng phó với BĐKH, đó là thể hiện quá trình phát huy một cách sinh động và rõ ràng.

Biện pháp quy định cách thức giải quyết vấn đề, nhất là những mâu thuẫn đặt ra trong thực tiễn thực hiện từng nội dung cụ thể. Biện pháp nếu phù hợp sẽ phản ánh và đáp ứng những đòi hỏi của thực tiễn, yêu cầu nhiệm vụ công tác,  bảo đảm cho TNQĐ phát huy được lợi thế của mình với tính chất vừa là đại diện tính xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ Quân đội, vừa biểu hiện tính kỷ luật chặt chẽ, nghiêm minh của một tổ chức quân sự đặc thù trong ứng phó với BĐKH. Đồng thời, trực tiếp tác động đến quá trình củng cố và không ngừng nâng cao nhận thức về mục đích, xác định động cơ, quyết tâm, thái độ, trách nhiệm của TNQĐ trong ứng phó với BĐKH.

Nội dung, hình thức, biện pháp là nhân tố cốt lõi, quy định đến chất lượng, hiệu quả toàn bộ hoạt động ứng phó với BĐKH của TNQĐ. Việc tiến hành toàn diện, đồng bộ các nội dung; trong đó, xác định đúng trọng tâm, trọng điểm, biện pháp một cách phù hợp, hiệu quả, bám sát sự vận động, biến đổi của tình hình thực tiễn là cơ sở vững chắc để khắc phục những khâu yếu, mặt yếu trong ứng phó với BĐKH và phát huy vai trò, trách nhiệm, động viên, cổ vũ toàn thể cán bộ, đoàn viên thanh niên phát huy tính tích cực, chủ động, xung kích, tình nguyện trong ứng phó với BĐKH.

Hà Tiến Ngọc - Mai Văn Thể
Khoa Công tác đảng, công tác chính trị, Trường Sĩ quan Chính trị