Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh (Ảnh: Thành Nhân).

Giao thông phát triển đến đâu sẽ mở ra không gian phát triển mới về KT-XH đến đó

Phát biểu tại Lễ khởi công (điểm cầu tại TP. Hồ Chí Minh), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết: Đây là chuỗi các dự án trọng điểm ngành Giao thông được khởi công trong tháng 6-2023. Trong ngày hôm qua (17-6) đã khởi công dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng. Tới đây, ngày 25-6 là dự án đường Vành đai 4 - Vùng Hà Nội với chiều dài trên 112km, TMĐT hơn 85 nghìn tỷ và cao tốc Cao Lãnh - An Hữu với chiều dài 27km, TMĐT trên 5,8 nghìn tỷ, nối 2 tỉnh Đồng Tháp và Tiền Giang, kết nối 2 tuyến cao tốc huyết mạch của vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã tiếp tục xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ là một trong ba đột phá chiến lược, trong đó ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu... Thực tiễn đã chứng minh, giao thông vận tải nói chung và đường bộ cao tốc, sân bay, bến cảng nói riêng mang lại hiệu quả rõ nét về phát triển KT-XH. Giao thông phát triển đến đâu sẽ mở ra không gian phát triển mới về KT-XH đến đó, nhiều khu đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, du lịch được hình thành, quỹ đất được khai thác hiệu quả.

Trong giai đoạn 2000-2021, cả nước mới đầu tư đưa vào khai thác 1.163km đường bộ cao tốc, trong khi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000km đường bộ cao tốc. Để hoàn thành được mục tiêu này thì đến 2025 chúng ta cần đạt được 3.000km và 2026-2030 phấn đấu có thêm 2.000km đường bộ cao tốc. Như vậy, trong 9 năm từ 2021 đến 2030, chúng ta cần phải triển khai đầu tư, xây dựng gấp gần 4 lần số km đường bộ cao tốc đã xây dựng trong hơn 20 năm qua.

Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành địa phương cùng với việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư hoàn thiện toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông nối liền từ Lạng Sơn đến Cà Mau, kết nối trung tâm chính trị Thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế TP. Hồ Chí Minh; tiếp tục nghiên cứu triển khai các tuyến cao tốc trục ngang và các tuyến đường vành đai đi qua địa bàn nhiều tỉnh, thành phố, bảo đảm tính đồng bộ kết nối thông suốt các vùng và cả nước thúc đẩy sự phát triển KT-X và bảo đảm quốc phòng, an ninh của khu vực, đất nước.

Điều đặc biệt của 3 dự án khởi công ngày hôm nay là các dự án đều được áp dụng cơ chế đặc thù riêng như: Đẩy mạnh phân cấp phân quyền, theo đó giao địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án; Áp dụng cơ chế huy động nguồn lực cho dự án kết hợp giữa ngân sách trung ương và địa phương; Áp dụng chỉ định thầu để lựa chọn nhà thầu thi công dự án, qua đó rút ngắn thời gian chuẩn bị để triển khai dự án. 3 cơ chế này đều đã phát huy tối đa tác dụng, khẳng định sự đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc ban hành cơ chế mới để hoàn thành mục tiêu phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông theo Nghị quyết của Đảng - Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh (Ảnh: Thành Nhân).

Cũng theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cho người dân của các dự án này là rất khó khăn ở các đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu... nhưng các địa phương đã huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc, sự ủng hộ, chia sẻ của người dân, hy sinh quyền lợi cá nhân vì lợi ích chung nên công tác giải phóng mặt bằng của cả 3 dự án cơ bản đảm bảo tiến độ.

Đặc biệt, đối với địa bàn TP. Hồ Chí Minh, trong thời gian rất ngắn đã bàn giao mặt bằng để thi công đạt tới 87% (356ha/410ha); đây quả là một kỳ tích từ trước đến nay do tích chất phức tạp trong giải phóng mặt bằng qua nội đô, quy mô đền bù lớn, ảnh hưởng đến nhiều đối tượng người dân... Kết quả này càng minh chứng cho tính đúng đắn của chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, lần đầu tiên giao cho địa phương quản lý một dự án quy mô rất lớn, phức tạp, liên vùng; nhưng với quyết tâm của cấp ủy đảng, chính quyền và sự chung sức, đồng lòng, ủng hộ của người dân, dự án đã đạt được thành công bước đầu, rất đáng khích lệ.

Hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác đồng bộ toàn dự án năm 2026

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong thời gian rất ngắn khoảng 1 năm so với mức trung bình 2 năm so với cách triển khai thông thường, Bộ GTVT cùng các bộ, ngành, các địa phương, các đơn vị liên quan… đã nỗ lực để khởi công đồng loạt 3 dự án với mục tiêu cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác đồng bộ toàn dự án năm 2026. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi các dự án đi qua các khu vực miền Trung, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ với số km đường cao tốc hiện nay còn thấp so với các khu vực khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao, ghi nhận và biểu dương sự cố gắng nỗ lực, tinh thần trách nhiệm của Bộ GTVT, của các tỉnh, thành phố được giao thực hiện dự án, các cơ quan chuyên môn thuộc bộ, địa phương, các ban QLDA, các đơn vị tư vấn; đặc biệt là các bộ, ngành liên quan đã phối hợp triển khai; biểu dương chính quyền và nhân dân 7 tỉnh, thành phố có dự án đi qua (TP. Hồ Chí Minh, Long An, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa -Vũng Tàu, Khánh Hòa, Đắk Lắk) đã nỗ lực trong công tác giải phóng mặt bằng, tạo mọi điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện Dự án.

Thủ tướng cũng cảm ơn bà con nhân dân TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh nơi triển khai các dự án đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà cửa nơi sinh sống của mình để nhường mặt bằng cho các dự án.

Trục giao thông chiến lược kết nối liên vùng

Phát biểu tại Lễ khởi công, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết, UBND TP. Hồ Chí Minh được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tin tưởng giao làm cơ quan chuẩn bị đầu tư dự án đường Vành đai 3 (tổ chức lập, trình Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi) báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư; Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội quan tâm phân bổ hơn 50% nguồn vốn ngân sách trung ương cho dự án. Đây là dự án có quy mô, tổng mức đầu tư lớn nhất từ trước đến nay của ngành GTVT trong Vùng, dự án đi qua 4 tỉnh, thành phố, là trục giao thông chiến lược kết nối liên vùng, không chỉ cho các địa phương nơi dự án đi qua mà với các địa phương khác trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

TP. Hồ Chí Minh với vai trò là cơ quan đầu mối đã phối hợp chặt chẽ với các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Long An tập trụng, khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các dự án thành phần. Sau một năm tích cực triển khai công tác chuẩn bị đầu tư, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán, lựa chọn nhà thầu giải phóng mặt bằng, đến hôm nay Dự án đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh đủ điều kiện khởi công cùng với các Dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.

Chủ tịch UBND thành phố Phan Văn Mãi phát biểu tại Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh (Ảnh: Thành Nhân).

Theo Chủ tịch UBND thành phố Phan Văn Mãi, một số kết quả nổi bật đạt được trong quá trình triển khai thực hiện hiện dự án như:

Một là, công tác thẩm định, phê duyệt ranh giải phóng mặt bằng, phê duyệt dự án, thiết kế kỹ thuật được thực hiện khoa học, bài bản, đúng quy định, với nhiều cách làm mới, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu tiến độ theo kế hoạch đề ra; rút ngắn khoảng 1 năm với mức mức trung bình là 2 năm so với cách triển khai thông thường. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai các bước tiếp theo;

Hai là, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư triển khai nhanh, hiệu quả trở thành dự án kiểu mẫu với quyết tâm, nỗ lực và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; với nhiều cách làm mới, sáng tạo. Đây là yếu tố then chốt giúp dự án có thể khởi công đúng như kỳ vọng; Ba là, trong tổ chức thực hiện, có sự phối hợp chặt chẽ trách nhiệm và đoàn kết gắn bó của các địa phương liên quan và chủ đầu tư các dự án thành phần của 4 tỉnh, thành phố mà dự án đi qua.

Hoàng Hào