Quang cảnh buổi họp báo (Ảnh: H.Hào).

Tại buổi họp báo, Thượng tá Lê Mạnh Hà – Phó Trưởng Phòng Tham mưu Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết về thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo qua mạng thời gian gần đây như: Các đối tượng lừa đảo thường yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào các số tài khoản ngân hàng (có họ tên chủ tài khoản, tên ngân hàng) do các đối tượng chỉ định, cung cấp. Tuy nhiên, các đối tượng lừa đảo thường không trực triếp đến ATM để rút tiền, mà chuyển tiền lòng vòng qua các tài khoản ngân hàng khác nhau bằng dịch vụ internet banking.

Hầu như các tài khoản nhận tiền từ hoạt động lừa đảo đều được đối tượng thuê người khác đứng tên đăng ký. Các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân trực tiếp mở tài khoản ngân hàng, đăng ký dịch vụ internet banking rồi chuyển tiền vào, sau đó nạn nhân phải cung cấp mã thẻ, số tài khoản điện tử và mã OTP. Khi nạn nhân cung cấp xong, các đối tượng đăng nhập vào tài khoản và nhanh chóng chuyển tiền sang tài khoản khác. Thời gian luân chuyển dòng tiền diễn ra ngay lập tức sau khi nạn nhân chuyển tiền từ 10 đến 30 phút.

Đường đi của dòng tiền lừa đảo được các đối tượng trong băng nhóm chuẩn bị, tính toán kỹ để đối phó cơ quan công an điều tra, truy vết. Nhận được tiền do nạn nhân chuyển, các đối tượng sẽ chuyển liên tiếp sang nhiều tài khoản khác nhau, chia nhỏ số tiền vừa chiếm đoạt ra để gửi hoặc sử dụng tiền lừa đảo được để mua hàng hóa điện tử tại các trung tâm thương mại của nước ngoài, chuyển tiền vào ví điện tử, mua thẻ cào điện thoại, thẻ games. Hoàn toàn không rút tiền mặt truyền thống như trước.

Hiện nay, lợi dụng tình hình kinh tế có nhiều khó khăn, nhiều người dân thiếu hiểu biết về pháp luật, không nhận diện được thủ đoạn tội phạm nên các đối tượng thường lôi kéo, dẫn dụ thuê mướn để sử dụng thông tin, giấy tờ cá nhân rồi đăng ký mở tài khoản ngân hàng. Sau đó thu mua lại với giá từ 500 đến 1 triệu đồng, các đối tượng thuê mướn yêu cầu người bán tài khoản gửi qua đường xe khách, bưu điện đến địa điểm đối tượng cung cấp, hoàn toàn không gặp mặt trực tiếp.

Đa phần những người được thuê mở tài khoản vì hoàn cảnh khó khăn, không biết việc mình mở tài khoản để bán, cho thuê, cho mượn là vi phạm pháp luật. Phần lớn, các đối tượng chủ mưu các đường dây lừa đảo là người nước ngoài, cấu kết với các đối tượng người Việt Nam được phân công việc tìm người cung cấp số tài khoản để nhận tiền lừa đảo, mỗi số tài khoản thuê thì đối tượng trả công từ 400.000 đồng đến 700.000 đồng.

Có trường hợp đối tượng sử dụng thông tin cá nhân của người khác để làm giả CMND/CCCD phục vụ cho việc đăng ký mở tài khoản với mục đích lừa đảo; khi có những vụ việc lừa đảo xảy ra, qua xác minh, làm việc thì chủ đăng ký tài khoản mới nhận biết được là đối tượng thay đổi hình ảnh trên CCCD/CMND để đăng ký; người bị sử dụng thông tin cá nhân chưa từng mở tài khoản ngân hàng lần nào.

Về vấn đề này, Công an TP. Hồ Chí Minh cảnh báo với người dân: việc mua bán, cho thuê, cho mượn số tài khoản ngân hàng cho đối tượng khác lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi vi phạm pháp luật.

Hành vi trên sẽ bị xử lý hình sự về tội “Mua bán trái phép thông tin tài khoản ngân hàng” với mức phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 100 triệu đồng (theo khoản 5, khoản 6, khoản 10 Điều 26 Nghị định số 88/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng) và truy cứu trách nhiệm hình sự với hành vi mua bán tài khoản ngân hàng với mức phạt tiền đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù đến 7 năm (Điều 291 - Bộ luật Hình sự).

Hiện Bộ Công an, Công an TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp với các cơ quan truyền thông công bố danh sách các số tài khoản ngân hàng liên quan đến các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản để người dân phòng tránh. Tuy nhiên, hình thức tuyên truyền chỉ là một phần trong công tác phòng ngừa, đấu tranh.

Thời gian qua, tình hình tội phạm lợi dụng công nghệ cao, không gian mạng để hoạt động phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản có nhiều diễn biến phức tạp, với nhiều phương thức thủ đoạn phạm tội tinh vi, đan xen, kết hợp giữa nhiều hình thức lừa đảo khác nhau, gây thiệt hại lớn về tài sản và bức xúc trong nhân dân. Điển hình như các vụ: Mạo danh giáo viên, nhân viên y tế báo tin cho phụ huynh về việc học sinh bị tai nạn cấp cứu, yêu cầu nhanh chóng chuyển tiền để đóng viện phí, cấp cứu rồi chiếm đoạt. Giả danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án, nhân viên bảo hiểm, nhân viên viễn thông... bịa đặt thông tin, hù dọa nạn nhân liên quan đến vụ việc đang bị điều tra, làm nạn nhân hoang mang yêu cầu phải chuyển tiền đảm bảo hoặc cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP rồi chiếm đoạt. Dụ dỗ nạn nhân đầu tư vào các hội nhóm trên mạng xã hội làm nhiệm vụ hưởng hoa hồng, nạp tiền sinh lời; đầu tư chứng khoán rồi chiếm đoạt... – Thượng tá Lê Mạnh Hà cảnh báo.

Thượng tá Lê Mạnh Hà - Phó Trưởng Phòng Tham mưu Công an TP. Hồ Chí Minh trả lời báo chí tại buổi họp báp (Ảnh: H.Hào).

Theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, Công an TP. Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân luôn nâng cao cảnh giác; đồng thời tuyên truyền về các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng lừa đảo để người dân phòng tránh như:

Không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số giấy tờ tùy thân, địa chỉ, số tài khoản ngân hàng, mã OTP qua điện thoại cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào yêu cầu mà không quen biết.

Khi nhận được các cuộc điện thoại có dấu hiệu nghi ngờ lừa đảo, người dân cần bình tĩnh, không hoang mang, lo sợ; nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè, giáo viên chủ nhiệm của con em mình để được tư vấn, làm rõ. Đồng thời, thông báo, trình báo với cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ, tiếp nhận giải quyết.

Lực lượng công an và các lực lượng chức năng khác của cơ quan nhà nước trong quá trình điều tra, giải quyết vụ việc, không bao giờ làm việc với công dân qua điện thoại, tuyệt đối không có lời lẽ hăm họa, đe dọa hoặc gửi những tài liệu khởi tố, khởi kiện qua điện thoại. Nếu cơ quan chức năng mời làm việc sẽ gửi giấy mời thông qua chính quyền đoàn thể địa phương nơi công dân cư trú để làm việc đúng theo quy định của pháp luật.

Khi có đối tượng đề nghị nhờ đăng ký mở tài khoản hộ, thuê mở tài khoản cần tỉnh táo để nhận biết, cảnh giác với thủ đoạn lợi dụng thông tin cá nhân để thực hiện hoạt động phạm tội lừa đảo. Nếu phát hiện, cần thông tin ngay đặc điểm, thông tin cá nhân, số điện thoại của đối tượng nhờ mở tài khoản cho cơ quan công an biết đế kịp thời ngăn chặn; việc sử dụng thông tin cá nhân của bản thân để mở tài khoản ngân hàng sau đó mua bán, cho thuê, cho mượn là vi phạm pháp luật và có thể liên đới về việc xem xét xử lý hình sự nếu biết mà không tố giác, tố cáo hoạt động mua bán thông tin tài khoản ngân hàng của đối tượng khác, gây hậu quả nghiệm trọng.

Hoàng Hào