Trong thời kỳ mới, Đảng ta tiếp tục thực hiện chủ trương phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt và phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội. Sự nghiệp CNH, HĐH càng phát triển và đi vào chiều sâu càng đòi hỏi tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) với tư cách là hạt nhân lãnh đạo chính trị phải trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu.

Thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo đất nước ta đang ra khỏi tình trạng kém phát triển, đời sống nhân dân có nhiều thay đổi, song còn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Đảng ta nhận định, thách thức chủ yếu vẫn là nguy cơ bên trong. Nổi lên là: “Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp, cùng với sự phân hóa giàu nghèo và sự yếu kém trong quản lý, điều hành của nhiều cấp, nhiều ngành làm giảm lòng tin đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước”(1).

Bên cạnh đó, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta… Trong khi đó “Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp, công tác quản lý đảng viên chưa chặt chẽ, sinh hoạt đảng chưa nền nếp, nội dung sinh hoạt nghèo nàn, tự phê bình và phê bình yếu. Việc xây dựng TCCSĐ trong doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn chậm, vai trò của tổ chức đảng ở đây mờ nhạt. Động cơ phấn đấu vào Đảng của một số người có biểu hiện lệch lạc, cơ hội”(2). “Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng chưa làm tốt công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng… Kỷ luật, kỷ cương ở nhiều tổ chức đảng không nghiêm. Sự đoàn kết nhất trí ở không ít cấp ủy chưa tốt”(3)… Những vấn đề đó làm suy giảm vai trò lãnh đạo và uy tín của Đảng, trước hết và chủ yếu là từ cơ sở.

Đảng ta nhấn mạnh: “Tập trung củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ, tạo chuyển biến rõ rệt về chất lượng hoạt động của các loại hình cơ sở đảng, nhất là tổ chức đảng trong các đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế”(4). Theo đó, cần nắm vững và thực hiện tốt những nội dung sau:

Một là, xây dựng cấp ủy vững mạnh, có sức chiến đấu cao, thực sự đoàn kết thống nhất. Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, “để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực lãnh đạo”(5). Điều đó phải được quán triệt và thực hiện ở các cấp bộ đảng, trước hết là TCCSĐ. Từng đảng viên cần nhận thức và phát huy đầy đủ vai trò của tổ chức đảng đối với mọi mặt hoạt động của đơn vị. Đặc biệt cần: “Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ cấp ủy viên, trước hết là bí thư cấp ủy”(6). TCCSĐ chỉ trong sạch, vững mạnh khi có cấp ủy thực sự mạnh, nội bộ đoàn kết thống nhất. Muốn vậy, từng cấp ủy viên phải không ngừng nâng cao trình độ mọi mặt. Thực tế trong toàn Đảng hiện nay, số cán bộ dày dạn kinh nghiệm, trải qua thực tiễn chiến tranh ngày càng ít dần, số cán bộ chủ chốt ngày càng trẻ hóa, nên trước những khó khăn, phức tạp, có vấn đề mới nảy sinh, hoặc địa phương, cơ sở có sự biến động về nhiệm vụ, tổ chức, thì một bộ phận lúng túng, hoặc chưa đủ sức để giải quyết, còn chờ đợi cấp trên.

Trước yêu cầu mới đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là đội ngũ cấp ủy viên, bí thư cấp ủy phải thực sự vững vàng, đủ bản lĩnh, trình độ giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra. “Mỗi cán bộ, đảng viên đều phải học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị. Xây dựng và thực hiện quy định mọi đảng viên có trách nhiệm làm công tác tư tưởng. Cán bộ chủ chốt cấp ủy đảng phải thường xuyên tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân, chủ động nắm bắt, đánh giá, dự báo diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và có biện pháp giải quyết kịp thời”(7). Đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ chốt của địa phương, cơ sở phải thực sự gương mẫu trước nhân dân. “Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, thực sự là một tấm gương về phẩm chất đạo đức, lối sống. Cán bộ cấp trên phải gương mẫu trước cán bộ cấp dưới, đảng viên và nhân dân.”(8). Có như vậy, mới giữ vững được vai trò lãnh đạo ở cơ sở; mới thống nhất về ý chí và hành động, thực sự là hạt nhân chính trị, trung tâm đoàn kết của đảng bộ, địa phương.

Xây dựng cấp ủy đảng mạnh, nội bộ thực sự đoàn kết, thống nhất phải gắn liền với đổi mới phong cách, lề lối làm việc của cấp ủy, đề cao vai trò của cán bộ chủ trì. “Đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo của Đảng từ trung ương đến địa phương, cơ sở. Thực hiện tốt chế độ lãnh đạo tập thể đi đôi với phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu”(9).

Hai là, duy trì nghiêm túc các nguyên tắc, chế độ, phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng. Sinh hoạt đảng là hoạt động thường xuyên và là biện pháp chủ yếu để nâng cao chất lượng lãnh đạo và xây dựng Đảng. Sinh hoạt đảng được duy trì thành nền nếp, đúng chế độ, nguyên tắc và đảm bảo chất lượng sẽ là môi trường tốt để giáo dục, quản lý, rèn luyện đảng viên. Thực tiễn cho thấy, đảng bộ nào không giữ đúng chế độ, nguyên tắc sinh hoạt, dân chủ nội bộ bị vi phạm, ý kiến đúng đắn của đảng viên không được tôn trọng, tự phê bình và phê bình không được phát huy thì ở đó năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu giảm sút, xuất hiện các hiện tượng vô tổ chức, vô kỷ luật.

Đảng ta nhấn mạnh: “Thật sự phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng, từ sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt cấp ủy ở cơ sở đến sinh hoạt Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương; đồng thời giữ nghiêm kỷ luật trong Đảng. Thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ. Chống quan liêu, bè phái, cục bộ, địa phương, lối làm việc vô nguyên tắc, vi phạm kỷ luật, vi phạm dân chủ”(10).

Từng TCCSĐ phải chấp hành nghiêm, duy trì có nền nếp các chế độ sinh hoạt của đảng uỷ, chi uỷ, chi bộ, kiểm tra, báo cáo, tự phê bình và phê bình... Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt lãnh đạo, học tập, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình trong từng cấp uỷ, tổ chức đảng. Trong sinh hoạt cần xác định những nội dung cụ thể, giải quyết những vấn đề thiết thực, có trọng tâm, trọng điểm, cung cấp đủ thông tin để đảng viên nắm chắc tình hình, có cơ sở đóng góp xây dựng các chủ trương, biện pháp lãnh đạo. Cải tiến cách điều hành hội nghị, dân chủ trong thảo luận trên tinh thần tự phê bình và phê bình, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của cán bộ, đảng viên. Các chủ trương, biện pháp lãnh đạo đều được thảo luận kỹ lưỡng trước khi quyết định tập thể. Chống mọi biểu hiện quan liêu, gia trưởng, chuyên quyền, độc đoán trong sinh hoạt đảng.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh, kịp thời những trường hợp vi phạm kỷ luật Đảng.

Hiện nay công tác kiểm tra ở TCCSĐ cần tập trung vào việc thi hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, luật pháp, chính sách của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ; quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Đảng; giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí; rèn luyện, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Kết hợp chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát với thi hành kỷ luật Đảng. “Xử lý nghiêm mọi cán bộ, đảng viên vi phạm về trách nhiệm, phẩm chất đạo đức, lối sống”(11).

Ngoài những nội dung trên, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ hiện nay, cần gắn liền với làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, thực hiện các quy định của Ban Chấp hành Trung ương, của cấp trên; nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa và kiên quyết đấu tranh khắc phục mọi quan điểm lệch lạc, mọi biểu hiện dẫn đến suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, quan liêu, cục bộ, vi phạm dân chủ, coi thường kỷ cương, kỷ luật, tham nhũng, hối lộ, gây mất đoàn kết nội bộ.

Từng tổ chức đảng cần chú trọng làm tốt công việc phân công, hướng dẫn, kiểm tra đảng viên chấp hành nghị quyết, thi hành nhiệm vụ, phát huy vai trò tiền phong gương mẫu trong công tác, học tập và giữ gìn đạo đức, lối sống. Giữ vững mối quan hệ với quần chúng nơi công tác, với chi bộ và nhân dân nơi cư trú. “Định kỳ lấy ý kiến nhận xét của nhân dân về tư cách của cán bộ, đảng viên”(12), làm cơ sở để đánh giá, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, phát huy vai trò và hiệu lực lãnh đạo của Đảng ở cơ sở.

 …………

1. ĐCSVN. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H.2011, tr.173.

2. Sđd, tr.174

3. Sđd, tr.175.

4. Sđd, tr.289- 290

5. Sđd, tr.89.

6. Sđd, tr.260.

7. Sđd, tr.257.

8. Sđd, tr.258.

9. Sđd, tr.262.

10. Sđd, tr.259.

11,12. Sđd, tr .258.

Đại tá, TS. Trần Bá Thanh
Học viện Chính trị