Thứ Bảy, 5/5/2012 8:0'(GMT+7)
Khơi dậy tiềm năng sức trẻ
Lễ bế giảng Lớp bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý dành cho cán bộ trẻ TP. Đà Nẵng khóa IV
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng chỉ rõ: “Đổi mới, trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lý, kết hợp các độ tuổi, bảo đảm tính liên tục, kế thừa và phát triển"(1). Định hướng đó có ý nghĩa rất lớn khi đất nước ta bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở cửa hội nhập quốc tế. Đây còn là bước kế thừa và vận dụng một nội dung trong Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ. Trong quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ, Người nhấn mạnh “Đảng ta phải khéo kết hợp cán bộ già với cán bộ trẻ. Không nên coi thường cán bộ trẻ"(2) và “phải đưa họ vào Đảng, bồi dưỡng họ thành cán bộ. Như vậy là không bao giờ thiếu cán bộ"(3).
Thấm nhuần quan điểm ấy, trong những năm qua, Đảng ta đã tập trung đổi mới lãnh đạo về công tác cán bộ, trẻ hóa cán bộ lãnh đạo, quản lý nhằm không chỉ góp phần thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ chính trị mà còn chuyển tiếp vững vàng các thế hệ cán bộ trong hệ thống chính trị từ trung ương xuống cơ sở. Những kết quả đạt được là rất lớn, trong đó cần phải kể đến một đội ngũ cán bộ lãnh đạo trẻ, năng động, giàu nhiệt huyết, đang phát huy tài năng và trí tuệ của mình trên các cương vị được giao. Qua thực tiễn công tác cho thấy, đội ngũ cán bộ trẻ được bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo đã thể hiện được bản lĩnh, sáng tạo, thích ứng nhanh với cái mới, có sức bật, dám nghĩ dám làm. Trong những năm gần đây, tại nhiều địa phương và bộ, ngành đã xuất hiện những cán bộ lãnh đạo trẻ nhưng quyết đoán, nói đi đôi với làm, dám đột phá và giải quyết hiệu quả những khâu khó, điểm nghẽn của địa phương mình, ngành mình.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại một thực trạng đó là, một số cấp uỷ, cấp chính quyền vẫn chưa thực sự quan tâm đến công tác trẻ hoá cán bộ, cũng như xây dựng nguồn lực kế cận trong công tác quản lý, lãnh đạo, thiếu tin tưởng vào cán bộ trẻ; hoặc có quy hoạch nhưng bố trí sử dụng vào các chức danh lãnh đạo, quản lý chưa nhiều, khiến không ít cán bộ trẻ có trình độ, năng lực bị mất đi động cơ phấn đấu. Bên cạnh đó, cần phải nhấn mạnh đến tình trạng trì níu nhau, ganh tỵ trong một bộ phận cán bộ, hoặc “xấu đều hơn tốt lỏi”, dàn hàng ngang cùng tiến… Điều này đã từng được Hồ Chí Minh cảnh báo “Sinh trưởng trong xã hội cũ, chúng ta ai cũng mang trong mình hoặc nhiều hoặc ít vết tích xấu xa của xã hội đó về tư tưởng, về thói quen…Vết tích xấu nhất và nguy hiểm nhất của xã hội cũ là chủ nghĩa cá nhân"(4). Một vấn đề đáng quan tâm đó là, việc thực hiện trẻ hóa cán bộ còn chưa khoa học, chưa kết hợp giữa thời gian và độ tuổi để chuyển tiếp, kế thừa các thế hệ cán bộ trong hệ thống tổ chức của cơ quan, đơn vị.
Từ các vấn đề nêu trên cho thấy, để có được đội ngũ cán bộ trong toàn hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước như đã đề ra trong Chiến lược cán bộ, song song với tập trung làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, việc quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ, trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cần phải được quan tâm thích đáng, không chỉ là giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu trước mắt hay nhiệm vụ cụ thể mà còn là chiến lược dài hạn về nguồn lực cán bộ. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trẻ hoá đội ngũ cán bộ, cần chú ý thực hiện tốt các biện pháp sau:
Một là, cấp ủy, chính quyền các cấp cần phải thống nhất nhận thức về công tác cán bộ nói chung, trẻ hóa cán bộ lãnh đạo, quản lý nói riêng.
Theo đó, việc quy hoạch, xây dựng nguồn cán bộ phải xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng đó là: phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra cho cả trước mắt và lâu dài. Nhận thức này phải được thể hiện rõ trong nghị quyết quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ các cấp, làm cơ sở cho đề bạt, bổ nhiệm, bố trí sử dụng cán bộ trong từng năm, từng nhiệm kỳ và cho cả một giai đoạn 10 năm, 20 năm. Đổi mới tư duy về công tác cán bộ phải đổi mới quan điểm, phương pháp đánh giá cán bộ. Đối với cán bộ trẻ phải lấy hiệu quả và sự tín nhiệm của quần chúng làm thước đo chủ yếu, phải đánh giá đúng ưu, khuyết điểm của cán bộ trẻ để từ đó xây dựng quy hoạch, bồi dưỡng, giáo dục và bố trí công tác nhằm từng bước hoàn thiện tư chất, tác phong lãnh đạo. Trong đó, cần phải nắm vững nguyên tắc “cách xem xét cán bộ, quyết không nên chấp nhất, vì nó cũng phải biến hóa"(5), cán bộ lớn tuổi phải có trách nhiệm nâng đỡ, dìu dắt cán bộ trẻ, phối hợp chặt chẽ trong thực hiện nhiệm vụ; mỗi cấp ủy, cán bộ, đảng viên “phải đặt lợi ích của giai cấp và dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, chống thói kèn cựa, suy bì, ích kỷ"(6). Khi đã đạt đến nhận thức chung như vậy, việc quy hoạch, tạo nguồn cán bộ trẻ vào các vị trí lãnh đạo và nguồn kế cận sẽ trở nên thuận lợi. Không những thế, nó còn trở thành động lực phấn đấu, cống hiến và khơi dậy tiềm năng sức trẻ trong đông đảo cán bộ.
Hai là, chủ động làm tốt công tác quy hoạch tạo nguồn cán bộ trẻ, chú trọng hai yếu tố “tài” và “đức”, trong đó “đức” là gốc.
Mọi phẩm chất, tài năng của cán bộ phải được phát hiện sớm và được bồi dưỡng công phu giống như “người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu”. Đây là trách nhiệm chính trị của các cấp uỷ và tổ chức đảng. Việc quan tâm và chủ động làm tốt công tác quy hoạch nguồn cán bộ chính là biết phát hiện, bồi dưỡng và quy hoạch sớm nguồn cán bộ trẻ. Việc bổ nhiệm, cất nhắc cán bộ trẻ phải được tiến hành có lộ trình, gắn với các chức danh cụ thể, đặt trong tính chỉnh thể của tổ chức bộ máy, thông qua thực tiễn.
Trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ, cần nắm vững chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Phải đào tạo ra những cán bộ phụ trách, có gan phụ trách, có gan làm việc, ham làm việc. Có thế Đảng mới thành công”(7). Thế mạnh của cán bộ trẻ là hăng hái và nhiều kiến thức, nhưng lại có điểm yếu là thiếu kinh nghiệm thực tiễn, vì vậy, để cán bộ trẻ nhanh chóng trưởng thành cần phải tạo điều kiện cho họ tiếp cận với thực tiễn, thông qua thực tiễn để tích lũy kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm quản lý và điều hành công việc. Phương châm sử dụng cán bộ trẻ là khơi dậy tinh thần trách nhiệm và dám phụ trách “dù sai lầm chút ít cũng không sợ”, thông qua đó để thẩm định bản lĩnh, tài năng của cán bộ trẻ. Các cấp quản lý cán bộ phải luôn theo sát để kiểm tra, động viên khích lệ, uốn nắn giúp đỡ họ, tránh tình trạng “giao công việc mà không kiểm tra, đến lúc thất bại mới chú ý đến"(8). Hồ Chí Minh từng dạy, thương yêu cán bộ là phải luôn luôn chú ý đến công tác của họ, kiểm thảo họ. Hễ thấy khuyết điểm là giúp cho họ sửa chữa ngay. Định kỳ đánh giá kết quả phấn đấu, năng lực lãnh đạo, quản lý gắn với chức trách nhiệm vụ được giao của cán bộ trẻ, để định hướng và chỉ dẫn họ phát huy ưu điểm, sở trường, khắc phục những hạn chế yếu kém của mình.
Cần phải mạnh dạn cất nhắc sử dụng cán bộ trẻ. Trên cơ sở tiêu chuẩn cán bộ, cần phải mạnh dạn bổ nhiệm những cán bộ lãnh đạo, quản lý trẻ có phẩm chất năng lực, có khả năng đột phá trong xác định và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị. Phải có lòng tin vào cán bộ trẻ. Tuy nhiên, phải chú ý đến năng lực sở trường của cán bộ trẻ để sắp xếp công việc phù hợp nhằm phát huy tối đa sức sáng tạo và hiệu quả công tác của tuổi trẻ.
Đề bạt, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý trẻ phải coi trọng cả đức lẫn tài, trong đó phải lấy đức làm gốc. Hồ Chí Minh chỉ rõ “Nếu không có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng”; “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước"(9). Đối với cán bộ trẻ, việc rèn luyện đạo đức góp phần cho tài năng phát triển đúng hướng, bền vững. Việc mạnh dạn bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý trẻ phải bảo đảm khi họ đã am hiểu lĩnh vực phụ trách, đủ khả năng đánh giá những yếu tố tác động cả tích cực, thuận chiều cũng như khó khăn, cản trở đến quá trình thực hiện chức trách.
Ba là, cán bộ trẻ phải không ngừng học tập nâng cao trình độ kiến thức, kỹ năng lãnh đạo, quản lý; nâng cao bản lĩnh, phẩm chất đạo đức cách mạng.
Mỗi cán bộ lãnh đạo, quản lý trẻ phải luôn nhận thức rằng, đã là những “công bộc” của dân phải hết lòng tận tụy phục vụ nhân dân, nói đi đôi với làm, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Tuổi trẻ phải không ngừng học tập, tu dưỡng để ngày càng trưởng thành, phải tự tin nhưng không được kiêu ngạo, phải khiêm tốn học hỏi để ngày càng tiến bộ. Công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Đảng khởi xướng và lãnh đạo thành công hay không là nhờ phần quan trọng vào sức cống hiến và năng lực của tuổi trẻ. Mỗi đảng viên, cán bộ trẻ phải tích cực phấn đấu, rèn luyện; không chỉ làm chủ kiến thức khoa học, công nghệ tiên tiến, mà còn phải là người cán bộ có đạo đức cách mạng, có trách nhiệm trước Tổ quốc và nhân dân.
----------------------
(1). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H, 2011, tr.262.
(2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9). Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H, 2000, t.12, t5, t9.
TS. Nguyễn Thế Tư
Học viện Chính trị - Hành chính khu vực III