Chiều 21-11-2013, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày Báo cáo giải trình và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIII.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng cảm ơn Quốc hội đã cơ bản đồng tình với các Báo cáo của Chính phủ và đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2014. Đồng thời Chính phủ xin nghiêm túc tiếp thu ý kiến xác đáng của các đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước, tiếp tục phát huy những tiến bộ, kết quả đã đạt được, ra sức khắc phục những hạn chế yếu kém, nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý điều hành, nỗ lực cao nhất để cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Quốc hội.
Về tình hình kinh tế xã hội và các nhiệm vụ những tháng cuối năm, Thủ tướng cho biết, tháng 10 và 11, kinh tế vĩ mô tiếp tục cải thiện, chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 tăng 0,4%, ước cả năm tăng 6,2-6,3%, là mức tăng thấp nhất trong 10 năm qua; dư nợ tín dụng cả năm có khả năng đạt 11-12%; xuất khẩu tăng 15,1%, nhập khẩu tăng 15,9%, nhập siêu gần 290 triệu USD; vốn FDI đăng ký 11 tháng đạt trên 20 tỷ USD, vốn thực hiện đạt khoảng 11,5 tỷ USD, vốn ODA ký kết tăng 14,1%; sản xuất công nghiệp tiếp tục phục hồi, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; sản xuất nông-lâm-thủy sản ổn định; an sinh xã hội được đảm bảo… Những kết quả này giúp đất nước có cơ sở đạt được những kế hoạch đã đề ra cho năm 2013. từ nay đến cuối năm, kiên định thực hiện các giải pháp đã đề ra, chủ động cân đối cung-cầu, đảm bảo đủ các mặt hàng thiết yếu, chuẩn bị tốt điều kiện để mọi người dân đón tết vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.
Về nhiệm vụ năm 2014, Chính phủ sẽ khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp đã đề ra, trong đó tập trung chỉ đạo điều hành đồng bộ, hiệu quả các chính sách tiền tệ, giá hàng hóa do Nhà nước quy định, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô cả trước mắt và trung hạn; cải thiện môi trường kinh doanh…
Về sử dụng nguồn vốn trái phiếu, Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ sử dụng khoản tăng bội chi ngân sách một phần cho trả nợ, phần còn lại đầu tư cho các dự án thiết yếu, hoàn thành các công trình đang dở dang, đầu tư cho nông nghiệp nông thôn, bổ sung vốn đối ứng ODA. Trái phiếu sẽ được phát hành phù hợp theo tiến độ giải ngân dự án và phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô, đảm bảo hiệu quả, đồng thời phù hợp với chính sách tiền tệ, không làm tăng quá mức tổng cầu. Nhưng Thủ tướng cũng thừa nhận, áp lực trả nợ là rất lớn, cần phải phát hành trái phiếu để đảo nợ, bảo đảm duy trì thanh khoản mà không làm tăng dư nợ gốc trái phiếu Chính phủ. Với các giải pháp này, nợ công của nước ta hiện vẫn trong giới hạn an toàn.
Về xử lý nợ xấu, thời gian qua, Chính phủ đã xử lý hơn 101.000 tỷ đồng bằng dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng, tình hình thanh khoản của các tổ chức tín dụng lành mạnh hơn… Nhưng nợ xấu vẫn còn cao, đến cuối tháng 9/2013 là hơn 4,6% và việc xử lý nợ xấu còn gặp nhiều khó khăn do thị trường chứng khoán, bất động sản phục hồi chậm nên khó bán tài sản đảm bảo để thu hồi vốn… Thời gian tới, Chính phủ sẽ tập trung xử lý bằng các biện pháp mạnh như tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra, đảm bảo công khai minh bạch của các tổ chức tín dụng, phát huy vai trò của công ty quản lý tài sản, bán tài sản đảm bảo để thu nợ…
Cùng với đó, Chính phủ sẽ đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng. Trong tái cơ cấu đầu tư công, Chính phủ sẽ tập trung khắc phục tình trạng dàn trải, lãng phí, rà soát lại các khoản vốn và các khoản vay được Nhà nước bảo lãnh để đâu tư vào các dự án quan trọng, có sức lan tỏa lớn, đảm bảo các dự án được thực hiện theo đúng quy hoạch, kế hoạch, gắn với trách nhiệm của người ra quyết định đầu tư và chủ đầu tư. Về tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước, Chính phủ đã có quy định rõ về cơ chế, chính sách cho việc quản lý, giám sát tại các doanh nghiệp Nhà nước… Về tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, Chính phủ sẽ tập trung vào các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ vào nông nghiệp, có chính sách thu hút mạnh đầu tư sản xuất công nghiệp và dịch vụ ở địa bàn nông thôn; huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; ưu tiên bố trí vốn ngân sách và các nguồn vốn xã hội đầu tư cho phát triển nông nghiệp, nông thôn… Về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, Chính phủ chú trọng tạo môi trường bình đẳng cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần cùng phát triển…
Về các vấn đề xã hội, trong đó có giảm nghèo, Chính phủ coi đây là nhiệm vụ trọng tâm và đã có nhiều chính sách, huy động mọi nguồn lực xã hội để giảm nghèo, bình quân mỗi năm tỷ lệ hộ nghèo giảm trên 2%... Về giảm tải bệnh viện và nâng cao y đức, Chính phủ đã cho đầu tư, cải tạo, xây mới nhiều bệnh viện, triển khai chuyển giao công nghệ cho tuyến dưới… Chính phủ sẽ xây mới 5 bệnh viện trung ương và tuyến cuối hiện đại trong năm 2014, đồng thời nâng cấp, mở rộng các bệnh viện trung ương và tuyến cuối hiện có nhằm giảm tải, nâng cao năng lực điều trị và chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Thủ tướng nhấn mạnh: Chính phủ sẽ làm hết sức mình, quyết liệt hành động để cùng cả nước hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ năm 2014.
Sau khi báo cáo của Thủ tướng, nhiều đại biểu Quốc hội đã đặt câu hỏi chất vấn trực tiếp Thủ tướng: Đại biểu Trần Thị Hiền (Hà Nam) băn khoăn về việc liệu phát hành thêm trái phiếu Chính phủ có thể khiến lạm phát quay trở lại hay không, các giải pháp của Chính phủ để sử dụng nguồn trái phiếu này thật hiệu quả. Các đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị), Ngô Văn Minh (Quảng Nam) quan tâm đến tình trạng nợ đọng văn bản hướng dẫn thi hành luật của các cơ quan Chính phủ. Đại biểu Minh đặt vấn đề, liệu việc chậm ban hành văn bản có phải là vi phạm pháp luật không? Nếu có, Thủ tướng xử lý như thế nào? Đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận), Trần Thị Dung (Điện Biên), Đỗ Văn Đương (TP. Hồ Chí Minh) hỏi về quy hoạch, xây dựng thủy điện gây nhiều hệ lụy; quy trình xả lũ, vận hành hồ chứa và sự chỉ đạo của Thủ tướng với công tác này trước các ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội trong hơn 2 ngày chất vấn vừa qua. Đại biểu Đỗ Văn Đương cũng gửi thêm tới Thủ tướng câu hỏi của cử tri TP. Hồ Chí Minh về việc vì sao lại có sân golf trong sân bay Tân Sơn Nhất? Đại biểu Trần Du Lịch (TP. Hồ Chí Minh) đề nghị Thủ tướng làm rõ, liệu sự ngập ngừng, thiếu nhất quán trong ban hành chính sách thể chế tạo niềm tin thị trường có phải là nguyên nhân dẫn tới sự chậm chạp trong nhiều vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế? Làm thế nào để có được sự nhất quán về thể chế? Đại biểu Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh) quan tâm thêm về kết quả tái cơ cấu nền kinh tế. Trách nhiệm giải trình trong thực thi công vụ và trách nhiệm người đứng đầu về phòng, chống tham nhũng được đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị) chất vấn Thủ tướng. Đại biểu Trương Thị Huệ (Thái Nguyên) chất vấn Thủ tướng về trách nhiệm của người có thẩm quyền trong thực thi công vụ chưa được rõ ràng, chưa có địa chỉ cụ thể. Đại biểu Đặng Thị Kim Chi (Phú Yên) đề nghị Thủ tướng giải đáp về việc tạm nhập tái xuất 30.000 tấn đường của Hoàng Anh Gia Lai và các giải pháp giúp ngành mía đường đảm bảo sự phát triển. Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP. Hồ Chí Minh) quan tâm đến các đánh giá về đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, nông dân và giải pháp để giúp nông dân làm giàu bằng nghề nông. Đại biểu Lê Nam đề nghị Thủ tướng thể hiện chính kiến về việc trưng cầu hiền tài từ nguồn nhân lực chất lượng cao quốc tế trong đó có người Việt Nam ở nước ngoài, những đột phá về công tác cán bộ.
Trả lời các câu hỏi của đại biểu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết: Về tăng bộ chi ngân sách, phát hành bổ sung trái phiếu Chính phủ thì lạm phát cao có quay trở lại không, kinh tế vĩ mô có ổn định được không. Tôi cho rằng, đây là ý kiến của nhiều đại biểu, và băn khoăn này là chính đáng. Việc tăng bội chi từ 4,8 lên 5,3% cho năm 2013 và năm 2014, và phát hành bổ sung 170.000 tỷ trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016 có làm tăng lạm phát, bất ổn kinh tế vĩ mô hay không. Đây là băn khoăn chính đáng, kể cả việc đặt câu hỏi về có trả nợ được không? Tôi ghi nhận ý kiến đó, chúng tôi cũng cố gắng trình bày để nói rõ thêm với các vị đại biểu quốc hội. Trong báo cáo trình bày của tôi, cả trang 3 và trang 4, trong đó có báo cáo giải trình thêm với Quốc hội là tăng bộ chi ngân sách và phát hành thêm trái phiếu chính phủ. Nếu chúng ta thực hiện đồng bộ các giải pháp như đã nêu thì mục tiêu tăng trưởng GDP 5,8% năm 2014 và 6% năm 2015 và kiểm soát lạm phát như mục tiêu đề ra là 7%. Đồng thời, giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, trả được nợ, bảo đảm nợ công quốc gia trong giới hạn an toàn là khả thi.
Về việc nợ đọng các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn thi hành các luật và pháp lênh, giải pháp khắc phục thế nào? Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhận thức rõ và luôn xem việc xây dựng, trình các dự án luật, pháp lệnh theo chương trình của Quốc hội; xây dựng và ban hành các Nghị định, Pháp lệnh, quy định chi tiết để thi hành các Luật, pháp lệnh là một nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của Chính phủ. Phiên họp thường kỳ hằng tháng, Chính phủ đều dành thời gian để làm nhiệm vụ này. Khi cần, Chính phủ cũng đã họp phiên chuyên đề để thực hiện riêng nhiệm vụ này. Tức là thảo luận về dự án luật, pháp lệnh, nghị định, quy định để thi hành luật, pháp lệnh. Tình hình nợ các văn bản nghị định, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để thực thi Luật, Pháp lệnh đã diễn ra từ rất nhiều năm. Từ năm 2012, Chính phủ đã nhận thấy hạn chế, yếu kém này và tập trung sức khắc phục... Riêng năm 2013, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành tới 129 Nghị định và Quy định để thi hành 38 Luật và Pháp lệnh. So với con số của năm 2012, đây là con số gấp đôi. Ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất quan tâm nhiệm vụ này. Cùng với số lượng, về chất lượng ban hành văn bản từng bước được nâng lên, có nhiều tiến bộ. Nhưng còn một số quy định khi ban hành không phù hợp thực tiễn, thiếu khả thi, dù số này ít nhưng còn gây bức xúc. Vì thế, Chính phủ đã chỉ đạo tập trung đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Coi đây là kỷ luật, kỷ cương thi hành pháp luật. Từ Thủ tướng, các Phó Thủ tướng được phân công, các Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ phải chịu trách nhiệm về việc xây dựng các dự án luật, pháp lệnh để trình Quốc hội theo chương trình làm luật của Quốc hội. Đồng thời, soạn thảo, ban hành các quy định, nghị định... ở phạm vi được phân công phụ trách.
Về câu hỏi quy hoạch nhà máy lọc dầu, có nhiều quá không? Chính phủ, trực tiếp là Thủ tướng đã ban hành quy hoạch phát triển Nhà máy lọc dầu đến 2020 và định hướng 2025. Thực tế, có mấy nhà máy trong quy hoạch: Nhà máy lọc dầu Dung Quất, đang hoạt động tốt, đạt hết công suất 6 triệu tấn/năm, hiệu quả kinh tế cao. Hiện đang đàm phán với đối tác Nga để họ được mua cổ phần ở nhà máy này. Sau khi đạt được thỏa thuận sẽ đưa công suất Nhà máy lên 10 triệu tấn/năm. Hai bên cũng bàn chuyện bán cổ phần cho Nga để ta không phải bổ sung thêm vốn. Đàm phán đã xong cấp DN và hiện chờ ở cấp quốc gia…
Về tình hình thuỷ điện: Tiềm năng thủy điện là lợi thế lớn của nước ta cần phải khai thác, sử dụng để phát triển. Trong những năm qua, thủy điện đóng góp quan trọng vào đảm bảo điện năng cho phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Nhưng bên cạnh đó, đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, yếu kém cả trong quy hoạch, lập dự án, thi công, xây dựng, lập dự án; hạn chế trong di dân, tái định cư, những hạn chế yếu kém trong việc bảo đảm môi trường sinh thái... Những hạn chế, yếu kém này có nhiều nguyên nhân. Trong đó chủ yếu là yếu kém trong quản lý Nhà nước, Chính phủ, chính quyền địa phương. Chính phủ, Thủ tướng đang tập trung chỉ đạo khắc phục những tồn tại, yếu kém lĩnh vực này. Tại kỳ họp này, Chính phủ có báo cáo về tình hình quy hoạch thủy điện ở nước ta. Chúng tôi lắng nghe nhiều ý kiến tâm huyết của đại biểu. Sắp tới Quốc hội có Nghị quyết về việc này. Chính phủ sẽ tiếp tục triển khai thực hiện với yêu cầu phát huy hiệu quả thủy điện, đảm bảo phát triển kinh tế; đồng thời có giải pháp khắc phục nhanh những hạn chế, yếu kém mà các vị đại biểu Quốc hội đã nêu; với tinh thần thủy điện phải đảm bảo yêu cầu về an toàn, kinh tế, môi trường. Chính phủ và Thủ tướng sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện theo 3 nhóm giải pháp…
Do hết thời gian trả lời trực tiếp ở Hội trường, Thủ tướng cho biết sẽ trả lời bằng văn bản các câu chất vấn khác của đại biểu Quốc hội và đăng công khai trên cổng thông tin điện tử Chính phủ.
Thuỷ Anh