Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt (1) “Chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc. Kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh”(2) và “Vì mỗi đảng viên tốt, mỗi chi bộ tốt là Đảng mạnh thêm một phần; đảng viên kém, chi bộ kém là những khâu yếu của Đảng”(3). Do đó, Đảng chỉ mạnh khi các chi bộ mạnh và sinh hoạt chi bộ là một trong những hoạt động chủ yếu, mang tính bắt buộc, chi bộ không sinh hoạt xem như ngưng hoạt động. Thực tiễn cho thấy, những chi bộ trong sạch, vững mạnh là những chi bộ duy trì sinh hoạt nền nếp, có nội dung sinh hoạt phong phú, thiết thực, hình thức sinh hoạt đa dạng, chất lượng... Thực trạng hiện nay, một số cấp ủy chưa quan tâm, chú trọng đến việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, còn lúng túng trong việc điều hành, nội dung sinh hoạt chi bộ dàn trải, nặng về kiểm điểm công tác chuyên môn, một số đảng viên chưa tích cực phát biểu trong sinh hoạt chi bộ… Thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Bác Hồ, thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 30-3-2007 của Ban Bí thư “về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”; Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương, BTV Tỉnh ủy và Đảng ủy Công an Trung ương về sinh hoạt chi bộ. Nhiệm kỳ qua, Đảng ủy Công an tỉnh Hà Nam đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, chủ động đề ra nhiều giải pháp, cách làm hay để duy trì, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.
Nhiều giải pháp hiệu quả
BTV Đảng ủy Công an tỉnh đã chủ động ban hành nghị quyết và nhiều văn bản chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; hướng dẫn nội dung, quy trình sinh hoạt chi bộ; ban hành tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt định kỳ, hướng dẫn chấm điểm sinh hoạt chi bộ; lấy kết quả chấm điểm để đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ (theo các mức: tốt, khá, trung bình, kém). Chỉ đạo các chi bộ đồng loạt tổ chức sinh hoạt định kỳ trong thời gian từ mùng 3 đến mùng 5 hằng tháng và đăng ký lịch sinh hoạt chi bộ gửi Văn phòng Đảng ủy Công an tỉnh. Những chi bộ do tính chất công việc đặc thù hoặc làm nhiệm vụ tiếp công dân không bố trí được thời gian sinh hoạt ban ngày, Đảng ủy Công an tỉnh chỉ đạo các chi bộ tổ chức sinh hoạt vào buổi tối để tạo điều kiện cho đảng viên tham gia sinh hoạt đầy đủ như: Chi bộ Quản giáo thuộc Đảng bộ Trại tạm giam; Chi bộ hướng dẫn đăng ký, quản lý cư trú, cấp quản lý CMND/CCCD thuộc Đảng bộ Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội; Chi bộ Đăng ký, quản lý phương tiện giao thông cơ giới đường bộ thuộc Đảng bộ Phòng Cảnh sát giao thông… Vì vậy, hầu hết tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt định kỳ các chi bộ đạt 100%.
Để kịp thời định hướng công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên nâng cao lập trường tư tưởng chính trị, rèn luyện đạo đức, lối sống, tinh thần trách nhiệm với công việc, hằng tháng Đảng ủy Công an tỉnh chỉ đạo Văn phòng Đảng ủy cung cấp thông tin tình hình thế giới, khu vực, trong nước, địa phương, những vấn đề dư luận xã hội quan tâm; tình hình an ninh, trật tự… gửi các chi bộ. Chỉ đạo các chi bộ bám sát hướng dẫn về nội dung, quy trình sinh hoạt chi bộ; thông báo thời gian sinh hoạt chi bộ trước 2-3 ngày, nội dung cần tập trung thảo luận để đảng viên chủ động sắp xếp thời gian, chuẩn bị nội dung phát biểu ý kiến. Chỉ đạo 100% các chi bộ trong Đảng bộ Công an tỉnh duy trì việc kể chuyện về Bác Hồ trong sinh hoạt chi bộ, qua đó liên hệ, vận dụng vào thực tế của cán bộ, đảng viên; đồng thời nghiêm túc kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhất là kiểm điểm việc thực hiện các mô hình, bản cam kết và kế hoạch tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu hằng năm của đảng viên; làm tốt công tác tự phê bình và phê bình bảo đảm dân chủ, cởi mở, đoàn kết và có tính xây dựng cao; kịp thời biểu dương đảng viên thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ; phê bình những đảng viên chưa gương mẫu trong tu dưỡng, rèn luyện cũng như thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; đồng thời thực hiện tốt việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên, trong các buổi sinh hoạt đảng viên báo cáo trước chi bộ kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Với sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Đảng ủy Công an tỉnh, nhiều chi bộ đã có cách làm sáng tạo, khắc phục tình trạng nghèo nàn, khô cứng, hình thức trong sinh hoạt chi bộ như Chi bộ Phòng Công tác đảng và công tác chính trị hằng tháng giao cho các tổ đảng luân phiên kể chuyện về Bác Hồ, trong đó chọn những câu chuyện gắn với các sự kiện trong tháng, nêu ý nghĩa của câu chuyện, liên hệ với lĩnh vực công tác của đơn vị, bản thân gửi cho toàn thể đảng viên trước khi sinh hoạt chi bộ để nghiên cứu, thảo luận trong sinh hoạt chi bộ. Các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở gửi báo cáo đánh giá kết quả công tác tháng, nhiệm vụ trọng tâm tháng tới của chi bộ cho toàn thể đảng viên trước khi sinh hoạt chi bộ để nghiên cứu tham gia ý kiến. Nhiều chi bộ theo dõi việc đảng viên tham gia phát biểu tại các buổi sinh hoạt, lấy đó là một trong những căn cứ để đánh giá, xếp loại đảng viên hằng năm… Do đó, chất lượng thảo luận tại các buổi sinh hoạt chi bộ nâng lên rõ rệt, đảng viên chủ động, nhiệt tình tham gia phát biểu, trong đó nhiều ý kiến có chất lượng cao. Đối với các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, tỷ lệ đảng viên tham gia phát biểu ý kiến tại các buổi sinh hoạt hầu hết đạt 100%. Qua đó, rèn cho cán bộ, đảng viên kỹ năng giao tiếp, mạnh dạn trong công tác tự phê bình và phê bình, chỉ rõ những hạn chế, thiếu sót, giúp nhau cùng tiến bộ.
Đối với sinh hoạt chuyên đề, Đảng ủy Công an tỉnh xây dựng Hướng dẫn nội dung sinh hoạt chuyên đề, chỉ đạo các chi bộ hằng năm căn cứ chức năng, nhiệm vụ xây dựng kế hoạch, dự kiến nội dung những chuyên đề sinh hoạt trong năm. Ngoài ra, trong quá trình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị nếu phát sinh những vấn đề khó khăn, phức tạp, nổi lên về công tác bảo đảm an ninh trật tự, xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng, các chi bộ tiến hành sinh hoạt chuyên đề bàn giải pháp tháo gỡ. Trung bình mỗi chi bộ tổ chức 5-6 buổi sinh hoạt chuyên đề trong năm. Việc chọn nội dung sinh hoạt chuyên đề sát hợp giúp cho các chi bộ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh.
Căn cứ lịch đăng ký của các chi bộ, Đảng ủy Công an tỉnh phân công các đồng chí trong BCH, BTV; lãnh đạo, cán bộ Văn phòng, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an tỉnh dự theo dõi, hướng dẫn việc tổ chức sinh hoạt của các chi bộ. Kết thúc các buổi sinh hoạt, đại biểu dự có nhận xét, đánh giá, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế để các chi bộ sớm khắc phục. Hằng quý, Đảng ủy Công an tỉnh ra thông báo trong toàn Đảng bộ về đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ, biểu dương những chi bộ làm tốt, nhất là những cách làm hay để các chi bộ học tập, nhân rộng, đồng thời rút kinh nghiệm những chi bộ làm chưa tốt để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục.
Đảng ủy Công an tỉnh Hà Nam xác định để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, khuyến khích đảng viên tích cực tham gia phát biểu đóng góp ý kiến, vai trò của các đồng chí cấp ủy viên, nhất là đồng chí bí thư cấp ủy rất quan trọng. Đồng chí chủ trì sinh hoạt chi bộ phải thực sự linh hoạt trong điều hành, chủ động gợi mở các nội dung để đảng viên thảo luận. Trong nhiệm kỳ qua, Đảng bộ Công an tỉnh đã tổ chức 5 lớp tập huấn nghiệp vụ công tác đảng cho các đồng chí cấp ủy các chi bộ, đảng bộ, trong đó tập huấn kỹ năng điều hành sinh hoạt chi bộ; tổ chức tọa đàm bàn giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; thi bí thư chi bộ giỏi. Qua đó giúp bí thư các chi bộ có điều kiện trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, kỹ năng lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành mọi hoạt động của chi bộ. Bên cạnh đó, Đảng ủy Công an tỉnh luôn quan tâm, chú trọng công tác kiểm tra, giám sát; đã tổ chức 5 cuộc kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 30-3-2007 của Ban Bí thư và các văn bản hướng dẫn của Trung ương, cấp ủy cấp trên về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ tại 21 tổ chức đảng. Lấy kết quả đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ là một trong những tiêu chí để đánh giá, xếp loại tổ chức đảng, đảng viên hằng năm. Định kỳ sơ, tổng kết các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, cấp ủy cấp trên và nghị quyết của BTV Đảng ủy Công an tỉnh về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Qua đó, giúp BTV Đảng ủy Công an tỉnh có cơ sở lựa chọn những đồng chí có trình độ, năng lực để quy hoạch cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy, cũng như trong công tác bổ nhiệm cán bộ.
Để việc sinh hoạt chi bộ đi vào nền nếp, thống nhất, đúng quy trình, quy định, Đảng ủy Công an tỉnh Hà Nam đã in “Sổ tay sinh hoạt đảng” phát cho đảng viên, trong đó trích dẫn nhiều lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đảng viên và công tác xây dựng Đảng; trích dẫn nhiệm vụ, quyền hạn của đảng viên, những điều đảng viên không được làm, 10 điều kỷ luật của Công an nhân dân Việt Nam; những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để hằng ngày đảng viên “tự soi, tự sửa”, coi đây là cẩm nang nhắc nhở đảng viên nghiêm túc thực hiện. In “Sổ ghi biên bản sinh hoạt chi bộ”, trong đó trích dẫn nội dung, quy trình sinh hoạt chi bộ; vai trò và nhiệm vụ của bí thư chi bộ; một số quy định về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; biểu mẫu biên bản sinh hoạt chi bộ, bảng theo dõi đảng viên tham dự sinh hoạt chi bộ hằng tháng và các loại sổ phục vụ công tác nghiệp vụ đảng viên phát cho các chi bộ, đảng bộ. Qua đó, giúp cho các chi bộ triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất, khoa học và hiệu quả.
Từ sự chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp và cách làm sáng tạo, hiệu quả nên 100% các buổi sinh hoạt chi bộ trong Đảng bộ Công an tỉnh đều được đánh giá đạt chất lượng tốt, thực sự trở thành những buổi sinh hoạt chính trị đối với đảng viên. Qua sinh hoạt chi bộ, cấp ủy chi bộ nắm được tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; đồng thời làm tốt công tác giáo dục tư tưởng chính trị, quản lý cán bộ, đảng viên, hạn chế cán bộ, đảng viên sai phạm phải xử lý kỷ luật. Vì vậy, tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên đều có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, yên tâm công tác, chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của Ngành; không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; nội bộ đoàn kết, thống nhất; đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng trưởng thành về mọi mặt, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Hằng năm, Đảng bộ Công an tỉnh đều được BTV Tỉnh ủy đánh giá, xếp loại là Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Một số kinh nghiệm
Từ những cách làm cụ thể, khoa học, hiệu quả trên, Đảng ủy Công an tỉnh rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ; xác định sinh hoạt chi bộ là một trong những nội dung cơ bản của công tác xây dựng Đảng, là cơ sở cho sự tồn tại và phát triển của Đảng; nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là một yêu cầu cấp thiết để xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Hai là, phải quán triệt sâu sắc các chỉ thị, hướng dẫn của Trung ương, cấp ủy cấp trên về sinh hoạt chi bộ, đồng thời căn cứ vào tình hình thực tế để ban hành nghị quyết, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về nội dung, quy trình và tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ để triển khai thực hiện thống nhất trong toàn Đảng bộ. Phân công các đồng chí trong BTV Đảng ủy chỉ đạo, theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện của các chi bộ, đảng bộ.
Ba là, cấp ủy các chi bộ phải thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt bảo đảm đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với đặc điểm, tình hình của chi bộ; chuẩn bị tốt nội dung sinh hoạt chi bộ, kịp thời cung cấp thông tin mới về tình hình thế giới, khu vực, trong nước, những vấn đề dư luận xã hội quan tâm cho cán bộ, đảng viên. Phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ, nhất là trong quá trình thảo luận phải tạo không khí cởi mở, dân chủ, đoàn kết để đảng viên sẵn sàng bày tỏ chứng kiến, quan điểm của mình, đóng góp nhiều ý kiến quý báu để xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; phải nghiêm túc tiếp thu một cách cầu thị những ý kiến thẳng thắn, trung thực, có tính xây dựng; đối với những ý kiến trái chiều phải thảo luận kỹ và biểu quyết theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
Bốn là, quan tâm bồi dưỡng nghiệp vụ công tác đảng, kỹ năng điều hành sinh hoạt chi bộ cho đội ngũ cấp ủy viên. Thực hiện nghiêm túc quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; phát huy tính tiền phong, gương mẫu của các đồng chí cấp ủy viên, nhất là đồng chí bí thư cấp ủy trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống theo Sáu điều Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy Công an nhân dân; chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của Ngành trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao cũng như công tác tự phê bình và phê bình.
Năm là, tăng cường kiểm tra, giám sát và coi trọng việc sơ kết, tổng kết, qua đó kịp thời biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt, nhân rộng những cách làm hay, rút kinh nghiệm đối với những chi bộ thực hiện chưa nghiêm túc. Lấy kết quả thực hiện việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là một trong những căn cứ để đánh giá, xếp loại tổ chức đảng và đảng viên hằng năm cũng như trong công tác cán bộ.
(1), (2). Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.2002, tập 12, tr.210, tr.439.
(3). Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.2002, tập 10, tr.166.
Đại tá Nguyễn Quốc Hùng
UVBTV; Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an tỉnh Hà Nam