Theo đó, việc tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là trách nhiệm của các cấp ủy đảng và cả hệ thống chính trị. Trong đó, cấp ủy cơ sở có vai trò trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công nghị quyết đại hội đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng ở cơ sở sẽ có những thuận lợi cơ bản là: Thành công của đại hội đảng bộ các cấp, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của cấp ủy cấp trên, những kinh nghiệm trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và những thành tựu về phát triển kinh tế - xã hội…. đã và đang tạo đà phấn khởi, niềm tin và sự quyết tâm sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh đó cấp ủy cơ sở sẽ gặp những khó khăn: (1). Quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết vừa là khâu chuyển tiếp có vị trí, vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa, cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết thành chương trình hành động cụ thể. Việc khó đối với cấp ủy cơ sở là trong quá trình hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội XIII vào thực tiễn đòi hỏi vừa phải cụ thể hóa, vừa tích hợp, lồng ghép chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp thống nhất thành một chương trình, kế hoạch cụ thể với những mục tiêu, chỉ tiêu, mô hình, sản phẩm cụ thể đúng định hướng của Đảng; phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đơn vị; bảo đảm hiệu quả toàn diện (kinh tế, xã hội, môi trường…) và lâu dài; đặc biệt huy động, tập trung nguồn lực, khơi dậy sự đồng thuận, ý chí quyết tâm phấn đấu, khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân. (2). Tổ chức thực hiện nghị quyết là khâu kết nối quan trọng, liên quan đến nhiều chủ thể, nhiều lĩnh vực và phải mất nhiều thời gian. Theo đó, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cần phải làm rõ được cơ chế phối hợp để phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, quản lý điều hành của chính quyền và làm chủ của nhân dân. Phải thực hiện đồng bộ và gắn kết chặt chẽ các nhiệm vụ: “phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên”. Phải kiên trì, bền bỉ, có bước đi và cách làm phù hợp để phát triển nhanh, bền vững không chỉ từ nay đến 2025 mà còn định hướng đến 2030 và tầm nhìn 2045. (3). Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Nghị quyết đòi hỏi phải đầu tư nhiều công sức, nhiều nguồn lực, nhiều phương thức… Theo đó, cùng với sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt của tập thể cấp ủy đòi hỏi phải phát huy được trách nhiệm, phẩm chất người đứng đầu, nắm vững nguyên tắc, quan điểm, kịp thời xử lý hài hòa các mối quan hệ, tạo động lực phát triển vững mạnh và toàn diện địa phương, đơn vị.

Để phát huy vai trò của cấp ủy cơ sở trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp như sau:   

Một là, phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cơ sở, nhất là người đứng đầu và sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị.

Cấp ủy cơ sở là hạt nhân lãnh đạo chính trị có vai trò quan trọng, quyết định tổ chức thực hiện thành công mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Theo đó, để phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cơ sở đối với việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đòi hỏi phải thực hiện quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, thường xuyên, hiệu quả 4 khâu trong tổ chức thực hiện nghị quyết như sau:

1. Trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức học tập, quán triệt và thảo luận xây dựng chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng. Ở khâu này, đòi hỏi cấp ủy cơ sở, nhất là người đứng đầu phải nghiên cứu nắm vững các quan điểm mới, các nhiệm vụ trọng tâm, các khâu đột phá… của nghị quyết; đồng thời trên cơ sở học tập, bám sát định hướng đề cương nghiên cứu, kế thừa những cách thức quán triệt của cấp ủy cấp trên, lựa chọn các hình thức phù hợp, sáng tạo (học tập, tọa đàm, hỏi đáp, thi tìm hiểu…), phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, của phương tiện thông tin, truyền thông, phát thanh viên, báo cáo viên cơ sở. Phương châm quán triệt: Rõ hơn về điểm mới, sát với đối tượng, phù hợp với thực tiễn. Đồng thời phát huy dân chủ, tổ chức thảo luận, rà soát, bổ sung các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp… thống nhất ban hành chương hành động thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp của Đảng bộ. Yêu cầu chung về chương trình hành động phải bảo đảm: đúng định hướng nhưng phù hợp với thực tiễn; bảo đảm tính toàn diện song phải có trọng tâm, trọng điểm; vừa tập trung giải quyết vấn đề trước mắt, song phải chú trọng lợi ích, hiệu quả lâu dài. Theo đó, chương trình hành động có tính khả thi phải rõ: Rõ về mục tiêu, chỉ tiêu; rõ về nội dung, cách thức; rõ về điều kiện, nguồn lực; rõ về trách nhiệm tổ chức thực hiện. Qua đó, tạo sự thống nhất cao về nhận thức, khơi dậy khát vọng và ý chí vươn lên của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân, tạo tiền đề quan trọng để toàn đảng bộ quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt thực hiện thắng lợi nghị quyết.

2. Trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân hành động, hiện thực hóa và cụ thể hóa chương trình hành động thành phong trào thi đua yêu nước ở địa phương, đơn vị. Theo đó, cấp ủy lãnh đạo chính quyền khẩn trương, kịp thời cụ thể hóa chương trình hành động thành các cơ chế, chính sách, các chương trình, đề án, dự án, kế hoạch cụ thể và tổ chức thực hiện; lãnh đạo mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tuyên truyền, vận động, tổ chức các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng các mô hình, điển hình trong phát triển kinh tế - xã hội, trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Mấu chốt cơ bản ở khâu này là sự “kết nối” giữa các lực lượng. Bởi vậy, để tổ chức triển khai có hiệu quả, phát huy được sức mạnh, sự chủ động và sáng tạo của cả hệ thống chính trị đòi hỏi công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy phải rõ về cơ chế phối hợp theo phương châm: Rõ việc; rõ chủ thể (chủ trì, phối hợp); rõ về điều kiện, thời gian; rõ về phương pháp, cách thức, quy trình; rõ về mô hình, sản phẩm.

3. Trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo phát hiện kịp thời, điều chỉnh chỉ tiêu, nhiệm vụ cho phù hợp với thực tiễn. Tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng là quá trình lâu dài liên quan đến nhiều yếu tố, nhiều lĩnh vực, để thực hiện thành công đòi hỏi cấp ủy, nhất là người đứng đầu phải thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát. Qua kiểm tra, giám sát để phát hiện những yếu tố không phù hợp, thậm chí là sai lệch, từ đó kịp thời điều chỉnh đúng định hướng, phù hợp thực tiễn, đem lại kết quả cao. Để làm tốt khâu này đòi hỏi cấp ủy phải có năng lực vừa bao quát, vừa sâu sát, cụ thể đến từng người, từng việc với phương châm: phải đến tận chỗ, rõ tận việc, thường xuyên kiểm tra, kịp thời điều chỉnh.

4. Trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác sơ kết, tổng kết thực hiện nghị quyết. Nội dung sơ kết, tổng kết là đánh giá những kết quả đạt được trong lãnh đạo, chỉ đạo; những hạn chế, tồn tại, nguyên nhân và kinh nghiệm. Yêu cầu trong đánh giá sơ kết, tổng kết phải khách quan, toàn diện; lịch sử, cụ thể và thực tiễn, tránh biểu hiện chung chung, hình thức, nặng về thành tích, coi nhẹ những hạn chế, tồn tại. Mục tiêu chính của khâu này là thông qua đánh giá để khẳng định được thành tích, kết quả, những mô hình hay, cách làm hiệu quả; rút ra được những kinh nghiệm quý của thành công và thất bại để có giải pháp vừa khắc phục những hạn chế vừa phát huy được những thành tích, coi trọng tổng kết thực tiễn để hoàn thiện, phát triển lý luận thúc đẩy sự phát triển toàn diện ở địa phương, đơn vị.

Hai là, lãnh đạo phát huy tối đa các nguồn lực, tạo động lực cho đổi mới, phát triển.

Huy động, sử dụng, phát huy hiệu quả các nguồn lực là điều kiện tiên quyết, là đòn bẩy, sự kích hoạt, tạo động lực cho đổi mới, phát triển của địa phương, đơn vị. Nghị quyết Đại hội XIII xác định: “Phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất”. Theo đó, để lãnh đạo tổ chức triển khai thực hiện thành công nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng đòi hỏi cấp ủy cơ sở phải phát huy tối đa các nguồn lực. Đặc biệt là nguồn lực lãnh đạo, quản lý; trí dân, sức dân, tài lực dân; sự đầu tư của doanh nghiệp; khoa học, công nghệ… và có cơ chế gắn kết, thúc đẩy các nguồn lực tạo động lực cho sự phát triển.

Quá trình triển khai thực hiện nghị quyết trong thời gian tới sẽ gắn liền với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ; biến đổi khí hậu; xu thế đô thị hóa…tác động trực tiếp đến từng địa phương, cơ sở. Cơ hội sẽ nhiều nhưng thách thức cũng lớn. Nhiều công việc mới hơn, khó hơn, nhưng lại đòi hỏi giải quyết nhanh hơn, chất lượng cao hơn, đáp ứng được sự hài lòng hơn của người dân, trong điều kiện tổ chức, bộ máy tinh gọn hơn, biên chế ít hơn, đòi hỏi cấp ủy phải quan tâm chăm lo nâng cao phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ trong lãnh đạo, quản lý; phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực thi công vụ, trong phục vụ nhân dân, mọi việc làm của cán bộ, đảng viên phải bắt đầu từ những vấn đề nhân dân quan tâm, những vấn đề nhân dân chưa hài lòng. Ở cơ sở là nơi gần dân nhất, đối diện với nhiều khó khăn, phức tạp nhất. Bởi vậy, càng trong khó khăn, cán bộ, đảng viên càng phải có ý chí phấn đấu, biết coi khó khăn là động lực, “biết biến không thành có, biến khó thành dễ; biến không thể thành có thể”, tạo ra sự thay đổi trong nhận thức và niềm tin trong nhân dân: cho tiền cho của không bằng cho cán bộ tốt. Đồng thời, xây dựng được cơ chế phát huy dân chủ, cụ thể hóa phương châm:“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” vào các hoạt động, tạo được sự đồng thuận, khơi dậy khát vọng vươn lên đổi mới, sáng tạo, phát huy được tối đa tài lực dân, trí dân, sức dân để chăm lo hạnh phúc cho nhân dân. Cùng với việc phát huy nguồn lực nội sinh là chủ yếu, quan trọng, kêu gọi đầu tư, tranh thủ ngoại lực sẽ tạo ra đột phá cho sự phát triển. Theo đó, cấp ủy cơ sở, nhất là người đứng đầu cần chủ động, sáng tạo phát huy tốt mối quan hệ, tranh thủ ngoại lực theo nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích của địa phương, doanh nghiệp và người dân.

Ba là, nắm vững nguyên tắc, quan điểm, phát huy phẩm chất người đứng đầu, xử lý hài hòa các mối quan hệ  

Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nghị quyết đòi hỏi phải đầu tư nhiều công sức, nhiều nguồn lực, nhiều phương thức… Theo đó, cùng với việc đòi hỏi tập thể cấp ủy: “suy nghĩ phải chín, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, hiệu quả”; đồng thời đòi hỏi phải phát huy được trách nhiệm, phẩm chất người đứng đầu, nắm vững nguyên tắc, quan điểm, kịp thời xử trí hài hòa các mối quan hệ, tạo động lực phát triển vững mạnh và toàn diện địa phương, đơn vị. Cụ thể là:

Trước hết, để xử trí tốt mối quan hệ với công việc, cấp ủy cơ sở cần: (1) Nguyên tắc nhưng phải mềm dẻo, linh hoạt; nhiệt tình cách mạng nhưng phải trí tuệ, khoa học; (2) Bao quát, toàn diện nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm; (3) Chú trọng giải quyết những vấn đề bức xúc trước mắt nhưng phải quan tâm đến lợi ích, hiệu quả lâu dài; (4) Coi trọng quy trình, tiến độ nhưng phải bảo đảm về chất lượng, hiệu quả; (5) Giữ gìn, phát huy được giá trị truyền thống đồng thời thích ứng, tạo dựng những giá trị mới chưa có trong tiền lệ.

Thứ hai, để xử lý tốt mối quan hệ với nhân dân, tập thể cấp ủy nhất là người đứng đầu cần: (1) Lắng nghe nhưng không theo đuôi quần chúng; (2) Dân chủ nhưng phải quyết đoán và chịu trách nhiệm cá nhân; (3) Bao quát mọi người, mọi việc nhưng phải sâu sát, cụ thể đến từng người, từng việc; (4) Công bằng nhưng không được cào bằng; (v) Phát huy phải gắn liền với chăm lo nhân dân.

Thứ ba, đối với tập thể cấp ủy và người đứng đầu phải thực sự cầu thị: nỗ lực học tập, làm giàu trí tuệ; biết nắm bắt quy luật; làm chủ vị thế, vai trò, nêu gương sáng về khát vọng cống hiến, về tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, dám xả thân vì sự phát triển. Đặc biệt lấy hiệu quả phục vụ, thành công và hạnh phúc của nhân dân, sự phát triển thịnh vượng của địa phương, đơn vị làm mục tiêu phấn đấu. Thực hiện tốt vai trò: định hướng, đồng hành, kích hoạt, thổi hồn, truyền cảm hứng cho sự nghiệp đổi mới quê hương, đất nước.

Như vậy, để tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng, đòi hỏi cấp ủy cơ sở cần phát huy nhiều yếu tố, trong đó cần xác định: thực hiện đồng bộ và nâng cao chất lượng 4 khâu tổ chức thực hiện nghị quyết là trung tâm; huy động và phát huy nguồn lực tạo động lực là điều kiện tiên quyết; nắm vững nguyên tắc, xử lý hài hòa các mối quan hệ là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên. Tin tưởng rằng, việc thực hiện quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, thường xuyên, các giải pháp của cấp ủy cơ sở sẽ tạo ra sự thay đổi và hiệu quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội… góp phần hiện thực hóa mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”.

TS. Lương Trọng Thành,
Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Thanh Hóa