Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng

Thứ Năm, 31/1/2019 7:27'(GMT+7)

Quảng Ninh - Nơi khởi phát những ý tưởng sáng tạo

Tác phẩm “Quảng Ninh - Nơi khởi phát những ý tưởng sáng tạo” gồm 3 kỳ của nhóm tác giả Hoài Anh, Thùy Linh, Nguyễn Dung, Báo Quảng Ninh đoạt Giải C - Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (Giải Búa liềm vàng) lần thứ III - năm 2018.

Các tác giả đoạt Giải c - Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng lần thứ III- năm 2018.

Bài 1: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam; xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta, chế độ ta". Quán triệt tinh thần đó và bám sát Cương lĩnh xây dựng đất nước, trong đó đã xác định nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng đảng là then chốt; các nghị quyết, kết luận của Trung ương, nhất là triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, tỉnh Quảng Ninh đã xuất phát từ thực tế để đổi mới tư duy, nhận thức, sáng tạo và triển khai nhiều giải pháp hiệu quả trong xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế...

Thực hiện các Nghị quyết, kết luận của Trung ương về công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, tỉnh Quảng Ninh đã nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá và tiến hành rà soát trong toàn hệ thống chính trị về thực trạng tổ chức bộ máy, biên chế; đã phát hiện thấy nhiều yếu kém bất cập cần phải mạnh dạn đổi mới. Chính vì thế tỉnh quyết tâm xây dựng Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” (Đề án 25), ban hành Nghị quyết 19, triển khai thực hiện trong toàn hệ thống chính trị.

Chuyển biến rõ nét về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng

Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, các cấp ủy của Quảng Ninh đã có nhiều đổi mới tư duy, nhận thức; nhận diện, đánh giá đúng thực tiễn; lựa chọn những vấn đề trọng tâm, trọng điểm và tập trung thực hiện. Trong đó, tập trung đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo của các tổ chức cơ sở đảng; thực hiện tinh giản biên chế. Năm 2013, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các cấp ủy từ tỉnh tới cơ sở, các cơ quan, ban, ngành xây dựng Đề án, cấp trên trực tiếp phê duyệt cho cấp dưới. Ngày 03/3/2015, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 19-NQ/TU “về đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế”. Nghị quyết được xây dựng công phu, thận trọng, là một đột phá trong công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị, là sự sáng tạo, đổi mới có hiệu quả thiết thực của tỉnh Quảng Ninh. Quá trình thực hiện, Nghị quyết đã được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình ủng hộ.

Đồng chí Đỗ Thị Hoàng, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh, khẳng định: Qua hơn 3 năm thực hiện, Nghị quyết đã góp phần quan trọng vào việc tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng với hệ thống chính trị, tạo chuyển biến tích cực, rõ nét về phương thức, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên. Đồng thời, đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị; sắp xếp tổ chức bộ máy đảm bảo đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; khắc phục tình trạng cồng kềnh, trùng chéo, nhiều tầng nấc trung gian. Các cấp ủy của tỉnh đã có sự đổi mới rõ nét trong việc ban hành nghị quyết: Chỉ ban hành nghị quyết, chỉ thị khi thật cần thiết, không ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị trong năm, nhiệm kỳ; lựa chọn nhiệm vụ chính trị trọng tâm, trọng điểm của địa phương, đơn vị. Ngay sau khi nghị quyết được ban hành thì các văn bản hướng dẫn, kế hoạch cụ thể triển khai nghị quyết cũng được ban hành gắn cơ chế kiểm tra, giám sát ngay từ khi bắt đầu thực hiện.

Cùng với đó, công tác tổ chức, cán bộ, công tác xây dựng tổ chức đảng và phát triển đảng viên cũng được nâng cao. Một số đảng bộ địa phương đã quy định cụ thể tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá làm căn cứ tuyển dụng, sử dụng, đánh giá cán bộ, công chức, viên chức và đảng viên; ban hành quy chế luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ, quản lý tổ chức và cán bộ. Nhiều địa phương đã thực hiện tốt chủ trương bố trí cán bộ cấp xã không là người địa phương với 2 chức danh bí thư cấp ủy và chủ tịch UBND. Nổi bật trong bố trí cán bộ chủ chốt cấp xã không là người địa phương như: Móng Cái: Bí thư cấp ủy 17/17, chủ tịch 16/17 xã, phường; Bình Liêu 7/7 xã bí thư cấp ủy xã không là người địa phương; Cẩm Phả 11/16 bí thư; 6/16 chủ tịch không là người địa phương... Từ đó, đã hạn chế sự cục bộ địa phương, dòng họ, né tránh, nể nang trong thực hiện nhiệm vụ. Các cấp ủy cũng mạnh dạn lựa chọn cán bộ trẻ được đào tạo cơ bản ở các cơ quan chuyên môn về công tác tại cơ sở, để đào tạo rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, tạo nguồn cán bộ. Nổi bật là TP Móng Cái đã đưa 21 cán bộ trẻ về cơ sở, TP Hạ Long đưa 21 cán bộ đi cơ sở... Về việc nhất thể hoá các chức danh, Quảng Ninh đã thực hiện mô hình Bí thư Huyện uỷ đồng thời là Chủ tịch HĐND tại 7/14 huyện, thị xã, thành phố (bằng 50% số đơn vị cấp huyện), 76/186 xã (tương đương 40,3%).

Song song với đó, Quảng Ninh đã mở rộng dân chủ trong Đảng, nhất là dân chủ trực tiếp. Tỉnh đã mạnh dạn triển khai thực hiện chủ trương thí điểm trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư cấp ủy tại đại hội đảng bộ cơ sở; bầu bí thư tại đại hội cấp huyện, thành phố trực thuộc tỉnh. Kết quả bước đầu đạt kết quả tốt, được sự đồng tình, ủng hộ của đại biểu dự đại hội; sự đồng thuận của dư luận, quần chúng nhân dân. Tại Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015-2020, có 18/20 đảng bộ trực thuộc tỉnh (trừ đảng bộ Quân sự, Công an, Biên phòng); 79% đảng bộ cơ sở trong toàn tỉnh đã thực hiện chủ trương thí điểm bầu trực tiếp Ban thường vụ, bí thư, phó bí thư tại đại hội, hầu hết các đồng chí bí thư cấp ủy đều trúng cử với số phiếu cao.

Thực tế cho thấy, những đổi mới tư duy của Quảng Ninh trong ban hành chủ trương, nghị quyết đã đảm bảo vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy, sự điều hành chặt chẽ, hiệu lực, hiệu quả của các cấp chính quyền, đồng thời mở rộng dân chủ, phát huy vai trò của các cơ quan dân cử và các tổ chức chính trị - xã hội. Qua đó, tạo sự đồng thuận trong tham gia các nhiệm vụ chính trị địa phương. Chính vì thế, kết quả điều tra dư luận xã hội của Quảng Ninh cuối năm 2017 cho thấy niềm tin của nhân dân đối với Đảng ngày được nâng lên từ 73,3% năm 2016 lên 79% năm 2017.

Đột phá trong sắp xếp, tinh giản bộ máy, biên chế

Không chỉ đi đầu trong việc nâng cao năng lực, sức chiến đấu; đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, Nghị quyết 19-NQ/TU và Đề án 25 của Quảng Ninh cũng tạo sự đột phá trong tinh giản bộ máy, biên chế. Tháng 12/2013, Đề án 25 được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thông qua, đã có nhiều ý kiến băn khoăn về tính khả thi của đề án bởi nhiều nội dung đã “đụng chạm” đến những vấn đề khó mà chưa địa phương nào triển khai; một số cán bộ bị ảnh hưởng về quyền lợi cá nhân… Nhưng với quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, tinh thần vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, Quảng Ninh đã thành công trong việc đi đầu đề xuất, triển khai thực hiện các mô hình tinh giản bộ máy, biên chế.

Đoàn công tác tỉnh Yên Bái do đồng chí Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái làm Trưởng đoàn đến học tập, trao đổi kinh nghiệm về đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy, tinh giản biên chế tại tỉnh Quảng Ninh (tháng 3/2018).

GS-TS Nguyễn Đăng Thành, nguyên Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cũng đã nhận xét: Đề án 25 của tỉnh Quảng Ninh là một sáng kiến chính trị hành chính có tính đột phá. Mặc dù chỉ đề cập đến phạm vi của một địa phương, nhưng nó lại đi trúng vấn đề xuyên suốt của hệ thống chính trị, là tổ chức bộ máy lãnh đạo, bộ máy hành chính thế nào để hoạt động thực sự nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Không chỉ GS-TS Nguyễn Đăng Thành mà nhiều chuyên gia đầu ngành trong cả nước đều cho rằng có khó khăn trong thực hiện nhưng không ai phủ nhận rằng Đề án 25 là một sáng kiến táo bạo, khẳng định khát khao đổi mới của Quảng Ninh. Trong Đề án 25, Quảng Ninh đã đề xuất mô hình, giải pháp khắc phục được những hạn chế, yếu kém đang tồn tại của một số tổ chức cấp tỉnh, huyện trong hệ thống chính trị hiện nay; góp phần giảm đầu mối, giảm biên chế thông qua thử nghiệm mô hình tổ chức bộ máy hành chính hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Điều này đã góp phần nâng cao được hiệu quả công việc, tăng thu nhập cho người lao động, loại bỏ ra khỏi bộ máy hành chính những cán bộ, công chức không có năng lực, trình độ và góp phần ngăn chặn, đẩy lùi nạn tham nhũng, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế trong điều kiện hội nhập quốc tế.

Tỉnh đã rà soát, sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan, đơn vị theo hướng tinh gọn, hiệu quả theo phương châm “một đơn vị thực hiện nhiều chức năng, một người làm nhiều nhiệm vụ”; những chức năng nhiệm vụ nào có thể tích hợp cùng thực hiện thì đổi mới tổ chức”; những chức năng, nhiệm vụ mà nhân dân có thể và làm tốt thì cơ quan nhà nước xây dựng cơ chế thu hút, công bố công khai, tạo môi trường để nhân dân, doanh nghiệp thực hiện”... Từ đó, tỉnh đã cơ cấu lại các đơn vị sự nghiệp y tế, giáo dục phù hợp với đặc điểm tình hình thực tiễn và yêu cầu của nhân dân. Đồng thời, thực hiện hợp nhất một số cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp có chức năng, nhiệm vụ tương đồng theo nguyên tắc thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo; bổ sung thẩm quyền, tối ưu chính sách, chuẩn hóa ngạch bậc, kết hợp bầu cử và bổ nhiệm. Cùng với đó, tỉnh cũng thành lập cơ quan tham mưu giúp việc chung của Khối MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cấp huyện và cấp tỉnh, hoạt động trên nguyên tắc phối hợp và thống nhất về hành động, phân công về đối tượng, tôn trọng các quy định hiện hành của Hiến pháp, pháp luật.

Đến nay, Quảng Ninh sắp xếp, kiện toàn, tinh giản tổ chức bộ máy theo hướng giảm những tổ chức, đơn vị có sự trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ, ít hiệu quả hoặc chưa phù hợp về mô hình quản lý, cơ cấu tổ chức; bảo đảm phù hợp với thực tiễn, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị; đồng thời, thành lập mới, chuyển đổi mô hình quản lý đối với những cơ quan, đơn vị cần thiết cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, địa phương. Cụ thể đã giảm được 4 đơn vị sự nghiệp thuộc tỉnh; giảm hơn 100 phòng, đơn vị, đầu mối trực thuộc các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và các địa phương. Tỉnh cũng thành lập cơ quan tham mưu giúp việc chung Khối MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh và 14/14 địa phương cấp huyện; quyết định phê duyệt Đề án và hợp nhất Ban Tổ chức với Phòng Nội vụ 12/14 địa phương và Cơ quan Uỷ ban Kiểm tra với Thanh tra cấp huyện 13/14 địa phương.

Cùng với đó, Quảng Ninh cũng thực hiện quản lý thống nhất biên chế của hệ thống chính trị trên cơ sở thực hiện nghiêm nguyên tắc: Đảng thống nhất lãnh đạo xây dựng và quản lý tổ chức, bộ máy, biên chế; vai trò quản lý và điều hành của chính quyền; thẩm định, giám sát của HĐND... phấn đấu bảo đảm lộ trình đến năm 2021 tinh giản 10% biên chế theo Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị. Công tác quản lý, sử dụng, tuyển công chức, viên chức, hợp đồng lao động được quản lý chặt chẽ; đến năm 2018 đã giảm 489 công chức, 1.314 người làm việc so với năm 2015; thực hiện tinh giản biên chế đối với 889 trường hợp theo Nghị định 108/2014/NĐ-CP.

Bài 2: Đảng mạnh bắt đầu từ chi bộ mạnh

Trong thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng an ninh, Quảng Ninh luôn khắc ghi lời dạy của Bác “Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt”. Từ đó, tỉnh vận dụng linh hoạt, sáng tạo các chủ trương của Đảng để tiên phong thực hiện nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, bản, khu phố ở tất cả các thôn, bản, khu phố trên địa bàn thông qua Chỉ thị số 12-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Từ thực tiễn đã và đang triển khai, việc nhất thể hoá bước đầu khẳng định được sự ưu việt, được dư luận nhân dân trên địa bàn đồng thuận, tin tưởng…

Yêu cầu từ thực tiễn

Để chăm lo xây dựng Đảng vững mạnh từ cơ sở, Quảng Ninh quyết tâm cải thiện, nâng cao năng lực hoạt động của các chi bộ, nhất là chi bộ ở khu dân cư và bắt đầu từ việc “sốc” lại đội ngũ bí thư chi bộ và trưởng thôn. Năm 2016, tỉnh đã tiến hành rà soát một cách tổng thể hoạt động của các chi bộ; đánh giá quá trình hoạt động, triển khai thực hiện chức năng nhiệm vụ cũng như đội ngũ cán bộ, đảng viên của chi bộ. Với quan điểm “nhìn thẳng vào sự thật”, các cấp ủy đảng đã đánh giá đúng sự thật, khách quan về thực trạng hoạt động của các chi bộ, đặc biệt là những yếu kém, bất cập đã được đưa ra nhằm tìm giải pháp khắc phục, vươn lên.

Theo rà soát, đánh giá của tỉnh Quảng Ninh ở thời điểm đó, vai trò của chi bộ khu dân cư chưa rõ nét, việc ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trật tự của chi bộ thiếu toàn diện, lúng túng trong cụ thể hóa nghị quyết của cấp ủy cấp trên vào điều kiện thực tế của thôn, khu phố. Cùng với đó, các chi bộ cũng chưa duy trì thường xuyên nền nếp giao ban giữa bí thư chi bộ với trưởng thôn, khu; chi bộ ban hành nghị quyết lãnh đạo chưa bao quát đầy đủ nhiệm vụ chính trị để trưởng thôn, khu tổ chức thực hiện. Một số chi bộ lúng túng về vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, còn một số chi bộ đùn đẩy trách nhiệm lên cấp uỷ, chính quyền cấp trên…

Mặt khác, trình độ, năng lực thực tiễn của một số đồng chí bí thư chi bộ, chi ủy viên chưa đáp ứng yêu cầu. Thậm chí, toàn tỉnh còn 513/1.565 (33%) trưởng thôn, bản, khu phố chưa là đảng viên và chỉ có 336/1.566 (21,5%) bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn. Ở một số nơi phó, trưởng thôn, khu chưa là đảng viên thì việc tham gia học tập, quán triệt Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, nhất là việc cụ thể hóa thành nội dung công tác ở chi bộ còn có những bất cập, việc nắm bắt tình hình còn nhiều hạn chế, từ đó định hướng về tư tưởng, nhiệm vụ ở thôn, khu hiệu quả không cao… Thêm vào đó, bí thư chi bộ và trưởng thôn, khu là 2 cá nhân khác nhau nên có thể dẫn đến việc chi bộ ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chung không thống nhất được nên quá trình thực hiện có việc chưa sát, thiếu hiệu quả, nhất là việc phát hiện, xử lý, giải quyết những vấn đề nảy sinh ở khu dân cư…

Nói về những bất cập này, đồng chí Trần Văn Lâm, Bí thư Thành ủy Uông Bí, chia sẻ: Thực tế ở địa phương cho thấy, khi chưa nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ và trưởng thôn, khu thì vai trò lãnh đạo của chi bộ đối với nhiệm vụ chính trị của thôn, khu có lúc, có việc bị mờ nhạt; không phát huy được vai trò của người đứng đầu. Mặt khác, công tác phối hợp giữa một số chi ủy bí thư chi bộ với trưởng thôn, khu có nơi, có thời điểm chưa thống nhất cao, nên kết quả thực hiện nhiệm vụ của thôn, khu thấp. Chính vì thế, nhiều trưởng thôn, khu không phải đảng viên dù rất nhiệt huyết với việc chung, không muốn nghỉ đâu nhưng cũng ủng hộ chủ trương nhất thể hóa bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn và chấp nhận lui về “tuyến sau” hỗ trợ cho những người đủ điều kiện…

Trước thực trạng đó, ngày 28/12/2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành Chỉ thị số 12-CT/TU về “Thống nhất nhiệm kỳ đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với bầu trưởng thôn, bản, khu phố, nhiệm kỳ 2017-2020”. Trong đó, chỉ đạo các cấp ủy tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu tại 100% địa phương của tỉnh.

Xứng đáng cán bộ “dân tin, Đảng cử”

Việc triển khai Chỉ thị 12-CT/TU trên địa bàn tỉnh đến thời điểm này đã đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo sự phấn khởi, tin tưởng của đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh vào một nhiệm kỳ mới với những đột phá trong nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị từ cơ sở. Đến nay, toàn tỉnh đã có 1.536/1.565 thôn, bản, khu phố thực hiện bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố (chiếm 98,15%). Nhiều địa phương đạt tỷ lệ 100% như Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả, Cô Tô, Ba Chẽ, Hải Hà, Móng Cái.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc, nhấn mạnh: Đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu phố chính là đầu mối cuối cùng để truyền tải những chỉ đạo, cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước, của tỉnh, địa phương đến với nhân dân. Tất cả các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội có thực hiện được hay không đều phụ thuộc lớn vào nhân dân, do đó vai trò của bí thư, trưởng thôn, khu rất quan trọng. Các đồng chí có hoàn thành tốt các nhiệm vụ thì cấp xã, phường, các huyện, thị xã, cấp tỉnh mới hoàn thành được nhiệm vụ đề ra.

Chính vì thế, để không ngừng nâng cao trình độ, năng lực điều hành cho đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu, từ tỉnh đến huyện đã tăng cường mở các lớp tập huấn nghiệp vụ công tác Đảng hằng năm. Đồng thời định kỳ tổ chức hội nghị gặp gỡ, đối thoại với lãnh đạo cấp huyện, cấp tỉnh để cập nhật những kỹ năng, kiến thức mới cho đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu vận dụng linh hoạt trong công tác lãnh đạo, điều hành hiệu quả tại địa phương. Những hội nghị đối thoại cũng là cơ hội để đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu thẳng thắn trao đổi về những suy nghĩ, quan điểm, thuận lợi, khó khăn, chia sẻ bài học kinh nghiệm, cách làm hay liên quan đến tình hình thực hiện nhiệm vụ. Qua đó, giúp đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng khu nâng cao chất lượng hoạt động đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, ngày càng xứng đáng với sự tín nhiệm, tin yêu của nhân dân.

Đồng chí Hoàng Văn Sinh, Thủ trưởng Cơ quan Tổ chức - Nội vụ huyện Tiên Yên, cho biết: Nhìn chung, đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu trên địa bàn huyện thời gian qua đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, bắt nhịp nhanh với công việc. Họ đã thể hiện vai trò “gần dân, sát dân” của mình, khi mà nắm rất chắc tình hình thực tế địa bàn để phản ánh, thông tin thường xuyên, kịp thời những vấn đề nổi cộm địa phương trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, những chủ trương, chính sách của tỉnh, huyện được cán bộ thôn tiếp thu, lĩnh hội một cách đầy đủ, chính xác từ đó xây dựng kế hoạch triển khai rất sát hợp với thực tế. Cũng phải ghi nhận thêm, kiêm nhiệm thêm một vai trò, thu nhập thêm không đáng kể, nhưng những người được nhân dân và cấp ủy lựa chọn, giao nhiệm vụ đã rất nỗ lực để làm tròn "2 vai".

Anh Hoàng Văn Đảm, Bí thư Chi bộ thôn Lò Vôi, xã Nam Sơn (Ba Chẽ) hướng dẫn người dân xây dựng mô hình vườn mẫu trong chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Anh Hoàng Văn Đảm, Bí thư chi bộ thôn Lò Vôi, xã Nam Sơn (Ba Chẽ), cho biết: Những ngày đầu nhận nhiệm vụ “2 vai” tôi rất lo lắng. Còn nhớ, ngày sinh hoạt chi bộ đầu tiên sau khi kiêm nhiệm, tôi đã dành mấy ngày liền chuẩn bị tài liệu. Nhưng đến bây giờ, mọi công tác đã đi vào nền nếp, có nội dung, chủ trương nào chưa rõ tôi gặp ngay Đảng ủy viên phụ trách thôn để trao đổi cặn kẽ trước khi quán triệt đến chi bộ, tuyên truyền đến nhân dân. Quan trọng nhất là, vì mình sâu sát, nên mình hiểu được cái thuận, cái khó của nhân dân để tìm cách tháo gỡ, giải quyết dứt điểm. Người dân tin tưởng, mọi việc trong thôn dù lớn, dù nhỏ đều hoàn thành được.

Thực tế cho thấy, bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, khu hoạt động hiệu quả hơn hẳn, sát thực tế, nắm chắc tình hình chính trị, tư tưởng, việc chấp hành chính sách, pháp luật của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Từ đó, có những chỉ đạo, điều hành phù hợp, sát thực tiễn, bảo đảm tính khả thi cao. Với mô hình này cơ cấu bộ máy gọn nhẹ, tạo sự thống nhất, đồng thuận ngay từ việc ban hành nghị quyết đến chỉ đạo thực hiện. Do đó, từ chủ trương đến thực tiễn chứng minh, việc nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, khu ngày càng khẳng định hướng đi đúng, được nhân dân trong tỉnh ghi nhận, đánh giá cao.

Chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, khu phố đã và đang khẳng định hướng đi đúng đắn, cách làm sáng tạo của tỉnh Quảng Ninh trong thực hiện nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Đó không chỉ là giải pháp tinh gọn bộ máy mà hơn hết đã xây dựng đội ngũ cán bộ thôn, khu có năng lực, giàu lòng nhiệt huyết, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ chung. Từ đó, trở thành cây cầu vững chắc đưa Đảng đến gần với dân. Những cán bộ thôn, khu “2 vai” chính là những minh chứng sống động nhất, cụ thể nhất cho nguyện vọng, sự đồng thuận giữa “ý Đảng, lòng dân”, là những “viên gạch” đầu tiên xây dựng Đảng mạnh bắt đầu từ chi bộ mạnh.

Bài 3: Dựa vào dân để xây dựng Đảng

Tổng kết kinh nghiệm sau 30 năm đổi mới đất nước, một trong bốn bài học lớn được Đảng ta rút ra, đó là: "Đảng phải gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào dân để xây dựng Đảng...". Tổng kết đó cho thấy, cội nguồn sức mạnh của Đảng chính là từ sức mạnh của nhân dân, Đảng muốn mạnh phải lấy dân làm gốc. Dựa vào dân để xây dựng Đảng, Quảng Ninh đã phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đẩy mạnh việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, mở rộng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân đi đôi với giữ vững kỷ cương, kỷ luật trong Đảng và trong xã hội…

Lắng nghe tiếng dân

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Văn Đọc cho rằng, niềm tin của nhân dân với Đảng sẽ ngày càng vững chắc hơn từ những chủ trương, định hướng, sự lãnh đạo của Đảng trong tạo dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn cho nhân dân. Cuộc sống tốt đẹp đó phải từ kinh tế phát triển, cán bộ, đảng viên gương mẫu gần dân, trọng dân, lắng nghe tiếng nói của đại đa số người dân, cầu thị trước những điều tâm huyết, cùng nỗi lo, bức xúc thường ngày của người dân…

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc trò chuyện, thăm hỏi các hộ dân nằm trong diện phải di dời, tại xóm Cầu Gỗ, thôn Khe Sím, xã Dương Huy (Cẩm Phả).

Xuất phát từ quan điểm đó, để củng cố và tăng cường lòng tin của dân với Đảng, thời gian qua cấp ủy các cấp trong tỉnh đã tăng cường chỉ đạo hướng về cơ sở, sâu sát cơ sở, kịp thời chỉ đạo giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh từ cơ sở và nêu cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp nói riêng. Đặc biệt, ngày 27/10/2014, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành Công văn số 1926-CV/TU “Về việc tăng cường phát huy vai trò của bí thư chi bộ; trưởng thôn, khu; trưởng ban công tác mặt trận các thôn, bản, khu phố trong thực hiện công tác dân vận”. Trong đó, yêu cầu cấp ủy các địa phương định kỳ tổ chức hội nghị giao ban với đội ngũ các chức danh ở thôn, bản, khu phố hằng tháng, hằng quý từ cấp xã đến huyện. Đây là một sáng kiến của Quảng Ninh nhằm triển khai có hiệu quả Quyết định số 218-QĐ/TU ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị (khóa XI) về ban hành quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, Quyết định số 99-QĐ/TW ngày 3/10/2017, Quy định số 124-QĐ/TW ngày 2/2/2018 của Ban Bí thư Trung ương (khóa XII) về giám sát của MTTQ Việt Nam, các tổ chức CT-XH và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu cán bộ, đảng viên.

Tại các hội nghị giao ban, đại biểu đại diện cho người dân ở các thôn, bản, khu phố đã phản ánh tình hình địa bàn, đề xuất các ý kiến, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, đặc biệt là các vấn đề nổi cộm, bức xúc từ cơ sở đến các cấp ủy, chính quyền nắm bắt chỉ đạo, giải quyết. Việc tổ chức hội nghị giao ban giúp cấp ủy, chính quyền các cấp thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể nhân dân ở thôn, bản, khu phố; thường xuyên, trực tiếp lắng nghe ý kiến phản ánh của nhân dân ở cơ sở. Cũng thông qua đó, cấp ủy, chính quyền đánh giá kết quả triển khai thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết, nhiệm vụ, kế hoạch của tỉnh đến cơ sở.

Từ năm 2015 đến nay, cấp huyện đã tổ chức được gần 300 hội nghị tổ chức giao ban với đội ngũ các chức danh ở thôn, bản, khu phố, với tổng số hơn 43.800 lượt đại biểu tham dự và có gần 5.000 ý kiến, kiến nghị, phản ánh của nhân dân. Trong đó, có 4.142 ý kiến, kiến nghị, phản ánh đã được giải quyết triệt để, thấu đáo, được nhân dân đánh giá cao. Còn ở cấp xã đã tổ chức 5.531 hội nghị giao ban, với tổng số 134.605 lượt đại biểu tham dự và có 28.587 ý kiến, kiến nghị, phản ánh của đội ngũ bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, khu, trưởng ban công tác mặt trận, trong đó có 28.229 ý kiến, kiến nghị, phản ánh đã giải quyết.

Cùng với đó, để phát huy vai trò của nhân dân, Quảng Ninh cũng đẩy mạnh thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch; tăng cường công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đối thoại với người dân, tạo điều kiện cho người dân hiến kế, hiến công để phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở. Công tác cải cách hành chính cũng đã gần dân và vì dân hơn. Đồng thời, tỉnh cũng tạo điều kiện phát huy vai trò của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt, đảng viên, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Nhận xét của cấp ủy nơi cư trú với đảng viên là cơ sở, tiêu chí quan trọng để đánh giá, phân loại chất lượng đảng viên hằng năm. Đặc biệt, ngay từ năm 2009, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã chỉ đạo MTTQ và các cấp ủy thực hiện lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh chủ chốt do HĐND cấp xã bầu và thí điểm lấy ý kiến đóng góp đối với một số chức danh công chức chuyên môn cấp xã, đem lại hiệu quả thiết thực, là một chủ trương hợp lòng dân.

Chia sẻ về vấn đề này, đảng viên Nguyễn Huy Trợ (khu 6, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long) cho biết: “Tôi đánh giá rất cao sự cầu thị, quan tâm lắng nghe người dân góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của cấp ủy các cấp trong tỉnh. Bản thân tôi năm nào cũng được Tỉnh ủy mời tham gia các hội nghị mà chúng tôi vẫn gọi vui là “Hội nghị Diên Hồng” để tham gia góp ý, gửi đến đội ngũ lãnh đạo tỉnh những vấn đề mà chúng tôi trăn trở, những vấn đề đang nảy sinh từ thực tiễn… Tôi thấy tỉnh càng ngày càng có sự chỉ đạo mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa để thực hiện hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là trong công cuộc phòng, chống tham nhũng mà Đảng, Nhà nước ta đang đẩy mạnh, nâng cao niềm tin trong nhân dân”.

Củng cố và nâng cao niềm tin của nhân dân với Đảng

Để xây dựng niềm tin cho nhân dân vào Đảng, vào hệ thống chính trị, Quảng Ninh đã đẩy mạnh công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tập trung vào chỉnh sửa lề lối, tác phong làm việc của đội ngũ cán bộ theo hướng sát dân, gần dân. Đồng thời, nghiêm túc đẩy mạnh các biện pháp giáo dục, rèn luyện, quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên, đấu tranh với các hiện tượng thoái hóa, biến chất, siết chặt kỷ luật của Đảng, kiên quyết thải loại những phần tử đã biến chất ra khỏi Đảng, làm trong sạch đội ngũ của Đảng và bộ máy chính quyền. Tỉnh đã đổi mới cách thức giao nhiệm vụ cho tập thể, cán bộ, đảng viên, gắn với thực hiện cơ chế giám sát tiến độ, chất lượng, hiệu quả công tác, ràng buộc trách nhiệm, quyền hạn cụ thể. Rà soát, nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong các cơ quan, đơn vị; phát hiện những vấn đề mới phát sinh để đề ra kế hoạch, lộ trình, giải pháp khắc phục.

Đặc biệt, Tỉnh uỷ đã chỉ đạo cấp uỷ, uỷ ban kiểm tra các cấp tiến hành đồng bộ công tác kiểm tra, giám sát của Đảng và công tác thanh, kiểm tra, giám sát của chính quyền. Qua đó góp phần phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố vững chắc niềm tin trong nhân dân. Cũng qua kiểm tra, giám sát, giúp các cấp ủy đánh giá đúng tình hình, phát hiện những cơ chế, chính sách chưa phù hợp, đề nghị các cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh kịp thời; phát hiện, uốn nắn những lệch lạc, hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành; khuyến khích những cách làm mới, hiệu quả giúp các cấp ủy kịp thời có giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng trong thời gian tiếp theo.

Không chỉ vậy, từ thực tiễn hoạt động, tỉnh nhận thấy ủy ban kiểm tra và thanh tra cấp huyện có nhiều điểm chung, tuy nhiên, quy trình, thẩm quyền, phạm vi, cách thức, thời hiệu xử lý khác nhau dẫn đến trùng lặp, thậm chí còn phát sinh những khâu trung gian, không kế thừa được kết quả giải quyết giữa thanh tra và kiểm tra, kết luận đôi lúc chưa thống nhất. Do vậy, tỉnh đã thực hiện các bước chuẩn bị và tiến hành hợp nhất ủy ban kiểm tra với cơ quan thanh tra tại 14/14 địa phương. Qua đó, thống nhất, rút ngắn quy trình, khắc phục trùng lặp, hạn chế, bất cập; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát.

Đồng chí Đỗ Vũ Chung, nguyên Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ, chia sẻ: “Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh luôn coi trọng vấn đề tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên thông qua hàng loạt nghị quyết, chương trình hành động, đồng thời coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Trong đó, chú trọng đề cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu, phát huy vai trò của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra và các cơ quan tư pháp để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thực hiện xử lý nghiêm minh đối với những cán bộ sai phạm… Quá trình kiểm tra, thi hành kỷ luật Đảng đều thực hiện theo đúng nguyên tắc, quy trình, kiên trì, thận trọng, chặt chẽ, khách quan, công tâm và kiên quyết không khoan nhượng với những hành vi làm trái nguyên tắc, kỷ cương của Ðảng. Mục tiêu là làm trong sạch, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, củng cố niềm tin của nhân dân”.

Hoài Anh - Thuỳ Linh - Nguyễn Dung