Cách đây 102 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích Nga, đứng đầu là V.l.Lê-nin vĩ đại đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đêm 6-11-1917 (theo lịch cũ nước Nga), khởi nghĩa vũ trang đã nổ ra ở Thủ đô Pê-tơ-rô-grát. Ngày 7-11-1917, cuộc khởi nghĩa đã kết thúc thắng lợi và được ghi vào lịch sử là ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại.

Đây là một trong những sự kiện vĩ đại nhất của thế kỷ XX, đánh dấu một mốc son mới trong lịch sử phát triển của nhân loại. Nó đã xóa bỏ các giai cấp bóc lột tư sản, địa chủ và chế độ người bóc lột người, đưa giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp làm chủ xã hội; đưa người lao động từ thân phận nô lệ trở thành người tự do, là chủ nhân của đất nước.

Cách mạng Tháng Mười thành công đã dẫn tới sự ra đời của Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới và mở ra bước ngoặt căn bản trong lịch sử loài người, từ thế giới tư bản chủ nghĩa sang thế giới xã hội chủ nghĩa. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Giống như mặt trời chói lọi, cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế” (1). Đúng như vậy, cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã khích lệ, cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc của những nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ La-tinh. Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một loạt nước, như: Ba Lan, Bun-ga-ri, Cộng hòa Dân chủ Đức, Hung-ga-ri, An-ba-ni, Ru-ma-ni, Mông Cổ, Triều Tiên, Cu-ba và Việt Nam đã tạo nên những tiền đề thực tế cho sự ra đời của một hệ thống xã hội mà trước đó chưa từng tồn tại trong lịch sử và chỉ trong một thời gian ngắn sau khi ra đời - hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa, nó đã đóng vai trò chi phối đến nhiều quá trình quan trọng của thế giới hiện đại.

Ở Việt Nam, từ đầu thế kỷ XX, các phong trào yêu nước cách mạng Việt Nam đều bị dìm trong biển máu và thất bại vì không có một đường lối cứu nước đúng đắn. Giữa lúc đó, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sau nhiều năm bôn ba tìm đường cứu nước đã tiếp thu được ánh sáng của Cách mạng Tháng Mười. Đầu những năm 20 thế kỷ XX, khi nghiên cứu Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.l.Lê-nin, Người đã sớm nắm bắt được cốt lõi trong tư tưởng của V.l.Lê-nin: “Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại!”. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” (2). Ngày 3-2-1930, Người đã chủ trì hội nghị hợp nhất 3 đảng Cộng sản ở Việt Nam, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và khẳng định đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam.

Dưới ánh sáng soi đường của Cách mạng Tháng Mười Nga, với đường lối đúng đắn, sáng tạo, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vĩ đại trong thế kỷ XX và gần hai thập kỷ đầu thế kỷ XXI. Đó là những thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 khi Đảng ta có chưa đến 5.000 đảng viên đã lãnh đạo nhân dân làm cuộc cách mạng “long trời lở đất”, lập nên Nhà nước Công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Đó là thắng lợi của cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp kết thúc bằng thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu”. Đó là thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ 21 năm trường kỳ, gian khổ kết thúc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử ngày 30-4-1975 giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là thắng lợi của 33 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đưa nước ta từ nước kém phát triển trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình. Hiện nay, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang nỗ lực phấn đấu thực hiện Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động hội nhập quốc tế. Đây là một sự nghiệp cách mạng vĩ đại, “một cuộc chiến đấu khổng lồ” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy, nhưng cũng đan xen nhiều khó khăn, thách thức không nhỏ.

Sau sự sụp đổ mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu, các thế lực thù địch và phản động quốc tế đã chống phá quyết liệt, mưu toan phủ nhận mọi thành quả của Cách mạng Tháng Mười Nga và Chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng của cuộc cách mạng vĩ đại. Có thể nói, chủ nghĩa xã hội hiện thực tạm thời lâm vào thoái trào nhưng sức sống của chủ nghĩa xã hội không hề bị lu mờ. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số nước vẫn tiếp tục phát triển và phong trào cánh tả phát triển mạnh mẽ ở một số nước Mỹ La-tinh... Sự thoái trào đó không có nghĩa là chủ nghĩa xã hội bị “tiêu vong”, giai cấp công nhân “mất vai trò lịch sử”, cũng không làm mất đi ý nghĩa phấn đấu và niềm tin vào tương lai xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Trái lại, giai cấp công nhân có thêm bài học sâu sắc như V.l.Lê-nin đã dạy: “Giành chính quyền đã khó nhưng giữ chính quyền lại càng khó khăn” và “Cách mạng phải biết tự bảo vệ và có sức mạnh bảo vệ”.

Trong bối cảnh hiện nay, tình hình trên thế giới diễn ra mau lẹ và khó lường. Chủ nghĩa xã hội đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Nhận thức sâu sắc những nguyên nhân và bài học sau sự kiện chính trị xảy ra ở Liên Xô và Đông Âu, Đảng ta đã kiên quyết, kiên trì khắc phục những khuyết điểm, thiếu sót trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Từ Đại hội VI năm 1986, Đảng ta đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện trên nền tảng tư tưởng là Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội. Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng không dao động, bi quan, đổi hướng, thay đổi mục tiêu, con đường đã lựa chọn. Đảng đề ra phương châm: “Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, xây dựng nền văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội”, nhất là, trong những năm qua, bên cạnh quan tâm phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, an ninh, quốc phòng và đối ngoại, Đảng ta rất chú trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Một đảng cách mạng chân chính có đường lối, có tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, gương mẫu, tận tụy, gắn bó máu thịt với nhân dân, được nhân dân ủng hộ, thì đảng đó có sức mạnh vô địch, không thể lúc nào ngăn cản nổi trên con đường dẫn dắt dân tộc đi” (3).

Do có đường lối đúng đắn, sáng tạo vận dụng những bài học của Cách mạng Tháng Mười, của Chủ nghĩa Mác-Lê nin và Tư tưởng Hồ Chí Minh nên Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành sự nghiệp đổi mới đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), khẳng định: “Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử. Hiến pháp năm 2013 tiếp tục khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam - đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”.

Đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Lãnh tụ Hồ Chí Minh, sự nghiệp cách mạng Việt Nam gần 90 năm qua đã giành được những thắng lợi to lớn mang tính bước ngoặt lịch sử. Nhân dân ta kiên định sự nghiệp đổi mới, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tiếp tục con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Xã hội chủ nghĩa mà chúng ta xây dựng và hướng tới là một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Để đạt được mục tiêu cao cả đó, chắc chắn phải trải qua nhiều chặng đường khó khăn, gian khổ với những bước đi, hình thức phù hợp trong suốt thời kỳ quá độ. Song, chúng ta tin rằng, vững bước đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam - Đảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sẽ hoàn thành sứ mệnh cao cả đưa đất nước ta đi đến đích thắng lợi./.

(1)Hồ Chí Minh (2011). Hồ Chí Minh toàn tập (tập 15). NXB Chính trị Quốc gia, tr. 387.

(2) Hồ Chí Minh (2011). Hồ Chí Minh toàn tập (tập 15). NXB Chính trị Quốc gia, tr. 30

(3) Nguyễn Phú Trọng. Đảng vững mạnh, đất nước phát triển, dân tộc trường tồn. Báo Nhân Dân. Ngày 1-2-2019.

TS Bùi Thế Đức