Sau 30 năm bôn ba hoạt động ở nước ngoài, ngày 28-1-1941, đồng chí Nguyễn Ái Quốc trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Để tập hợp lực lượng toàn dân thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc, ngày 6-6-1941, Người ra lời kêu gọi "Kính cáo đồng bào”, câu đầu tiên Người viết: "Hỡi các bậc phụ huynh! Hỡi các hiền nhân, chí sĩ! Hỡi các bạn, sĩ, nông, công, thương, binh!”... Điều đó đã khẳng định vai trò vận động, lôi cuốn, tầm ảnh hưởng rất quan trọng của người cao tuổi (NCT) trong xây dựng khối đoàn kết toàn dân, thực hiện nhiệm vụ đánh đổ bọn đế quốc và bọn Việt gian giành tự do, độc lập cho Tổ quốc. Tiếp đó, cùng Ngày 6-6-1941, Người ra "Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão", Người viết: "Trách nhiệm của các cụ phụ lão với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão xây dựng. Đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức. Đất nước bị mất, phụ lão cứu. Đất nước suy sụp, phụ lão phù trì.

Hưởng ứng lời kêu gọi của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, các thế hệ NCT cả nước hăng hái gia nhập “Hội phụ lão cứu quốc” và các hội tập hợp NCT với tên gọi khác nhau để cùng toàn dân tham gia kháng chiến cứu quốc, trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược giành thắng lợi hoàn toàn.    

Ngày 6-6-1941 đã trở thành dấu ấn sâu đậm với các thế hệ NCT; bởi NCT lần đầu tiên được Người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định vị thế, lòng tin với NCT; kêu gọi NCT xông pha cùng dân tộc để cứu nước, độc lập, đã trở thành mốc son, ngày truyền thống thiêng liêng của NCT Việt Nam.  

Thể theo nguyện vọng tha thiết của lớp NCT cả nước, cùng với sự quan tâm, đánh giá cao của Đảng và Nhà nước đối với những cống hiến to lớn của lớp NCT Việt Nam, ngày 26-5-2006, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 772/QĐ-TTg, lấy ngày 6-6 hằng năm là Ngày truyền thống NCT Việt Nam. Ngày 23-11-2009 Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đã thông qua Luật NCT, Điều 6 ghi: “Ngày 6 tháng 6 hàng năm là Ngày NCT Việt Nam”. Như vậy, kể từ ngày 6-6-2010 nước ta có thêm một ngày rất ý nghĩa: “Ngày NCT Việt Nam”.

Năm nay chúng ta kỷ niệm 80 năm “Ngày truyền thống NCT Việt Nam” khi nước ta vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và bầu cử HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Đây là dịp để lớp NCT Việt Nam ôn lại và khắc sâu niềm tự hào về những đóng góp của mình đối với đất nước, với sự nghiệp cách mạng của dân tộc, từ đó phát huy vai trò của NCT trong giai đoạn mới của đất nước, xứng đáng với 18 chữ vàng mà BCH Trung ương Đảng đã trao tặng cho NCT: “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Nhìn lại chặng đường 80 năm qua, NCT Việt Nam đã sát cánh cùng nhân dân cả nước lập nhiều chiến công to lớn, đưa cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Trong kháng chiến chống Pháp (1945-1954), hàng chục vạn NCT đã tham gia vào Hội Phụ lão cứu quốc, tuyên truyền ủng hộ Mặt trận Việt Minh; xây dựng căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn -Võ Nhai, củng cố và mở rộng khu căn cứ Cao - Bắc - Lạng; xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang của Đảng; nuôi, giấu, làm giao thông liên lạc cho cán bộ, làm công tác binh vận, giữ bí mật các cơ sở hoạt động của Đảng; tuyên truyền chống âm mưu chia rẽ của địch, vận động thanh niên không đi lính cho Pháp, không làm tay sai cho Nhật; tích cực xây dựng lực lượng tiến tới Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Nhiều NCT đã gương mẫu thực hiện và vận động con cháu tham gia diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Ở vùng địch tạm chiếm, nhiều cụ dùng mưu kế rào làng kháng chiến, vận động con, cháu thực hiện khẩu hiệu "Cướp súng giặc, giết giặc", áp dụng lối đánh du kích tiêu hao sinh lực địch; tự tay đốt nhà mình, thực hiện tiêu thổ kháng chiến, đối phó có hiệu quả các trận càn của giặc. Ở vùng tự do, vùng căn cứ địa kháng chiến, các cụ hăng hái tăng gia sản xuất, đóng thuế cho Nhà nước, góp gạo nuôi quân đánh giặc, động viên thanh niên xung phong đi bộ đội, đi thanh niên xung phong mở đường chiến dịch. Vượt lên bao khó khăn hiểm nguy, NCT cùng dân tộc làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, giải phóng miền Bắc, làm hậu thuẫn vững chắc đấu tranh thống nhất nước nhà.

Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975) NCT đã hăng hái tham gia thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược của dân tộc. Ở miền Bắc, NCT tham gia xây dựng hậu phương vững chắc để cháu, con yên lòng chắc tay súng nơi tiền tuyến. Nhiều hội viên phụ lão đã tích cực tham gia xây dựng những "Cánh đồng 5-10 tấn thắng Mỹ" dành danh hiệu "Phụ lão 3 giỏi". Nhiều cụ tham gia các đội “Bạch đầu quân”, đặc biệt Trung đội lão dân quân Hoàng Hoá (Thanh Hoá) đã mưu trí, dũng cảm dùng súng bộ binh bắn rơi máy bay phản lực Mỹ khi chúng đánh phá cầu Hàm Rồng, được Bác Hồ gửi thư khen. Hình ảnh mẹ Suốt ngoài 60 tuổi vẫn “một tay lái chiếc đò ngang” đưa bộ đội qua sông Nhật Lệ dưới bom đạn của kẻ thù; hình ảnh Hội Mẹ chiến sỹ xã Đa Mai, thị xã Bắc Giang vá áo cho các anh bộ đội còn đọng mãi trong mỗi chúng ta và được Nhạc sỹ Nguyễn Văn Tý khắc họa trong bài hát “Tấm áo mẹ vá năm xưa”...

Tại chiến trường miền Nam, lịch sử mãi mãi khắc ghi hình ảnh “Mẹ về đứng dưới mưa, che từng căn nhà nhỏ, xóa sạch vết con về, Mẹ ngồi dưới cơn mưa”, đó là những bà má miền Nam, dầm mưa dãi nắng, dám hy sinh thân mình nuôi giấu những đoàn quân chuẩn bị vào trận giết kẻ thù; nhiều ông bố, bà mẹ đã ngày đêm đào hầm nuôi giấu cán bộ, đùm bọc, giúp đỡ quân giải phóng, tham gia đấu tranh vũ trang kết hợp với đấu tranh chính trị, bất chấp xe tăng, lưỡi lê, họng súng của kẻ thù. Nhiều bà má miền Nam tay không, dũng cảm đi đầu trong các đoàn biểu tình, hô vang các khẩu hiệu: Đả đảo sự đàn áp của Mỹ, Ngụy, đòi chồng, đòi con đang bị giam cầm; kêu gọi anh, em binh lính ngụy quay súng trở về với Tổ quốc, với đồng bào...

Bước vào thời kỳ đổi mới, nhất là từ khi thành lập Hội NCT Việt Nam (10-5-1995), hội viên và NCT cả nước phần đông đã trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, có kinh nghiệm trong cuộc sống; luôn trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, đoàn kết một lòng chung tay xây dựng đất nước và xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước "Tuổi cao - Gương sáng”, ra sức hiến kế, hiến công nêu gương sáng trên các lĩnh vực sản xuất, xoá đói, giảm nghèo, khuyến học, khuyến tài xây dựng xã hội học tập, xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tích cực thực hiện cuộc vận động xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh. Tổ quốc có lúc thuận lợi hay khi gặp khó khăn, song với bản lĩnh, lập trường kiên định, NCT cả nước luôn vững lòng tin theo Đảng, gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Trong số hơn 11 triệu NCT hiện nay, nhiều người ở độ tuổi 60-75 có trình độ đại học, sau đại học, học vị tiến sỹ, nhiều bác là giáo sư, phó giáo sư, là nhà khoa học uyên thâm, là nhân sỹ, trí thức, tiêu biểu như cụ Vũ Oanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Hội NCT Việt Nam khóa II (nhiệm kỳ 2001-2005); Giáo sư, Anh hùng Lao động Vũ Khiêu…; nhiều người là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc các cấp, các ngành, có nhiều kinh nghiệm trong quản lý, chỉ đạo, tuyên truyền vận động nhân dân, rất nhiệt tình và tâm huyết với công việc, tích cực tham gia các hoạt động công tác ở địa phương, cơ sở. Hiện có hơn một triệu NCT tham gia phòng chống tội phạm, trật tự an ninh ở địa bàn, khu dân cư, hơn 664 ngàn NCT tham gia công tác Đảng, tổ dân phố, trưởng thôn, trưởng bản, tổ hòa giải, tổ dân phòng, bảo vệ an ninh cơ sở, khuyến học, an toàn giao thông... hăng hái, tích cực góp phần quan trọng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. Hội viên và NCT cả nước đã tích cực tham gia các chương trình, phong trào thi đua yêu nước do Đảng, Nhà nước, Mặt trận và Hội NCT Việt Nam phát động, tiêu biểu như: "NCT làm kinh tế giỏi"; NCT tham gia "Xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh"; cuộc vận động "Xây dựng đời sống văn hoá ở địa bàn dân cư"; NCT với phong trào "Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập"… Trung ương Hội NCT đã tổng kết các phong trào, biểu dương NCT tiêu biểu trên các lĩnh vực như: Năm 2005, Hội nghị toàn quốc biểu dương NCT tiêu biểu trong sự nghiệp ổn định chính trị xã hội ở cơ sở; năm 2020, Hội nghị biểu dương cán bộ Hội NCT tiêu biểu toàn quốc....

Cùng với thực hiện phong trào "Tuổi cao - Gương sáng" trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, NCT Việt Nam đã tích cực xây dựng tổ chức Hội ngày càng lớn mạnh. Đến nay đã có 100% xã, phường, thị trấn thành lập tổ chức Hội cơ sở (có 88.412 chi hội, 171.982 tổ hội) bám rễ sâu trong các thôn, bản, buôn, làng, khu dân cư, tổ dân phố. Là tổ chức đại diện, bảo vệ cho NCT, nhiều năm qua Hội NCT đã động viên NCT tích cực tham gia trong hoạch định chính sách liên quan đến NCT, như xây dựng Luật NCT được kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XII thông qua. Tham gia với cơ quan Nhà nước từng bước xây dựng, hoàn thiện chính sách chăm sóc NCT, bảo trợ NCT có khó khăn…

Nhìn lại 80 năm truyền thống NCT, chúng ta vô cùng biết ơn, kính trọng các thế hệ NCT đã có đóng góp không nhỏ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ghi nhận những đóng góp không nhỏ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, năm 2010 chúng ta vinh dự đón nhận Huân chương Sao vàng, huân chương cao quý nhất mà Đảng, Nhà nước tặng cho các thế hệ NCT Việt Nam và Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2015 tặng cho Hội NCT Việt Nam nhân kỷ niệm 20 năm Ngày thành lập Hội.

Lớp NCT hôm nay trân trọng cảm ơn Đảng, Nhà nước đã tin tưởng tạo điều kiện để phát huy vai trò của mình đóng góp cho gia đình, xã hội, góp phần vào thành công của dân tộc, đã có những chính sách thiết thực quan tâm đến chăm sóc, phát huy vai trò NCT; tạo điều kiện cho NCT có cuộc sống ngày càng tốt hơn, luôn được sống vui, sống khỏe, sống có ích cho gia đình và xã hội. Nhân dịp này, Trung ương Hội NCT Việt Nam trân trọng cảm ơn các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các bộ, ban, ngành, cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp đã dành cho NCT cả nước và Hội NCT sự quan tâm lãnh đạo, sự chăm sóc ân cần trong những năm qua.

Đại hội lần thứ XIII Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, lao động, học tập của NCT trong xã hội, cộng đồng và gia đình. Tiếp tục xây dựng gia đình kiểu mẫu “ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau”. Kính trọng, bảo vệ và chăm sóc NCT. Bảo trợ, giúp đỡ NCT gặp khó khăn, cô đơn không nơi nương tựa”. Để Nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống, Trung ương Hội NCT Việt Nam trân trọng đề nghị cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức, cá nhân thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện cho NCT và Hội NCT hoàn thành trọng trách của mình.

Nhân dịp này Trung ương Hội kêu gọi NCT cả nước bằng tình cảm, trách nhiệm của mình tiếp tục phát huy vai trò “Tuổi cao - Gương sáng”, đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới do Đảng ta lãnh đạo. Tổ chức Hội các cấp làm tốt công tác chăm sóc, phát huy vai trò NCT; tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng chính sách nói chung và chính sách cho NCT nói riêng.