Tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương đã quyết định thành lập Tiểu ban Điều lệ Đảng và các tiểu ban khác. Được sự đồng ý của Bộ Chính trị, Tiểu ban Điều lệ Đảng đã xây dựng kế hoạch kiểm tra việc thi hành Điều lệ Đảng, đợt kiểm tra này nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức về Điều lệ Đảng, kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, tiếp tục hoàn thiện thể chế...

Tiểu ban Điều lệ Đảng yêu cầu trong đợt kiểm cần nghiên cứu kỹ, quán triệt sâu sắc các nội dung cơ bản sau:

Thứ nhất, nắm vững mục đích, yêu cầu của việc kiểm tra thi hành Điều lệ Đảng

Đây là công việc thường niên trước Đại hội toàn quốc của Đảng, để kiểm tra mang lại kết quả thực chất, tránh rơi vào hình thức, đòi hỏi phải nắm vững mục đích, yêu cầu của đợt kiểm tra thực hiện Điều lệ Đảng:

1. Đánh giá đúng tình hình, thực trạng lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là cấp ủy, tổ chức đảng ở cơ sở trong việc quán triệt, triển khai thi hành Điều lệ Đảng khóa XI và thực hiện các quy định, hướng dẫn của Trung ương về công tác xây dựng đảng; việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của các cấp ủy, tổ chức đảng; làm rõ ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân.

2. Qua kiểm tra góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành Điều lệ Đảng của các tổ chức đảng và cá nhân đảng viên; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên; tăng cường đoàn kết, dân chủ, kỷ luật, kỷ cương của Đảng.

3. Phát hiện, đề xuất những vấn đề cần bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng và quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng.

Thứ hai, tập trung vào những nội dung kiểm tra chủ yếu theo kế hoạch, cụ thể:

1. Việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng, thể hiện trên các yếu tố:

Sự lãnh đạo của cấp ủy trong việc tổ chức quán triệt những nội dung cơ bản và những điểm mới của Điều lệ Đảng khóa XI (phân công cơ quan, cá nhân chủ trì, tham gia, thời gian, địa điểm và kiểm tra việc tổ chức quán triệt…).

Vai trò tham mưu, đề xuất của các cơ quan tham mưu trong việc quán triệt Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng (việc chủ động đề xuất, tham mưu, chuản bị nội dung; tiến độ, thời gian, tài liệu phục vụ việc quán triệt, kết quả quán triệt đối với cấp ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn, cán bộ, đảng viên…).

2. Việc thực hiện những nội dung của Điều lệ Đảng; các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng trong công tác xây dựng Đảng, thể hiện trên các lĩnh vực:

a) Về đảng viên:

Đây là nội dung quan trọng của đợt kiểm tra, yêu cầu kiểm tra việc chấp hành nhiệm vụ của đảng viên trong các loại hình tổ chức cơ sở đảng, có nhận xét, đánh giá cụ thể; quan trọng là qua đó nêu rõ những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện nhiệm vụ của người đảng viên sinh hoạt ở những loại hình khác nhau làm căn cứ cho các cơ quan tham mưu của Trung ương có những đề xuất, tháo gỡ kịp thời.

Việc thực hiện quyền của đảng viên trong thực tế sinh hoạt đảng thể hiện ở  việc tổ chức đảng, cấp ủy đảng từng cấp bảo đảm quyền của đảng viên được quy định tại Điều 3 của Điều lệ Đảng. Những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện và bảo đảm các quyền của đảng viên; đặc biệt là quyền ứng cử, đề cử và bầu cử…

Về công tác kết nạp đảng viên: Thể hiện ở các nội dung như tiêu chuẩn của người vào Đảng, các thủ tục kết nạp đảng theo quy định và hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, các tài liệu trong hồ sơ kết nạp đảng viên, các giải pháp tạo nguồn, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục, bồi dưỡng quần chúng ưu tú để kết nạp vào Đảng. Điều quan trọng là có những đánh giá về những thuận lợi và những khó khăn, vướng mắc trong thực tế và giải pháp khắc phục để nâng cao chất lượng đảng viên mới; góp phần nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp.

Kiểm tra việc thực hiện quy định về những điều đảng viên không được làm. Có đánh giá về tính khả thi của từng quy phạm, qua đó kiến nghị, đề xuất…

b) Về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ và kiện toàn, củng cố tổ chức bộ máy đảng ở các cấp. Trong nội dung này cần chú ý:

Chế độ sinh hoạt đảng, việc áp dụng nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách đối với các cấp ủy và tổ chức đảng các cấp được thực hiện trong thực tế ở đơn vị. Từ thực tế có đề xuất cụ thể : Để nâng cao và bảo đảm thực hiện đúng nội dung này thì cần có những quy định cụ thể nào? Về thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình.

Việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn, cơ quan tham mưu của cấp ủy thể hiện ở tính rõ ràng, cụ thể trong nhiệm vụ và quyền hạn của cá nhân, tổ chức đúng theo quy định của Điều lệ Đảng hay chưa?

Kiểm tra thực trạng hệ thống tổ chức, bộ máy đảng các cấp theo các quy định cụ thể Điều lệ Đảng.

Kiểm tra việc quản lý, sắp xếp hệ thống tổ chức đảng theo ngành dọc và theo địa bàn hành chính - lãnh thổ; những khó khăn, vướng mắc..

c) Về tổ chức cơ sở đảng:

Ngoài việc tự kiểm tra của cấp ủy cơ sở, cấp ủy cấp trên trực tiếp cũng trực tiếp tham gia vào quá trình kiểm tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các loại hình tổ chức cơ sở đảng, làm rõ khó khăn, vướng mắc, bất cập khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình? Kiến nghị, đề xuất để hoàn thiện mô hình tổ chức cơ sở đảng.

Kiểm tra việc chấp hành chế độ, nội dung sinh hoạt chi bộ theo quy định. Kiến nghị về đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Đảng ủy Ngoài nước cần quan tâm chỉ đạo chặt chẽ và có báo cáo riêng về tổ chức, hoạt động của tổ chức đảng, đảng viên ở nước ngoài. Những thuận lợi, khó khăn; nhất là những vướng mắc do thiếu các quy định cụ thể hóa Điều lệ Đảng về riêng nội dung này, làm cơ sở để đề xuất giải pháp hoàn thiện đối công tác đảng ở ngoài nước.

d) Về nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của cấp ủy, ủy ban kiểm tra và tổ chức đảng các cấp:

Kiểm tra vai trò của cấp ủy đảng trong việc lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo quy định của Điều lệ Đảng. Vai trò các ban tham mưu của cấp ủy trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.

Việc thực hiện các quy định, hướng dẫn của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát. Những khó khăn, vướng mắc, đề xuất.

e) Về khen thưởng tổ chức đảng và đảng viên

Kiểm tra việc thực hiện chế độ khen thưởng đối với tổ chức đảng và đảng viên theo quy định hiện hành.

f) Về hoạt động của đảng đoàn, ban cán sự đảng, cấp ủy lãnh đạo trực tiếp đoàn thanh niên:

Kiểm tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ và xấy dựng quy chế làm việc của đảng đoàn, ban cán sự đảng, kiến nghị những vấn đề cần bổ sung, sửa đổi.

Kiểm tra việc thực hiện các nội dung lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của công tác cán bộ và công tác kiểm tra theo quy định của Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương.

Kiểm tra sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy đảng đối với đoàn thanh niên cùng cấp về phương hướng, nhiệm vụ, tư tưởng, tổ chức, cán bộ.

Thứ ba, thực hiện đúng phương pháp kiểm tra

Kế hoạch đã chỉ rõ đối tượng kiểm tra đồng thời cũng nêu chi tiết phương pháp kiểm tra, đó là:

1. Các cấp ủy đảng tiến hành tự kiểm tra dưới sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên trực tiếp; tự đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức quán triệt và thực hiện nội dung kiểm tra phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. Ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương trực tiếp chỉ đạo kiểm tra và đánh giá kết quả việc quán triệt, thi hành Điều lệ Đảng ở đảng bộ mình và tổng hợp kết quả báo cáo Trung ương.

2. Các ban đảng, đảng đoàn, ban cán sự đảng ở Trung ương căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao tự kiểm tra, đánh giá kết quả và nêu đề xuất, kiến nghị, báo cáo Trung ương.

3. Cấp ủy cấp huyện và tương trở lên lập các đoàn kiểm tra ở một số cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới để đánh giá, rút kinh nghiệm.

Căn cứ vào kế hoạch kiểm tra của Tiểu ban Điều lệ Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng ban hành kế hoạch và hướng dẫn nội dung kiểm tra thi hành Điều lệ Đảng ở cấp mình và các tổ chức đảng trực thuộc.

Điều lệ Đảng là một trong những văn kiện quan trọng của Đại hội, quy định công tác xây dựng đảng của cả nhiệm kỳ. Từ kết quả của đợt kiểm tra thi hành Điều lệ Đảng của các tổ chức đảng trong toàn quốc, Ban Chấp hành Trung ương sẽ xây dựng thành báo cáo tổng hợp trình Đại hội XII thảo luận, quyết định làm cơ sở để định hướng cho công tác xây dựng đảng nhiệm kỳ tới.

Nguyễn Văn