Trong ba ngày chất vấn tại Quốc hội (từ 13 đến 15-6-2017) đã có 196 lượt đại biểu đặt câu hỏi, 58 lượt tham gia tranh luận với 4 bộ trưởng, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trả lời chất vấn.
Trong chất vấn lần này, có lẽ đây là lần đầu tiên, tất cả bốn bộ trưởng đều nhận trách nhiệm người đứng đầu về những sai sót, khiếm khuyết trong lĩnh vực mình chịu trách nhiệm. Đây là lẽ đương nhiên bởi trách nhiệm đã được xác định rõ trong chức năng, nhiệm vụ bộ trưởng mà bất kỳ ai ở cương vị đó đều phải thực hiện. Người đứng đầu không chỉ có vai trò quan trọng nhất trong quyết định thực thi đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực được giao trọng trách mà còn phải bố trí cán bộ, tổ chức thực hiện, kiểm tra thực hiện chủ trương, đường lối đó. Khi xảy ra sai phạm, toàn bộ các khâu trong quá trình thực thi ấy đều phải được rà soát, kiểm tra, xác định nguyên nhân, trách nhiệm cá nhân, tập thể và có xử lý rõ ràng, thông báo công khai và trách nhiệm đầu tiên bao giờ cũng thuộc người đứng đầu. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà không phải ai cũng dám nhận trách nhiệm cá nhân trước Đảng, trước nhân dân. Việc nhận trách nhiệm của các bộ trưởng là hành động đúng đắn, là tự phê bình trước cử tri cả nước, rất đáng hoan nghênh.
Nhưng chỉ nhận trách nhiệm đã đủ chưa? Việc khắc phục những sai phạm được thực hiện như thế nào? Thời gian hoàn thành là bao lâu? Nếu những sai phạm ấy vẫn tiếp tục kéo dài thì xử lý thế nào? Chẳng hạn, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã chủ động nhận trách nhiệm về những sai sót liên quan đến Cục Nghệ thuật biểu diễn của Bộ và hứa sẽ quyết liệt chấn chỉnh. Nhưng bằng cách nào? Phải chăng chỉ là chuyển ông Cục trưởng về làm lãnh đạo một đơn vị nào đó thuộc Bộ trong khi sai phạm này liên quan đến nhận thức và năng lực, trình độ cán bộ?
Nhận trách nhiệm và hứa không khó. Thực hiện bằng hành động mới khó và kết quả thực hiện mới đem lại niềm tin cho nhân dân. Chẳng hạn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhận trách nhiệm khi dân mua thuốc không cần đơn của bác sỹ nhưng chấn chỉnh bằng các nào khi mọi cửa hàng thuốc đều bán thuốc không cần đơn? Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình hứa Chính phủ sẽ thu hồi các quyết định bổ nhiệm người nhà, người thân trái pháp luật - hiện tượng đã gây bất bình trong nhân dân. Nhưng khi nào thu hồi và bao giờ xong khi những quyết định đó đều được nơi ký quyết định cho rằng rất đúng quy trình và đúng pháp luật?
Không thể chỉ có nhận trách nhiệm và hứa, mà quan trọng hơn phải xác định được giải pháp khắc phục, thời gian hoàn thành để cử tri cả nước giám sát, đánh giá. Kết quả khắc phục sai sót, thực hiện lời hứa sẽ là một tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng cán bộ. Đã đến lúc cần phải có và thực hiện nghiêm khắc chế tài xử lý cán bộ không hoàn thành trách nhiệm, không thực hiện đúng lời hứa. Đây là một biện pháp góp phần nâng cao trách nhiệm, chất lượng của cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung, người đứng đầu nói riêng.
Bon Thăng Long