Đại hội XI của Đảng đã ra nghị quyết về công tác đối ngoại trong tình hình mới, trong đó nhấn mạnh: Triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả hoạt động đối ngoại; tích cực chủ động hội nhập quốc tế để phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020. Về xây dựng Đảng, Đại hội đã chỉ ra 8 nhiệm vụ nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, thực hiện xuất sắc vai trò lãnh đạo đất nước. Mới đây, Hội nghị Trung ương 4 ra Nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.

Từ thành công và kinh nghiệm 65 năm xây dựng Ngành Ngoại giao, tôi có một số suy nghĩ và một số ý kiến đóng góp vào việc xây dựng chương trình hành động của Ngành để thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 đạt kết quả tốt.

Một là, tiếp tục nâng cao, hiện đại hóa kiến thức, lý luận, quan điểm, nghiệp vụ, phương pháp và phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh. Căn cứ vào đường lối đối ngoại Đại hội XI của Đảng để bổ sung về lý luận và chính sách đối ngoại của ta trong giai đoạn mới. Cần bổ sung, hiện đại hóa kiến thức về quan hệ chính trị, kinh tế, luật pháp và lãnh sự quốc tế. Tổng kết nghiệp vụ ngoại giao, nhất là ngoại giao đa phương với các tổ chức khu vực và toàn thế giới; kinh nghiệm về đàm phán, thương lượng những vấn đề liên quan đến lợi ích dân tộc, quốc gia, phục vụ tốt cho việc bảo vệ chủ quyền và lãnh thổ nước ta.

Hai là, đổi mới công tác cán bộ, coi trọng  thực hiện quy hoạch cán bộ và quy chế chuyên gia để nâng cao chất lượng và tính chuyên nghiệp của cán bộ nhằm nâng cao hiệu quả công việc. Coi trọng bồi dưỡng chuyên gia giống như bồi dưỡng, đào tạo cán bộ quản lý. Chú ý thực hiện chính sách cán bộ, thực hiện phong hàm và có chế độ lương, đãi ngộ vật chất, tinh thần phù hợp với hoạt động ngoại giao. Nên có hình thức phù hợp tiếp tục sử dụng số chuyên gia, cán bộ có kinh nghiệm đã đến tuổi hưu.Vì hoạt động ngoại giao cần có cán bộ vững vàng bản lĩnh và có kinh nghiệm. Trong việc bồi dưỡng cán bộ, có chính sách cho họ tự phấn đấu và rèn luyện để trưởng thành nhanh. Việc bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo các cấp là người có phẩm chất đạo đức và tài năng, được anh em tín nhiệm là cực kỳ quan trọng.

Ba là, cần kiện toàn tổ chức và tổ chức nghiên cứu dự báo chiến lược, chính trị và kinh tế, nghiên cứu về biên giới, hải đảo, các tổ chức khu vực và thế giới, các nước lớn, các nước láng giềng. Kiện toàn và tăng cường cán bộ cho các đơn vị xây dựng Ngành, làm cho tổ chức của Ngành có tính liên kết, phối hợp phát huy tổng thể, kịp thời, chính xác tiến lên chính quy và hiện đại. Coi trọng và hỗ trợ cho báo Thế giới Việt Nam và Tạp chí Quê hương. Cần tiếp tục làm tốt công tác lịch sử và truyền thống của Ngành.

Bốn là, xây dựng đảng bộ, chi bộ trong sạch, vững mạnh là hạt nhân đoàn kết, phát huy sức mạnh của từng đơn vị và toàn Ngành. Thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị và xây dựng Đảng. Chú ý công tác thanh tra và kiểm tra, bảo vệ chính trị nội bộ và giữ gìn bí mật. Tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Coi trọng và nghiêm túc tổ chức thực hiện việc kiểm điểm và tổng kết công tác, tiến hành tự phê bình và phê bình. Cần phát hiện các đơn vị, cá nhân có thành tích, hoàn thành nhiệm vụ để biểu dương và bổ nhiệm, đồng thời phát hiện cá nhân, đảng viên yếu kém để giáo dục và cần thiết có hình thức kỷ luật, nhằm xây dựng tập thể vững mạnh đảm bảo cho toàn Ngành đoàn kết thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, mỗi cán bộ đảng viên có đạo đức, phẩm chất tiên phong gương mẫu. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhân viên là một chiến sĩ tốt của Ngành Ngoại giao Việt Nam XHCN như lời căn dặn của Bác Hồ: Ngoại giao là một mặt trận, cán bộ nhân viên ngoại giao là chiến sĩ.

Năm là, làm tốt việc trang bị và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thông tin liên lạc, điều hành và lãnh đạo cũng như lưu trữ, đảm bảo cho việc chỉ đạo và điều hành của lãnh đạo kịp thời, chính xác. Tiếp tục hoàn thiện trụ sở mới ở Mỹ Đình, chăm lo trụ sở làm việc của các sứ quán ta ở nước ngoài. Chú ý công tác tài chính đáp ứng yêu cầu của xây dựng Ngành và hoạt động đối ngoại.

Xây dựng và thực hiện chương trình hành động của Ngành nhằm thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” là cơ sở, nhân tố quyết định đảm bảo cho Ngành Ngoại giao hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà  Đảng và Nhà nước giao cho.

Hoàng Lương
Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao