Xe ô tô Lexus 570 BKS 29A-790.93 (số máy 3UR3137795, số khung JTJHY7AX3D4102971) gắn biển số xanh Hậu Giang mà ông Trịnh Xuân Thanh sử dụng được đăng ký tại Phòng CSGT Công an TP. Hà Nội ngày 24-5-2013. Chủ nhân chiếc xe là ông Nguyễn Đặng Toàn, thường trú tại phố Lương Ngọc Quyến, P. Hàng Buồm, TP. Hà Nội. Từ tháng 5-2015, chiếc xe này được đưa vào lưu thông tại tỉnh Hậu Giang, sau đó được gắn biển số xanh 95A-0699, người sử dụng là ông Trịnh Xuân Thanh, Phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang. Trả lời báo chí, ông Thanh nói chiếc xe sang ông đang dùng không phải sử dụng ngân sách nhà nước mà là mượn của một người quen nhằm giúp địa phương đỡ phải dùng ngân sách mua xe mới cho ông.

Trả lời báo chí về việc chiếc xe Lexus 570 ông Thanh sử dụng là của tư nhân sao lại mang biển số xanh, một số người có trách nhiệm của tỉnh Hậu Giang lý giải để một lãnh đạo tỉnh đi làm bằng xe biển trắng “không tiện” nên đã đề nghị phía Công an tỉnh Hậu Giang cấp tạm biển số xanh cho ông Thanh tiện đi lại. Đến ngày 31-5-2016, chiếc xe này đã trả lại biển số xanh 95A-0699 và thay vào biển số trắng 29A-790.93.

Vi phạm pháp luật

Trao đổi với Thanh Niên hôm qua 2-6, đại tá Trần Sơn, nguyên Phó trưởng phòng Hướng dẫn luật và điều tra, xử lý tai nạn giao thông Cục CSGT (Bộ Công an), cho biết theo quy định của luật Giao thông đường bộ, các nghị định hướng dẫn cũng như Thông tư 15/2014 của Bộ Công an quy định về đăng ký xe, thì mỗi xe ô tô khi đủ điều kiện lưu hành thì chỉ được cấp một biển số. Trong trường hợp phương tiện được mua bán, phải sang tên đổi chủ, đổi biển số theo quy định. “Trong vụ việc này, biển số xe đâu phải áo quần mà thay liên tục như thế”, ông Sơn nói.

Theo đại tá Trần Sơn, chiếc Lexus mà ông Trịnh Xuân Thanh sử dụng đã được Công an TP. Hà Nội cấp biển số. Việc Công an tỉnh Hậu Giang cấp thêm một biển số xe mà không thực hiện các thủ tục mua bán, cho tặng là sai về trình tự thủ tục về đăng ký xe; việc một số người có trách nhiệm ở tỉnh Hậu Giang nói cấp tạm thời biển số xanh cho chiếc xe ông Thanh sử dụng lại càng không thể chấp nhận được. “Thông tư hướng dẫn về đăng ký của Bộ Công an quy định rất rõ, phương tiện thuộc diện nào thì cấp biển trắng, diện nào được cấp biển xanh. Như vậy, biển xanh chỉ được gắn vào phương tiện của các tổ chức, cơ quan nhà nước, không được gắn vào xe của tư nhân”, đại tá Sơn phân tích và đặt vấn đề: “Ở góc độ của một phó chủ tịch tỉnh thì lại càng có rất nhiều vấn đề đặt ra. Xe trị giá 5 - 7 tỉ thì ông lấy tiền đâu mà mua? Nếu ông chỉ là công viên chức, ai cho ông mượn xe 5 tỉ sử dụng lâu dài? Cho nên dư luận bức xúc về chuyện này là điều dễ hiểu”.

“Di sản” của ông Phó chủ tịch

Ông Trịnh Xuân Thanh (50 tuổi, quê ở huyện Đông Anh, TP. Hà Nội) từng tốt nghiệp Đại học Kiến trúc và giữ nhiều chức vụ khác nhau tại Tổng công ty Sông Hồng. Năm 2007, ông Thanh được điều về làm Phó tổng giám đốc Tổng công ty CP xây lắp dầu khí VN (PVC) - Tập đoàn dầu khí quốc gia VN, đến năm 2009 được bổ nhiệm làm Chủ tịch HĐQT PVC. Từng được phong danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới năm 2011 nhưng PVC rơi vào thua lỗ liên tiếp các năm 2012 - 2013. Báo cáo của ban kiểm soát tại Hội đồng cổ đông thường niên của PVC năm 2014 cho biết năm 2013 PVC thua lỗ 2.228,5 tỉ đồng, trong đó riêng công ty mẹ lỗ 1.927 tỉ đồng. Lũy kế cuối năm 2013, công ty mẹ - PVC lỗ hơn 3.262 tỉ đồng. Trong năm 2013, hoạt động sản xuất kinh doanh tại các công ty con của PVC gặp rất nhiều khó khăn, nhiều đơn vị gần như không có việc làm.

Dưới thời điều hành của Chủ tịch Trịnh Xuân Thanh, PVC sử dụng phần lớn vốn điều lệ (3.428,68 tỉ đồng/4.000 tỉ đồng vốn điều lệ, tương đương 85,72%) đầu tư góp vốn vào các công ty con, công ty liên kết. Tuy nhiên, báo cáo của ban kiểm soát cho hay việc chỉ đạo và giám sát hoạt động của các đơn vị còn yếu, hiệu quả vốn đầu tư thấp. Đặc biệt từ cuối năm 2011, khi nền kinh tế khủng hoảng, các đơn vị bộc lộ toàn bộ các yếu kém trong hoạt động sản xuất kinh doanh dẫn đến tình trạng thua lỗ. Riêng năm 2012, một số dự án trọng điểm bị ngừng, giãn tiến độ hoặc vướng mắc chưa triển khai được khiến PVC thua lỗ hơn 1.848 tỉ đồng.

Trong khi PVC rơi vào tình cảnh thua lỗ trầm trọng và có nguy cơ mất vốn, thì ông Thanh bất ngờ rời ghế lãnh đạo doanh nghiệp và được Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng bổ nhiệm làm Phó chánh văn phòng Bộ - Trưởng đại diện Văn phòng miền Trung của Bộ Công thương tại Đà Nẵng vào tháng 9.2013. Cùng với sự “chuyển ngành” của ông Trịnh Xuân Thanh, ông Vũ Đức Thuận, Tổng giám đốc PVC, cũng được bổ nhiệm làm Phó giám đốc Sở GTVT Thái Bình, trước khi về làm Chánh văn phòng Bộ GTVT.

Đến tháng 1-2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, tại hội nghị tổng kết công tác năm 2013 và triển khai kế hoạch năm 2014 của Tập đoàn dầu khí quốc gia VN (PVN), đã yêu cầu PVN phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể và từng cá nhân trong việc kinh doanh thua lỗ của PVC, gây khó khăn cho PVN, cần xử lý nghiêm các hành vi sai phạm, báo cáo Bộ Công thương và yêu cầu Bộ xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng, một tháng sau chỉ đạo này của Thủ tướng, ông Trịnh Xuân Thanh tiếp tục được Bộ trưởng Bộ Công thương bổ nhiệm lên chức vụ cao hơn: Vụ trưởng - Trưởng ban Đổi mới doanh nghiệp Bộ Công thương.

Và trong khi kết luận về trách nhiệm với vai trò người đứng đầu của PVC liên quan đến các khoản thua lỗ hàng nghìn tỉ đồng cho đến tận giờ vẫn chưa được công bố công khai, thì tháng 5.2015, ông Trịnh Xuân Thanh tiếp tục được luân chuyển làm Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang.

THÁI SƠN - MAI HÀ