Đảng bộ tỉnh Phú Thọ hiện có 18 đảng bộ trực thuộc, với 787 TCCSĐ và trên 88,4 nghìn đảng viên. Cấp ủy viên thường là cán bộ lãnh đạo, quản lý đứng đầu các ngành, các lĩnh vực. Do vậy nhiệm vụ giám sát cấp ủy viên giúp cho cấp ủy và người đứng đầu nắm bắt được tình hình thực hiện chức trách, nhiệm vụ của mỗi đồng chí cấp ủy, mỗi ngành, mỗi lĩnh vực cụ thể của địa phương.
Trong những năm qua các ủy ban kiểm tra (UBKT) huyện ủy tập trung làm tốt công tác giám sát cấp ủy viên cùng cấp. Các UBKT huyện ủy đã chủ động tham mưu cho cấp ủy và xây dựng chương trình giám sát của từng năm. Trong đó, xác định rõ các nội dung trọng tâm, trọng điểm cần giám sát thường xuyên, theo chuyên đề đối với tổ chức đảng và đảng viên. Công tác giám sát cấp ủy viên cùng cấp của các UBKT huyện ủy ở Phú Thọ từ năm 2007-2012 đã đạt được một số kết quả bước đầu:
Giám sát thường xuyên, được các UBKT huyện ủy đặc biệt quan tâm thực hiện, coi đây là biện pháp hữu hiệu phòng ngừa những sai phạm có thể xẩy ra trong đội ngũ cấp ủy viên cùng cấp và được xác định là nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện tốt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong đội ngũ cán bộ, đảng viên đặc biệt là đội ngũ đảng viên nắm giữ các chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị.
Về cơ bản, hằng năm các đồng chí cấp ủy viên cấp huyện ở tỉnh Phú Thọ đều được giám sát. Phương thức giám sát chủ yếu là phân công các đồng chí ủy viên, chuyên viên, cán bộ chuyên trách của các UBKT huyện ủy theo địa bàn qua theo dõi, nắm tình hình, tham dự các hội nghị ban chấp hành, ban thường vụ, sơ kết, tổng kết công tác, kiểm điểm, đánh giá TCCSĐ và đảng viên hằng năm, qua việc kê khai tài sản, thu nhập hay qua các kênh thông tin khác như dư luận, đơn thư, phản ảnh của tổ chức đảng, đảng viên, cán bộ và nhân dân…. Từ đó kịp thời báo cáo với UBKT huyện ủy tham mưu cho cấp ủy có những đánh giá, nhận xét đối với các đồng chí cấp ủy viên nhằm phát huy những mặt tích cực, kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn những biểu hiện sai trái và chuyển sang giám sát chuyên đề hoặc kiểm tra dấu hiệu vi phạm và xử lý kỷ luật đối với những đồng chí có vi phạm đến mức phải xử lý.
Từ năm 2007 đến nay, thông qua giám sát thường xuyên các UBKT huyện ủy đã chuyển sang kiểm tra dấu hiện vi phạm với 5 đảng viên, trong đó có 2 cấp ủy viên cùng cấp và 3 đồng chí thuộc diện cấp ủy huyện quản lý. Kết quả, 3 đồng chí có sai phạm trong tổ chức sinh hoạt đảng, trong thực hiện nhiệm vụ đảng viên và trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Phải xử lý kỷ luật 2 đồng chí, gồm 1 huyện ủy viên - trưởng phòng tài nguyên và môi trường và 1 chủ tịch UBND xã; các đồng chí còn lại kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm trước tổ chức đảng.
Giám sát chuyên đề, được các UBKT huyện ủy xác định có vị trí rất quan trọng trong việc đánh giá chất lượng hoạt động và thực hiện nhiệm vụ đảng viên, tiêu chuẩn cấp ủy viên, thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Các cuộc giám sát chuyên đề có nội dung cụ thể và trọng tâm mà các đảng bộ huyện cần tập trung chỉ đạo, thực hiện trong những năm qua.
Hằng năm, các UBKT huyện ủy đã tham mưu cho cấp ủy huyện xây dựng các cuộc giám sát chuyên đề đối với các tổ chức đảng cấp dưới và với cấp ủy viên cùng cấp theo quy định của Điều lệ Đảng. Nội dung các cuộc giám sát chuyên đề tập trung vào các cấp ủy viên cùng cấp phụ trách các lĩnh vực, những việc dễ nảy sinh tiêu cực, đơn thư hay những vấn đề còn nổi cộm, là điểm nóng của địa phương như quản lý tài chính, đất đai, giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ bản, chính sách xã hội.
Tuy nhiên, số lượng giám sát chuyên đề đối với các đồng chí là cấp ủy viên cùng cấp trong năm thường rất ít, từ 1 đến 2 đồng chí; chất lượng giám sát còn chưa sâu.
Từ năm 2007 đến nay, các UBKT huyện ủy ở tỉnh Phú Thọ xây dựng được 105 cuộc giám sát chuyên đề đối với các đồng chí cấp ủy viên cùng cấp và cán bộ thuộc diện cấp ủy huyện quản lý. Đã thực hiện 84 cuộc giám sát (80% số cuộc đã xây dựng), còn 21 cuộc giám sát (20% đã xây dựng) không thực hiện được. Trong 105 cuộc đó, tập trung vào giám sát đối với các trưởng phòng, ban của UBND huyện. Cụ thể có 71 cuộc giám sát (67,6% ) đối với các cấp ủy viên là trưởng các cơ quan của UBND huyện, chủ tịch UBND các xã, nội dung tập trung chủ yếu vào quản lý đất đai, tài chính, chính sách xã hội, tổ chức cán bộ, giáo dục; 34 cuộc (32,4%) giám sát đối với các đồng chí làm công tác đảng về việc thực hiện nhiệm vụ đảng viên, trách nhiệm của cấp ủy viên đối với địa bàn được phụ trách và trong thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ chuyên môn; thực hiện nhiệm vụ của bí thư các chi, đảng bộ cơ sở.
Trong 84 cuộc giám sát thực hiện với 84 lượt cấp ủy viên và cán bộ thuộc diện cấp ủy quản lý, đã kết luận được 84 cuộc và chuyển kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm đối với 21 đảng viên (25% số đảng viên được giám sát), trong đó có 14 cấp ủy viên cùng cấp (66,7%) và 7 cán bộ thuộc diện cấp ủy huyện quản lý (33,3%). Qua kiểm tra dấu hiệu vi phạm đã phát hiện 21 đồng chí có vi phạm và đề nghị Ban thường vụ huyện ủy xử lý kỷ luật đối với 16 đồng chí (76,2% số đảng viên được kiểm tra), trong đó, cách chức huyện ủy viên 1 (6,25%), cách chức đảng ủy viên 4 (25%), cảnh cáo 5 (31,25%) và khiển trách 6 (37,5% số đảng viên phải xử lý kỷ luật); còn 5 (23,8% số đảng viên được kiểm tra có sai phạm) nhưng chưa đến mức phải thi hành kỷ luật, UBKT huyện ủy đã đề nghị ban thường vụ huyện uỷ yêu cầu kiểm điểm nghiêm túc và rút kinh nghiệm trước ban chấp hành Đảng bộ huyện.
Việc thực hiện chức năng giám sát cấp ủy viên cùng cấp của các UBKT huyện ủy ở tỉnh Phú Thọ đã góp phần tích cực vào công tác phòng, chống tham nhũng; xây dựng và chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI).
Tuy nhiên, việc thực hiện giám sát cấp ủy viên cùng cấp của các UBKT huyện ủy vẫn còn thiếu sót, khuyết điểm: một số cấp ủy còn coi nhiệm vụ kiểm tra, giám sát là của UBKT, khoán trắng cho UBKT. Trong giám sát còn biểu hiện nể nang, ngại va chạm nên chất lượng giám sát chưa cao; chưa tổ chức được nhiều cuộc giám sát chuyên đề trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; khuyết điểm của cấp ủy viên cùng cấp chậm được phát hiện và khắc phục; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí chưa được ngăn chặn, đẩy lùi; kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị ở nhiều tổ chức đảng còn hạn chế…
Phát huy kết quả, khắc phục những hạn chế yếu kém, các cấp ủy đảng ở Phú Thọ xác định tiếp tục làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, coi trọng giám sát chuyên đề, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Đào Ngọc Kỳ
Thanh tra huyện Thanh Thủy, Phú Thọ