Thời gian qua, tình hình thế giới, khu vực, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, đặc biệt là sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng tới mọi mặt của đời sống xã hội nước ta. Nhưng nhờ sự ưu việt của chế độ XHCN, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, chúng ta đã từng bước kiểm soát thành công đại dịch Covid-19; từng bước phục hồi sản xuất - kinh doanh và các hoạt động kinh tế - xã hội; ổn định đời sống Nhân dân. Những kết quả đó đã góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN, khẳng định bản lĩnh, ý chí, truyền thống tốt đẹp của Nhân dân ta, dân tộc ta. Báo cáo chính trị tại Đại hội XIII của Đảng cũng đã hoàn thiện quan điểm về động lực phát triển đất nước trong thời kỳ mới, đó là: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” [1].

Tinh thần yêu nước là một giá trị truyền thống cao quý của dân tộc Việt Nam, là thành tố rất quan trọng, có vai trò quyết định sức mạnh dựng nước và giữ nước của Nhân dân ta. Cùng với các lực lượng khác, thanh niên quân đội (TNQĐ) là lực lượng quan trọng góp phần tạo nên sức mạnh chiến đấu của quân đội. Trong lịch sử các cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc, các thế hệ TNQĐ đã anh dũng chiến đấu, cùng toàn Dân, toàn quân lập nên những chiến công oanh liệt, góp phần làm rạng rỡ hình ảnh bộ đội Cụ Hồ. Ngày nay, trong “trận chiến” với đại dịch Covid-19, TNQĐ tiếp tục là lực lượng xung kích, nòng cốt trong mọi hoạt động của Quân đội: xây dựng tinh thần yêu nước, phát huy chủ nghĩa yêu nước, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, công tác dân vận, lao động sản xuất, giúp dân phòng chống thiên tai, dịch bệnh...

Tuy nhiên, hoạt động phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: nhận thức, trách nhiệm của một số chủ thể về phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 có lúc chưa đầy đủ, chưa thường xuyên, liên tục; nội dung, hình thức, phương pháp phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ ở một số thời điểm chưa gắn với đặc điểm, nhiệm vụ cụ thể từng đơn vị và từng đối tượng; tính tích cực, tự giác của một số TNQĐ trong phát huy tinh thần yêu nước có lúc còn chưa cao… Những hạn chế đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân, có cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Vì vậy, để phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay, cần tập trung thực hiện một số biện pháp cơ bản sau:

Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể về phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay

Đối với các cấp ủy, tổ chức đảng: Thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất mọi hoạt động phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ thông qua các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch, hướng dẫn... của cấp ủy. Ban hành các nghị quyết chuyên đề và tổ chức quán triệt thực hiện nghị quyết để các chủ thể nhận thức đầy đủ về việc phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay.

Đối với hệ thống chỉ huy: Chỉ huy các cấp là trung tâm quản lý, chỉ đạo, điều hành sự phối hợp giữa các chủ thể về việc phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay. Cần xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động chặt chẽ, thống nhất giữa các chủ thể để tổ chức thực hiện có hiệu quả kế hoạch đã đề ra. Kế hoạch cần xác định rõ nội dung, chương trình, hình thức và phương pháp phát huy; quy định phạm vi, chức năng, nhiệm vụ và cách thức, biện pháp phối hợp giữa các chủ thể; xác định rõ quyền lợi gắn với thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của từng chủ thể. Tổ chức hội nghị quán triệt, giao nhiệm vụ và triển khai kế hoạch cho các cơ quan, đơn vị trong toàn quân thực hiện một cách thống nhất, khoa học và hiệu quả. Tổ chức hội nghị sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm, đánh giá hiệu quả phối hợp giữa các chủ thể, kịp thời bổ sung, điều chỉnh và hoàn thiện cơ chế phối hợp trong việc phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay.

Đối với cơ quan chính trị: Cơ quan chính trị là cơ quan tham mưu cho cấp uỷ, chỉ huy các cấp và đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị của các đơn vị trong toàn quân. Hoạt động của cơ quan chính trị ở các cấp góp phần rất quan trọng để phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay. Vì vậy, muốn quá trình phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ đạt hiệu quả thì cơ quan chính trị phải bám sát chủ trương, nghị quyết của cấp uỷ và kế hoạch của chỉ huy các cấp để lập kế hoạch công tác đảng, công tác chính trị. Tăng cường công tác chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị cấp trên của đơn vị, đoàn thể, kịp thời uốn nắn, nhắc nhở việc nhận thức, tư tưởng hành động và kết quả tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, nhân cách của người quân nhân cách mạng, thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19.

Đối với tổ chức đoàn thanh niên: Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh được xem là trường học XHCN, là tổ chức quần chúng ở đơn vị, nơi trực tiếp tổ chức thực hiện mọi hoạt động của đơn vị, rèn luyện và nâng cao kỹ năng sống cho TNQĐ. Vì vậy tổ chức đoàn cần chú trọng giáo dục truyền thống, mục tiêu, lý tưởng, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống; xây dựng bản lĩnh chính trị, củng cố niềm tin, bồi dưỡng lòng yêu nước và thái độ trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ cho đoàn viên, thanh niên. Giáo dục chính trị phải gắn liền với giáo dục đạo đức, giáo dục pháp luật và kỷ luật quân đội, quy định của đơn vị; chú trọng đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong TNQĐ. Tăng cường công tác giáo dục lịch sử, truyền thống dân tộc, ý thức tự lực, tự cường, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; bồi dưỡng, xây dựng nhân cách, lối sống lành mạnh, có kỷ cương, kỷ luật, gương mẫu; cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù; nhận rõ đối tượng và đối tác… Thông qua đó sẽ nâng cao nhận thức, trách nhiệm phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay.

Đối với TNQĐ: Cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và sự cần thiết phải phát huy tinh thần yêu nước của mình trong tác động dịch Covid-19 hiện nay. Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu, luôn đòi hỏi lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị phải tiến hành thường xuyên, liên tục, thiết thực, hiệu quả. Thông qua giáo dục nhằm xây dựng cho TNQĐ ở các đơn vị giàu lòng yêu nước, có bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng và lối sống đẹp; có ước mơ, hoài bão, khát vọng xây dựng quân đội, xây dựng đất nước; nâng cao nhận thức của TNQĐ về mối quan hệ giữa phát huy tinh thần yêu nước với thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19.

Không ngừng đổi mới, tạo sự phù hợp giữa nội dung, hình thức, biện pháp phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay

Chú trọng giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đây là nội dung căn bản để TNQĐ giữ vững bản chất giai cấp công nhân, hình thành bản lĩnh chính trị vững vàng, là nền tảng để hình thành, phát triển tinh thần yêu nước, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quyết tâm thực hiện thắng lợi công cuộc phòng, chống, khắc phục dịch Covid-19 hiện nay. TNQĐ cần có ý chí quyết tâm cao, nhạy bén, sắc sảo về chính trị, năng lực hoạt động thực tiễn và phương pháp tác phong công tác tốt, lối sống trung thực, giản dị, không bị cám dỗ bởi lối sống cá nhân chủ nghĩa, thực dụng, chạy theo lợi ích vật chất tầm thường; không ngại khó, ngại khổ, ngại học, ngại rèn, nâng cao năng lực, trình độ toàn diện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình dịch Covid-19 phức tạp. Do đó, các chủ thể cần chú trọng giáo dục những nội dung này, bằng nhiều hình thức, biện pháp để lồng ghép, truyền tải trong quá trình huấn luyện, rèn luyện, học tập, sinh hoạt của TNQĐ.

Tăng cường tổ chức các hoạt động thi tìm hiểu, sáng tác, viết báo về Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, tinh thần yêu nước trong các đơn vị, đấu tranh với các tư tưởng, quan điểm sai trái; thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ trao đổi, tọa đàm, diễn đàn giao lưu với các Anh hùng quân đội, cựu chiến binh, các nhân chứng lịch sử, cá nhân biêu tiểu trong tham gia phòng, chống dịch Covid-19, các buổi sinh hoạt truyền thống,... Thông qua các hoạt động đó, TNQĐ nhận thức sâu sắc hơn, hành động quyết tâm hơn, phát huy tinh thần yêu nước của bản thân tốt hơn trong tác động dịch Covid-19. Để làm tốt các hoạt động này, đòi hỏi các chủ thể cần xác định rõ mục tiêu tìm hiểu, sáng tác ngay từ khi lựa chọn chủ đề và thiết kế các câu hỏi, các tiết mục theo yêu cầu của mỗi hoạt động, trực tiếp hướng các hoạt động này vào phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay.

Đa dạng các loại hình văn hóa, nghệ thuật quần chúng là một trong những kênh truyền dẫn cơ bản để phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19. Thông qua các lần hội diễn nghệ thuật quần chúng với các thể loại nghệ thuật như ca múa, nhạc, kịch, thơ,… nhằm xây dựng, củng cố tinh thần yêu nước của TNQĐ. Khi tổ chức các hoạt động này, các chủ thể cần thường xuyên quan tâm, đầu tư thích đáng về nội dung, thời gian, vật chất, tránh hiện tượng thả nổi, thiếu định hướng hay “khoán trắng”.

Thường xuyên tổ chức các buổi tham quan bảo tàng, các di tích lịch sử, văn hóa, di tích chiến tranh, nghĩa trang liệt sĩ... Đây là những hình thức trực quan sinh động, hấp dẫn, gây cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ cho TNQĐ về lịch sử hào hùng của dân tộc, về những chiến công oanh liệt, những mất mát hy sinh của các thế hệ cha ông trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, từ đó khơi dậy trong họ tinh thần yêu nước, lòng tự hào và biết ơn, kính trọng; bài học sống động, sâu sắc về tinh thần yêu nước của tổ tiên, ông cha ta. Để thực hiện tốt hình thức này, các chủ thể cần có kế hoạch chu đáo, có sự hướng dẫn, giới thiệu, thuyết minh cụ thể, sinh động; sau mỗi lần tham quan cần căn cứ vào tình hình cụ thể để tổ chức viết thu hoạch, trao đổi, mạn đàm, rút kinh nghiệm nhằm nâng cao hiểu biết về lịch sử truyền thống, bồi dưỡng tình cảm yêu nước, phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay.

Tăng tính tích cực, chủ động, tự giác tu dưỡng, rèn luyện phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ

Phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay được thể hiện ở tình cảm yêu mến quê hương, đất nước, gia đình, dòng họ, tình đồng chí đồng đội, yêu mến gắn bó với đơn vị, nêu cao ý chí quyết tâm học tập, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện theo mục tiêu yêu cầu xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Để TNQĐ có động cơ mục đích học tập, rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu trưởng thành đúng đắn thì cần phải làm cho họ hiểu rõ mục tiêu yêu cầu xây dựng quân đội đó là: Huấn luyện ra những quân nhân với đầy đủ trình độ, phẩm chất nhân cách, năng lực đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Mỗi TNQĐ thấy rõ vinh dự và trách nhiệm của mình trong quá trình sống, học tập, công tác, rèn luyện, phấn đấu trưởng thành ở các đơn vị trong Quân đội. Bên cạnh đó cần khắc phục những biểu hiện cơ hội, trung bình chủ nghĩa trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu trưởng thành của TNQĐ.

TNQĐ cần nắm vững và vận dụng linh hoạt các hình thức tự học, tự rèn luyện, ý thức về bản chất tinh thần yêu nước trong tác động của dịch Covid-19 hiện nay. TNQĐ ở đơn vị cơ sở cần tích cực tự đọc tài liệu, sách, báo, đây là một trong những hình thức phương pháp quan trọng hàng đầu để nắm vững về bản chất tinh thần yêu nước trong tác động của dịch Covid-19; phải biết lựa chọn những tài liệu, sách, báo có liên quan đến chức trách, nhiệm vụ và liên quan trực tiếp đến tác động của dịch Covid-19; đồng thời, phải thường xuyên ghi chép phù hợp thông qua các hình thức, phương pháp tự phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu để nắm bắt, xử lý thông tin liên quan đến bản tinh thần yêu nước qua các thế hệ và trước tác động của dịch Covid-19. Bản thân mỗi TNQĐ phải chắt lọc thông tin, biết chủ động ngăn ngừa, đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, đặc biệt, trên cơ sở tinh thần yêu nước, biết nhận rõ âm mưu của chúng về lợi dụng vấn đề tác động Covid-19 chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội ta hiện nay. Thông tin về dịch Covid-19 rất đa dạng, nhiều chiều, TNQĐ cần tích cực tiếp thu các thông tin từ các nguồn tin chính thống, mỗi thông tin nắm bắt được phải được phân tích, đối chiếu, so sánh, bình luận sâu sắc, lý giải thấu đáo, có tính phê phán cao đối với những vấn đề quan tâm, thắc mắc.

TNQĐ cần tích cực, tự giác, tự nguyện tham gia thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19 để rèn luyện tính tự giác, ý chí quyết tâm cao, tôi luyện sự bền bỉ, dẻo dai, sức chịu đựng trước những tác động của dịch Covid-19. Đồng thời góp phần nâng cao tính chủ động, độc lập, sáng tạo trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ quan trọng. Trên cơ sở đó, tạo tiền đề thúc đẩy sự tích cực và tự giác trong việc tự phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ. TNQĐ cần chủ động tuân thủ chặt chẽ kế hoạch huấn luyện, công tác trong thực tiễn phòng, chống dịch Covid-19 cấp trên đã đề ra. Chống mọi biểu hiện trốn tránh nhiệm vụ, chây ì, thiếu tự giác trong công tác, huấn luyện, thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó, lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần khen thưởng, động viên kịp thời các tập thể, cá nhân tích cực, tự giác trong công tác, nêu gương điển hình tiên tiến, nhân rộng trong đơn vị, làm cho tinh thần yêu nước của TNQĐ ngày càng được phát huy tốt hơn vào nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19 hiện nay.

TNQĐ là lực lượng đông đảo, là lớp kế cận trong sự nghiệp xây dựng quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới nói chung và nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19 nói riêng. Phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay là một yêu cầu khách quan, một nhiệm vụ quan trong, cấp bách. Việc phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 là một quá trình đầy khó khăn và phức tạp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhiều điều kiện, nhiều lực lượng, đặc biệt thực tiễn dịch Covid-19 diễn ra hết sức phức tạp, khó lường. Để góp phát huy tinh thần yêu nước của TNQĐ trong tác động dịch Covid-19 hiện nay, cần phải thực hiện đồng bộ, toàn diện, sáng tạo và phù hợp với thực tiễn của từng đơn vị các biện pháp cơ bản trên.

Các biện pháp trên được hiện thực hoá trong thực tiễn sẽ là cơ sở đánh giá chất lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ của TNQĐ hiện nay, góp phần quán triệt và thực hiện hiệu quả lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết, càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm, càng quyết tâm cao hơn nữa”, càng khó khăn, phức tạp, càng phải đoàn kết, thống nhất, với tinh thần “mỗi người dân là một chiến sĩ”, “mỗi gia đình, cơ quan, đơn vị, địa phương là một pháo đài chống dịch”, tôi tin tưởng sâu sắc rằng, với sự chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn Dân, toàn quân “triệu trái tim, một ý chí”, sự ủng hộ, giúp đỡ của đồng bào ta ở nước ngoài và cộng đồng quốc tế, nhất định chúng ta sẽ sớm chiến thắng đại dịch Covid-19...” [2].

----

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG Sự thật, Hà Nội, 2021.

2. Nguyễn Phú Trọng, Lời kêu gọi gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài về công tác phòng, chống đại dịch Covid-19, Báo điện tử Chính phủ, Hà Nội, 2021.

Thiếu tá Hà Tiến Dũng - Đại úy Tạ Quang Lộc
Hệ 2, Trường Sĩ quan Chính trị, Bộ Quốc phòng