Mới đây Trung Quốc  đã công bố “Đề cương Quy hoạch phát triển nhân tài quốc gia trung và dài hạn từ 2010 - 2020”, cụ thể hoá Chiến lược Cường quốc nhân tài – một bước đột phá để bước vào kỷ nguyên Kinh tế tri thức. Trung Quốc muốn có 180 triệu nhân tài trong 10 năm tới. Bài tổng hợp dưới đây nêu một số nét chính của đề cương này.

1. Tỷ trọng nhân tài trong nguồn nhân lực tăng đáng kể

- Tổng nguồn lực nhân tài tăng từ 114 triệu người lên 180 triệu người, tăng 58%, nâng cao tỉ trọng tài nguyên nhân tài lên 16% trong tổng tài nguyên nhân lực , cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

- Tỉ lệ dân số ở tuổi lao động chủ yếu được giáo dục cao đẳng đại học đạt 20%, trong 10.000 lao động có 43 người nghiên cứu phát minh, nhân tài kĩ năng cao chiếm tỉ lệ trong lao động kĩ năng đạt 28%, kết cấu phân bố và cấp độ, loại hình, giới tính nhân tài theo xu hướng hợp lí.

- Trong các lĩnh vực trọng điểm phát triển kinh tế xã hội như chế tạo trang bị, tin học, kĩ thuật sinh vật, vật liệu mới, hàng không vũ trụ, hải dương, tài chính tiền tệ, bảo vệ môi trường sinh thái, năng lượng mới, khoa học kĩ thuật nông nghiệp, tuyên truyền văn hóa tư tưởng xây dựng thành một loạt điểm cao nhân tài.

- Đầu tư tiền vốn nhân lực chiếm tỉ lệ trong GDP đạt 15%, đóng góp của tiền vốn nhân lực đối với tăng trưởng kinh tế đạt 33%, tỉ lệ đóng góp của nhân tài đạt 35%.

2. Coi trọng cơ chế, thể chế

- Cải tiến phương thức quản lý nhân tài:

       Mục tiêu là xoay quanh thể chế quản lý nhân tài sử dụng tốt, sử dụng linh hoạt nhân tài, hoàn thiện quản lý vĩ mô của Chính phủ, sắp xếp có hiệu quả thị trường, đơn vị tự chủ sử dụng người, nhân tài tự chủ lựa chọn nghề.

        Nhiệm vụ chủ yếu là phân loại chế độ quản lý nhân sự đơn vị sự nghiệp, thúc đẩy cải cách chế độ nhân sự đơn vị sự nghiệp, từng bước xây dựng quyền hạn trách nhiệm rõ ràng, phân loại khoa học, cơ chế linh hoạt, quản lý mạnh mẽ. Khắc phục hành chính hóa trong quản lý nhân tài đang tồn tại, xóa bỏ mô thức cấp bậc hành chính và hành chính hóa quản lý đang tồn tại thực tế trong các đơn vị sự nghiệp như viện, sở nghiên cứu, học viện nhà trường, bệnh viện. Tìm tòi xây dựng kết cấu quản lý theo kiểu hội đồng thường trực, hội đồng quản trị của các đơn vị sự nghiệp.

- Cơ chế tuyển dụng bổ nhiệm nhân tài sáng tạo:
Mục tiêu là kiện toàn chế độ tuyển chọn cán bộ lãnh đạo xí nghiệp nhà nước, tăng thêm mức độ tuyển, mời thị trường hóa. Hoàn thiện chế độ quản lý cương vị và chế độ mời của các đơn vị sự nghiệp, kiện toàn chế độ tuyển chọn cán bộ lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp.

Nhiệm vụ chủ yếu là hoàn thiện chế độ bầu cử và chế độ cử đại diện người xuất vốn tài sản nhà nước. Kiện toàn phương thức bổ nhiệm như ủy nhiệm, mời, lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ  lãnh đạo đơn vị sự nghiệp. Thúc đẩy toàn diện đơn vị sự nghiệp thông báo tuyển dụng công khai, cạnh tranh cương vị và chế độ quản lý hợp đồng. Xây dựng chế độ thông báo tuyển dụng toàn cầu người phụ trách cương vị then chốt của đơn vị sự nghiệp và các hạng mục trọng điểm của quốc gia.

- Cơ chế sắp xếp lưu động nhân tài sáng tạo:

 Mục tiêu là xây dựng cơ chế sắp xếp lưu động nhân tài như điều khiển vĩ mô của Chính phủ, cạnh tranh công bằng chủ thể thị trường, tổ chức môi giới cung cấp dịch vụ, nhân tài tự chủ chọn nghề.

  Nhiệm vụ chủ yếu là phá bỏ trở ngại mang tính cơ chế lưu động nhân tài, từng bước xây dựng chế độ đăng kí hộ khẩu thống nhất giữa thành thị và nông thôn, điều chỉnh chính sách di chuyển hộ khẩu, làm cho nó có lợi cho việc nhập khẩu nhân tài.

- Cơ chế bảo đảm khích lệ nhân tài sáng tạo:
Mục tiêu là hoàn thiện chế độ thù lao nhân tài các loại, tăng cường quản lý vĩ mô phân phối thu nhập, từng bước xây dựng chế độ tiền lương, quy phạm trật tự, kích thích sức sống, chú trọng công bằng, quản lý mạnh mẽ. Hoàn thiện chế độ bảo hiểm xã hội, lấy bảo hiểm dưỡng lão và bảo hiểm y tế làm trọng điểm, hình thành hệ thống bảo hiểm nhân tài kết hợp giữa quốc gia, xã hội và đơn vị.

 Nhiệm vụ chủ yếu là kiện toàn cơ chế kích thích nhân tài xí nghiệp nhà nước, thúc đẩy biện pháp kích thích trung hạn và dài hạn như quyền cổ phần, trọng điểm nghiêng về nhân tài lập nghiệp sáng tạo. Từng bước nâng cao tiền dưỡng lão cơ bản của nhân viên xí nghiệp nghỉ hưu, trọng điểm nghiêng về nhân viên kĩ thuật chuyên nghiệp cao của xí nghiệp nghỉ hưu. Nghiên cứu biện pháp bảo hiểm bổ sung cho nhân tài, ủng hộ đơn vị sử dụng người xây dựng bảo hiểm y tế, bảo hiểm dưỡng lão bổ sung cho các loại nhân tài. Mở rộng mặt phủ kín bảo hiểm xã hội nhân tài nông thôn, tổ chức kinh tế phi công hữu, tổ chức xã hội mới.

 3. Một số chính sách, giải pháp có tính đột phá

- Thực hiện chính sách có lợi cho nhân viên khoa học kĩ thuật chuyên tâm nghiên cứu và sáng tạo.

Thúc đẩy toàn diện chế độ viên chức, nhân viên quản lý đơn vị sự nghiệp. Cải thiện điều kiện sinh hoạt của nhân tài khoa học kĩ thuật thanh niên, thành phố có điều kiện có thể ưu tiên giải quyết vấn đề nhà ở trong xây dựng nhà ở mang tính bảo đảm của quốc gia.

- Thực hiện chính sách thúc đẩy lưu động hợp lí giữa nhân tài của Đảng, chính quyền, nhân tài quản lý kinh tế xí nghiệp và nhân tài kĩ thuật chuyên nghiệp.

      Mở rộng phạm vi nhậm chức trao đổi cán bộ lãnh đạo đảng, chính quyền và đơn vị sự nghiệp nhà nước vượt ra ngoài khu vực và bộ ngành. Mở rộng kênh khơi nguồn nhân tài đảng và chính quyền, hoàn thiện chế độ tuyển chọn nhân tài từ đơn vị sự nghiệp xí nghiệp và tổ chức xã hội. Hoàn thiện biện pháp liên tục chuyển quan hệ bảo hiểm xã hội của nhân tài cơ quan đảng, chính quyền lưu động đến đơn vị sự nghiệp, xí nghiệp.

- Thực hiện chính sách nhân tài mở cửa hơn nữa.

Hoàn thiện chế độ quyền lưu trú lâu dài của người nước ngoài, thu hút nhân tài cao cấp người nước ngoài đến TRung Quốc công tác. Gia tăng mức độ nhập khẩu trí tuệ của nước ngoài, tìm tòi các biện pháp như thực hiện di dân kĩ thuật, cung cấp tài nguyên trí tuệ nước ngoài, phát hiện đánh giá, cho phép đi vào thị trường, sử dụng khích lệ, đánh giá thành quả.

- Thực hiện chính sách cổ vũ phát triển nhân tài của tổ chức kinh tế phi công hữu, tổ chức xã hội mới.

       Đưa công tác khai thác nhân tài tổ chức kinh tế phi công hữu, tổ chức xã hội mới vào quy hoạch phát triển nhân tài của chính quyền các cấp. Các chính sách như bồi dưỡng, thu hút, đánh giá, sử dụng nhân tài, chính quyền được hưởng thụ bình đẳng như tổ chức kinh tế phi công hữu, tổ chức xã hội mới.

- Thực hiện chính sách dịch vụ công cộng thúc đẩy phát triển nhân tài.

      Hoàn thiện hệ thống dịch vụ công cộng nhân tài chính phủ, xây dựng mạng dịch vụ nhất thể hoá toàn quốc. Kiện toàn mặt bằng dịch vụ công cộng như đại lí nhân sự, đại lí bảo hiểm xã hội, đăng kí sử dụng công nhân của xí nghiệp, trọng tài hoà giải tranh chấp nhân sự lao động, quản lý hồ sơ nhân sự, dịch vụ việc làm, đáp ứng nhu cầu đa dạng hoá nhân tài. Xây dựng chế độ dịch vụ công cộng , tạo điều kiện cho công tác cân đối nhân tài các loại và trách nhiệm gia đình.

Nguyễn Nhâm

(Nguồn: Tạp chí Tia Sáng)