Cách đây bảy mươi năm, ngày 9-5-1945, bằng cuộc chiến đấu dũng cảm vô song và sự hy sinh anh dũng của các lực lượng dân chủ hòa bình, đặc biệt là Hồng quân Liên Xô anh hùng đã đập tan chủ nghĩa Phát xít Đức và quân phiệt Nhật giành lại hòa bình cho nhân loại. Thắng lợi này mãi mãi bản hùng ca bất tử của cách mạng thế giới mà nước Nga Xô Viết là trụ cột, không chỉ đưa nhân loại thoát khỏi sự diệt chủng của chủ nghĩa phát xít mà còn tạo điều kiện để cách mạng thế giới bước sang giai đoạn giành độc lập dân tộc, trong đó, tiêu biểu là dân tộc Việt Nam.
Nhìn lại trận đánh lịch sử bảo vệ Mát-cơ-va vào ngày 16-12-1941, khi quân Đức tiến sát Mát-cơ-va, có nơi chỉ cách Mát-cơ-va 20km với kế hoạch đánh chiếm chớp nhoáng Mát-cơ-va của Hít-le, bằng khí phách anh hùng, Hồng quân Liên Xô đã tổ chức phản công dũng mãnh, từng bước đẩy lùi và tiến tới tiêu diệt 40 vạn quân Đức, phá tan kế hoạch đánh chiếm chớp nhoáng Mát-cơ-va của Hít-le. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ Mát-cơ-va, có 6 chiến sỹ tình nguyện Việt Nam tham gia và đã anh dũng hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Họ đã được Nhà nước Xô Viết ghi nhận và tuyên dương.
Kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai mà đỉnh cao là cuộc đại công phá Béc-lin. Theo mệnh lệnh của Đại nguyên soái Xít-ta-lin - Tổng Tư lệnh tối cao của Quân đội Liên Xô, trong trận quyết chiến này, Liên Xô huy động tới 2 triệu rưỡi quân, 42.000 đại bác và súng cối, 6.200 xe tăng, 8.300 máy bay. Với khí thế hành quân thần tốc, khí phách anh hùng đã tiêu diệt 90 sư đoàn quân Đức với quân số một triệu rưỡi tên - Hồng Quân thu và phá hủy 1.550 xe tăng 8.600 đại bác, 4.550 máy bay. Cuộc tấn công như vũ bão vào sào huyệt cuối cùng của phát xít Đức đã tạo ra thời cơ để ngày 30-4-1945, Hồng quân Liên Xô cắm lá cờ chiến thắng trên nóc nhà Quốc hội Đức buộc Đức Quốc xã ký văn bản đầu hàng vô điều kiện Hồng quân Liên Xô ngày 9-5-1945.
Cùng với chiến thắng ở châu Âu, ở châu Á vào ngày 8- 8-1945, quân đội Xô Viết anh hùng tiếp tục tiến công tiêu diệt đội quân Quan Đông tinh nhuệ nhất của Nhật Bản, buộc Nhật phải ký hiệp ước đầu hàng vô điều kiện ngày 15-8-1945, kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai. Một trong những thiên anh hùng ca chói lọi nhất được ghi vào lịch sử nhân loại trong thế kỷ hai mươi.
Để có được thắng lợi huy hoàng trong cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại, đất nước Xô Viết, nhân dân và quân đội Liên Xô đã đánh đổi biết bao máu xương: 27 triệu công dân Xô Viết hy sinh, 30 triệu người bị thương, hàng nghìn thị trấn, thành phố bị tàn phá, hàng chục ngàn làng xóm bị thiêu hủy. Thành phố Lê-nin-gờ-rát phải chịu 900 ngày đêm vây hãm tàn khốc của phát xít Đức.
Chính vì vậy, khi nói về vị trí, vai trò của nước Nga Xô viết trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít, Thủ tướng Anh Sóc-Sin trong bức điện mừng gửi Đại nguyên soái Xit-ta-lin có đoạn viết: “Tôi không có đủ lời bày tỏ sự bái phục của chúng tôi đối với những chiến công xuất sắc mà quân đội của nước Ngài giành được trong chiến đấu chống bọn Đức xâm lược. Tôi xin gửi đến Ngài lòng biết ơn và lòng kính trọng đối với tất cả những gì nước Nga đã cống hiến trong sự nghiệp chung”. Điều này càng khẳng định sự đóng góp vĩ đại, công lao to lớn của nước Nga Xô Viết trước đây, lực lượng chủ chốt đánh bại chủ nghĩa phát xít, bảo vệ nền văn minh nhân loại trong Đại chiến thế giới thứ hai, viết nên bản hùng ca bất diệt.
Chiến thắng chủ nghĩa phát xít không chỉ là mốc son chói lọi của lịch sử thế giới ở thế kỷ XX mà còn đã tạo điều kiện cho hàng loạt các nước châu Âu và châu Á vùng lên xóa bỏ ách thống trị thực dân - phát xít, thiết lập chính quyền dân chủ nhân dân.
Ở Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo dân tộc Việt Nam từng bước xây dựng lực lượng, khi thời cơ ở trong nước đã chín muồi, với chiến thắng vĩ đại của Hồng quân Liên Xô đánh bại chủ nghĩa phát xít, tạo ra thời cơ “ngàn năm có một”, đưa đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, giành chính quyền về tay nhân dân, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhà nước “của dân, do dân và vì dân” đầu tiên ở Đông Nam châu Á. Cách mạng Tháng Tám của nhân dân Việt Nam là một trang chói lọi vẻ vang nhất trong lịch sử dân tộc, là bước ngoặc của cách mạng Việt Nam đã đập tan phát xít Nhật trong 5 năm, đập tan ách thống trị của thực dân Pháp gần thế kỷ, lật đổ chế độ phong kiến mấy nghìn năm đưa dân tộc Việt Nam vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, tự do, nhân dân làm chủ đất nước, tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời chính là điểm tựa vật chất và tinh thần vững chắc để các thế hệ người Việt Nam tiếp tục đánh bại mọi kẻ thù xâm lược, viết tiếp bản hùng ca ngời sáng của dân tộc và thế giới lên tầm cao mới, làm nên khúc tráng ca vĩ đại của dân tộc Việt Nam yêu hoà bình. Sự hy sinh của dân tộc Việt Nam đã hoà cùng mạch nguồn dòng chảy của lịch sử thế giới. Năm 2015, Việt Nam tưng bừng kỷ niệm 40 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào ngày 30-4-1975, Quân đội nhân dân Việt Nam cắm lá cờ chiến thắng trên nóc Dinh Độc Lập, ngày mà, cách nhau 30 năm, ngày 30- 4-1945, lá cờ chiến thắng của Hồng quân Liên Xô cắm trên nóc nhà Quốc hội Đức quốc xã. Năm tháng sẽ qua đi nhưng hai thắng lợi vĩ đại của hai quân đội, hai đất nước đã đánh thắng các thế lực hung bạo nhất của thời đại, mãi mãi là chiến công chói lọi nhất của thế kỷ hai mươi, tác động sâu sắc đến tiến trình phát triển lịch sử loài người và tình hữu nghị các dân tộc - trong đó, có tình hữu nghị đặc biệt Việt - Nga.
Chiến thắng phát xít vĩ đại ngày 9-5-1945 của Hồng quân Liên Xô và quân đồng minh là chiến thắng, niềm tự hào của các dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Bảy mươi năm đã trôi qua nhưng ý nghĩa thời đại và tầm vóc lịch sử của chiến thắng phát xít và những thành tựu rực rỡ trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của nước Nga Xô Viết mãi mãi là bản hùng ca bất diệt đối với nhân dân yêu chuộng hoà bình, trong đó có dân tộc Việt Nam. Nhân dân Việt Nam và nhân loại tiến bộ trên thế giới mãi mãi biết ơn sự hy sinh to lớn của nhân dân Xô Viết và Hồng quân Liên Xô.
Phạm Thị Nhung
Khoa CTĐ, CTCT
Đại học Trần Quốc Tuấn