Ngày 2-5-2014, Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) đã đưa giàn khoan Hải Dương 981 (HD-981) vào hạ đặt tại vị trí có tọa độ 15 độ 29 phút vĩ độ bắc, 111 độ 12 phút kinh độ đông, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý. Đây là điểm nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Để hộ tống và bảo vệ giàn khoan, Trung Quốc sử dụng hơn 80 tàu thuộc 6 lực lượng hoạt động tại khu vực. Trong đó có 3 tàu quân sự (tàu hộ vệ tên lửa 534, hai tàu tuần tiễu tấn công nhanh 752 và 753), 39 tàu chấp pháp, gồm 36 tàu hải cảnh và 3 tàu hải tuần, còn lại là tàu vận tải, tàu dịch vụ dầu khí và tàu cá. Trung Quốc cho rằng đây là "hoạt động tác nghiệp bình thường".
Liệu có là “bình thường” không khi Trung Quốc phải huy động hơn 80 tàu, trong đó có cả tàu chiến và máy bay hộ tống một giàn khoan?
Liệu có là “bình thường” không khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan vào thềm lục địa và vùng kinh tế một quốc gia khác khi không được phép của quốc gia đó?
Liệu có là “bình thường” không khi tàu Trung Quốc hung hãn dùng vòi phun nước có cường độ mạnh và cho tàu đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều kiểm ngư viên bị thương chỉ vì họ ngăn chặn hành động phía Trung Quốc xâm lấn vào lãnh thổ của họ?
Không! Không thể là “bình thường!”
Đây là hành động bất hợp pháp, vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982 và Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một bên tham gia ký kết.
Đây là hành động vi phạm đặc biệt nghiêm trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích quốc gia của Việt Nam, là hành động cực kỳ nguy hiểm đã và đang đe doạ trực tiếp đến hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.
Đây là hành động thô bạo vi phạm nghiêm trọng các thỏa thuận giữa Lãnh đạo hai nước, ảnh hưởng tiêu cực đến sự tin cậy chính trị và các mặt hợp tác giữa hai nước, tổn thương tình cảm của nhân dân Việt Nam.
Trước những hành động không thể là “bình thường” của Trung Quốc, “Việt Nam đã hết sức kiềm chế, chân thành bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục dùng sức mạnh, gia tăng các hành động uy hiếp, xâm phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn. Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam cũng luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới. Song, Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm, kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và lợi ích chính đáng của mình phù hợp với luật pháp quốc tế.”
Trước nguy cơ hoà bình và toàn vẹn lãnh thổ bị đe doạ, mỗi người dân Việt Nam, trước hết là mỗi cán bộ, đảng viên không chỉ lời nói mà bằng kết quả, chất lượng làm việc trên mỗi cương vị công tác góp phần thiết thực tăng nhanh sức mạnh nội lực của dân tộc, đất nước. Đó chính là đóng góp thiết thực nhất đẩy lùi những hành động không thể là “bình thường” của Trung Quốc trong tình hình nóng bỏng hiện nay.
Nguyễn Thuý Hoàn